Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) domaga się wprowadzenia wyraźnego oznaczania zawartości soli na opakowaniach artykułów spożywczych oraz surowych limitów zawartości sodu w produktach. Dlaczego? WHO alarmuje, że do 2030 roku, z powodu nadmiernego spożycia soli umrze aż 7 milionów osób na całym świecie. Dietetyk Sylwia Maruszak, tłumaczy dlaczego sól, a konkretniej sód w niej zawarty, z życiodajnego pierwiastka stał się globalną trucizną.

Dziennie powinniśmy zjadać max 5 g soli, co równa się 1 płaskiej łyżeczce. W łyżeczce soli znajdują się 2g sodu. Dzienna bezpieczna wartość chlorku sodu to 5 g, co wprawdzie równa się 2 g sodu ale 5 g chlorku sodu dziennie obejmuje sól ze wszystkich źródeł pożywienia, zawartą w produktach rynkowych i sól dodaną do potraw.

Cytat

Czasami producenci podają tylko zawartość sodu na opakowaniu produktu. Wówczas należy wiedzieć, że 1 g sodu odpowiada około 2.5 g soli
Sylwia Maruszak, dietetyk

Tymczasem już w 2013 r aż 95 proc. populacji świata spożywało od 6 do 12 g soli na dobę, czyli powyżej normy.

Czy potrzebujemy sodu?

Tak i to bezwzględnie. Jest niezbędny do prawidłowego przebiegu wielu procesów fizjologicznych.  Obok potasu i chloru, sód odpowiada za utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej oraz wodno-elektrolitowej. Jest potrzebny do prawidłowego skurczu mięśni oraz do transmisji impulsów nerwowych. Bierze udział w produkcji kwasu solnego w żołądku oraz w regulacji aktywnego transportu składników pokarmowych.

Zobacz również:

Nadmiar soli w diecie

...to nadmiar sodu w organizmie. Dietetyk Sylwia Maruszak wylicza czym to się kończy, zwłaszcza przy jednoczesnych niedoborach potasu:

  • występowanie chorób sercowo-naczyniowych,
  • wystąpienie nadciśnienia tętniczego - ograniczenie podaży chlorku sodu w diecie pozytywnie wpływa na poziom ciśnienia tętniczego u około 50-60 % pacjentów. Z jego nadmiar  prowadzi do zatrzymywania wody, wzrostu objętości krwi krążącej i powstania nadciśnienia. Osoby z nadciśnieniem powinny ograniczyć sól do 3 g/dzień,
  • większe ryzyko zawału serca, udaru mózgu, miażdżycy,
  • przyczynia się do nadwagi i otyłości - produkty bogate w sól są często jednocześnie źródłem sporej ilości tłuszczu (kiełbasy, majonez) lub węglowodanów (płatki kukurydziane, chipsy, paluszki, krakersy),
  • zaburzenia pracę nerek (obrzęki, odkładanie wody w organizmie)
  • zaburzenia równowagi sodowo-potasowej - przy zaburzonym stosunku sodu do potasu, wynoszącym może prowadzić do niedoborów soków żołądkowych

Jak unikać soli?

Dietetyk wylicza:

  • czytać etykiety na produktach,
  • gotować posiłki w domu,
  • używać naturalnych przypraw ziołowych zamiast soli, nadają się do tego bazylia, tymianek, estragon, koperek, pietruszka, majeranek,
  • sięgać po wody niskosodowe poniżej 20 mg na litr -  sprawdzają się najlepiej w redukcji masy ciała, nadmiar soli to zatrzymanie wody, obrzęki, a więc większa masa ciała,
  • nie jadać dań typu fast food,
  • pracować nad nawykami żywieniowymi - nie dosalać potraw,
  • pamiętać o tym, że produkty takie jak: zupki w proszku, gotowe dania, produkty w puszkach, wędliny, pizza, przyprawiony drób i gotowe kanapki to źródło dużych ilości sodu,
  • sól może być elementem zdrowej diety, ale staje się w nadmiarze stacje się  trucizną.


Pamiętajmy, że w głównej mierze to dawka czyni truciznę, sól spożywana w ilościach nie większych niż 5 g dobrze sprawdzi się u osób z niedociśnieniem tętniczym oraz hipotensją ortostatyczną czyli spadkiem poziomu ciśnienia podczas wstawania - mówi Sylwia Maruszak, dietetyk Centrów Medycznych Medyceusz w Łodzi. Dodaje, że osoby z nadczynnością tarczycy powinny bezwzględnie unikać spożywania nadmiaru chlorku sodu, aby nie prowokować skoków ciśnienie tętniczego we krwi.

Zobacz również:

Jaka sól dobrej jakości?

Nie tylko ilość, ale również jakość soli jest istotna, najlepiej wybierać sól różową (himalajską) ze względu na bogactwo minerałów, jak również stopień czystości - uważana jest za najzdrowszą, pochodzi z terenów wysokogórskich.  -

Cytat

Sól morska z kolei również jest bogata w minerały, niestety ze względu na skażenie wód morskich i oceanicznych metalami ciężkimi oraz mikroplastikiem cechuje się dużo mniejszym stopniem czystości
Sylwia Maruszak, dietetyk

Podsumowując: biorąc pod uwagę ostatnie badania naukowe, spożywamy za dużo chlorku sodu w diecie, co przyczynia się do chorób sercowo-naczyniowych i prowokuje występowanie nadciśnienia tętniczego. Oprócz ilości (najlepiej nie przekraczać 5g dzień) należy zwrócić również uwagę na jakość soli i jej czystość.

Niezdrowa dieta jest główną przyczyną śmierci i chorób na całym świecie, a nadmierne spożycie sodu jest jednym z głównych winowajców - przestrzegał w marcu dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, dyrektor generalny WHO[1] przy okazji opublikowania raportu na temat redukcji spożycia sodu[2].


[1] https://www.who.int/news/item/09-03-2023-massive-efforts-needed-to-reduce-salt-intake-and-protect-lives

[2] https://www.who.int/publications/i/item/9789240069985