Cukier jest składnikiem obecnym w zdecydowanej większości produktów spożywczych. Niekiedy zjadamy go nieświadomie, np. w sałatkach czy fit słodyczach, które cukru powinny być pozbawione. Ma to swoje konsekwencje dla naszego zdrowia. Co dzieje się, gdy jemy go za dużo? Wyjaśnia to nasza ekspertka - dietetyczka i psychodietetyczka - Małgorzata Pielichowska.
Cukier daje ogromną przyjemność i poczucie nagrody. To właśnie ta cecha sprawia, że chętnie sięgamy po słodycze i wysokoenergetyczne przekąski. Nadmiar cukru w diecie zaburza działanie układu nagrody w mózgu, a także odczuwanie głodu i sytości, co przekłada się na zwiększony apetyt mimo braku fizycznego głodu.
Inną kwestią jest to, że cukier, który spożywamy w formie słodzonych napoi i wysokokalorycznych przekąsek wpływa negatywnie na funkcjonowanie mikrobioty jelitowej, która oprócz tego, że przetwarza to, co jemy, to również ma wpływ na stężenie glukozy w organizmie i apetyt. Z tego względu nadmiar cukru w diecie może przekładać się na większą ochotę na słodkości.
Pamiętajmy jednak, że ochota na słodycze i kaloryczne przekąski może - wręcz odwrotnie - wskazywać na niedostateczną podaż energii, witamin i składników mineralnych w ciągu dnia. Istotnym zatem jest, by ustalić, jaka jest przyczyna większej ochoty na słodycze w konkretnym przypadku.
Pokarmy bogate w cukier powodują szybki wzrost stężenia glukozy we krwi, co daje chwilowy zastrzyk energii. Jednakże, euforia nie trwa długo i w krótkim czasie (ok. 1-2 h) stężenie cukru spada, a Ty odczuwasz senność i chęć ponownego “doładowania się", najlepiej wysokoenergetyczną przekąską. Błędne koło się powtarza.
Senność po posiłkach (zwłaszcza bogatych w węglowodany) i ogólne zmęczenie może wskazywać, że w Twojej diecie jest za dużo cukru bądź zmagasz się z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, np. insulinoopornością. Jeżeli sytuacja się powtarza, to koniecznie skonsultuj się z lekarzem, który pokieruje dalszą diagnostyką i dietetykiem, który pomoże dopasować plan odżywiania do Ciebie.
Preferencyjnym źródłem energii dla komórek nerwowych jest glukoza, ale nie oznacza to, że nadmiar cukru jest zdrowy. Wręcz przeciwnie. Nadmiar cukru pochodzący z produktów wysoko przetworzonych ma bardzo szkodliwe działanie na mózg i pracę komórek nerwowych. Stąd też, zamiast poprawiać myślenie sprawia, że trudno Ci się skoncentrować.
Pokarmy bogate w cukier są jednocześnie wysokokaloryczne, co sprawia że łatwo jest przekroczyć swoje zapotrzebowanie i wygenerować nadwyżkę energetyczną, która zostanie zmagazynowana w postaci tkanki tłuszczowej. Zamiast jeść wysokoenergetyczne przekąski w ciągu dnia, bogate w cukier, zwróć uwagę na to, by w Twojej diecie znalazły się produkty jak najmniej przetworzone, np. warzywa, całe owoce ze skórką czy orzechy.
Wymienione objawy nadmiaru cukru w organizmie mogą wskazywać nie tylko na to, że jesz za dużo cukru, ale też sugerować poważne zaburzenia, np. cukrzycę. Objawy, które powinny skłonić cię do wizyty u lekarza i przebadanie się w kierunku zaburzeń gospodarki węglowodanowej to:
- wahania masy ciała niezależnie od diety i stylu życia
- zawroty głowy i senność niezależnie od posiłku
- częste oddawanie moczu
- zwiększone pragnienie
- stany zapalne narządów moczowo-płciowych