Zdrowie widoczne jak na dłoni. Co można z nich odczytać?

Wygląd dłoni może dostarczać pewnych wskazówek na temat naszego ogólnego zdrowia. Oto kilka sygnałów w wyglądzie rąk, na które warto zwrócić uwagę.

Zbyt blade dłonie mogą wskazywać na anemię, która może być wynikiem różnych czynników, takich jak niedobór żelaza, niedobór witaminy B12 czy choroby przewlekłe. Nagłe blaknięcie skóry dłoni może być z kolei objawem zmniejszonego przepływu krwi, co może wiązać się z problemami naczyniowymi lub niskim ciśnieniem krwi. Nadmierna czerwień dłoni może być znakiem stanu zapalnego. Żółte zabarwienie skóry może wskazywać na problemy z wątrobą lub układem żółciowym.

Nadmierna suchość oraz złuszczanie skóry dłoni może być spowodowana czynnikami zewnętrznymi, ale również może świadczyć np. o słabym nawodnieniu organizmu czy też niedoborach witamin i składników odżywczych, takich jak witamina A, E czy omega-3. Może również być spowodowana problemami dermatologicznymi takimi jak atopowe zapalenie skóry (AZS), wyprysk dłoni czy też  łuszczyca, które mogą prowadzić do suchości i zaczerwienienia oraz nadmiernego rogowacenia  skóry, w tym również dłoni. To także sygnał o mogących występować zaburzeniach hormonalnych - nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Z wiekiem w skórze spada ilość gruczołów łojowych, co prowadzi do nasilenia jej suchości i jest oznaką starzenia się organizmu.

Plamy na dłoniach  mogą mieć różne przyczyny, od łagodnych do poważnych. Zmiany o ciemniejszym zabarwieniu od skóry, zwłaszcza te zmieniające swój kształt lub szybko rosnące mogą wskazywać na ryzyko nowotworu skóry.

Palmy depigmentacyjne spowodowane są utratą mielocytów w obrębie skóry, najczęstszą ich przyczyną jest bielactwo. Dokładna przyczyna choroby nie została  jeszcze wyjaśniona, ale może wiązać się z występowaniem innymi chorób autoimmunologicznych (np. tarczycy).  

Plamy koloru czerwonego  mogą być sygnałem wielu schorzeń. W atopowym zapaleniu skóry oraz wyprysku zwykle towarzyszy im świąd oraz złuszczanie. W łuszczycy pokryte są natomiast charakterystyczną srebrzystą łuską.  W grzybicy zmiany są  zwykle bardziej nasilone na obwodzie. W rumieniu obrączkowatym tworzą charakterystyczne zmiany o nieco uniesionym brzegu i mogą być związane z chorobami o podłożu infekcyjnych czy też nowotworowym. W rumieniu wielopostaciowym mają wygląd tarczy strzelniczej i są najczęściej  wywołane przez wirus opryszczki, inne infekcje wirusowe, bakteryjne  lub leki. Nagle pojawiające się zmiany o charakterze  z zajęciem błon śluzowych są objawem Zespołu Stevensa-Johnsona, który wymaga pilnej interwencji lekarskiej, ponieważ może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia.

Brodawki na dłoniach to zwykle niewielkie, płąskowyniosłe zmiany często o nierównej powierzchni, które są wywołane przez wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus ten może się przenosić poprzez bezpośredni kontakt skóry, na przykład przez uścisk dłoni lub kontakt z zakażonymi powierzchniami. Brodawki na dłoniach same w sobie zazwyczaj nie są oznaką poważnych problemów zdrowotnych, jednak ich nagły wysiew i oporność na zastosowane metody leczenia może wskazywać na osłabienie układu odpornościowego.

Zimne dłonie to problem wielu pacjentów, głównie kobiet. Choroba Raynauda to zaburzenie, w którym pod wpływem różnych czynników w tym stresu i zimna dochodzi do nagłego obkurczenia, a następnie rozkurczu małych naczyń krwionośnych prowadzących do zblednięcia, zasinieni, a a w końcu zaczerwienienia skóry  palców. Objaw ten może wystepować samodzielnie, ale należy pamiętać, że może towarzyszyć także wieku chorobom układowych (toczeń układowy, sklerodermia, choroby hematologiczne, choroby tarczycy) i często być ich pierwszym sygnałem. Także niektóre choroby neurologiczne, takie jak neuropatia obwodowa, mogą wpływać na zdolność organizmu do regulowania temperatury i przepływu krwi, co może prowadzić do uczucia zimnych dłoni.

Nadmierna potliwość dłoni często występuje samoistnie, ale może być także objawem cukrzycy, czy też zaburzeń hormonalnych w przebiegu menopauzy lub  nadczynności tarczycy

Obrzęki dłoni mogą być spowodowane zatrzymaniem płynów, które z kolei może wiązać się z problemami nerek, serca lub układem limfatycznym. Obrzęki stawów dłoni związane mogą być natomiast z reumatoidalnym zapaleniem stawów, łuszczycą stawową lub innymi chorobami układowymi.

Stan paznokci również może dostarczyć wielu wskazówek na temat zdrowia. Bruzdy, rozszczepione, łamiące się paznokcie lub zmiany w kształcie mogą wskazywać na niedobory witamin takich jak biotyna (witamina B7), witamina A, C, E czy żelazo. Bardzo blade paznokcie mogą sugerować anemię, wynikającą z niedoboru żelaza lub witaminy B12. Nagłe blaknięcie paznokci, a także ich  niebeskawo-fioletowy odcień może być związane z niskim poziomem tlenu we krwi i może  to wskazywać na problemy z sercem lub płucami. Także zmiana kształtu paznokci jest istotna dla oceny naszego zdrowia. Poszerzenie dystalnych paliczków palców - tzw. palce pałeczkowate i związane z nimi poszerzenie oraz uwypuklenie paznokci przypominających szkiełko od zegarka tzw. paznokcie zegarkowate związane są z przewlekłym niedotlenieniem organizm, u którego podłoża może leżeć wiele chorób w tym: nowotworowych, układu oddechowego, układu krążenia czy tez pokarmowego.   Zmiany paznokcia w postaci naparstkowania, hiperkertozy podpaznokciowej, wybroczyn, plamy olejowej często towarzyszą łuszczycy i mogą być pierwszym sygnałem zajęcia stawów w przebiegu tej choroby.  

Na koniec warto zauważyć, że te cechy nie są zawsze jednoznaczne i mogą mieć wiele różnych przyczyn. Jeśli masz jakiekolwiek obawy dotyczące zdrowia swoich dłoni lub ogólnego stanu zdrowia, zawsze najlepiej jest skonsultować się z lekarzem, który może przeprowadzić odpowiednie badania i postawić ostateczną diagnozę.