Zarówno grypa sezonowa, jak i COVID-19, czyli choroba wywołana przez nowy koronawirus (SARS-CoV-2), są chorobami zakaźnymi układu oddechowego. Między grypą a COVID-19 jest kilka podobieństw, ale istnieją także różnice. Przy ocenie zagrożenia związanego z COVID-19 należy wziąć pod uwagę, że jest to nowy wirus i naukowcy wciąż pracują nad jego lepszym poznaniem.
1. Objawy i przebieg
Objawami grypy, jak i COVID-19 mogą być: kaszel, gorączka, uczucie rozbicia, bóle mięśni, osłabienie, czasem także wymioty i biegunka. Obie choroby dotyczą dróg oddechowych, a ich przebieg może być bezobjawowy poprzez łagodny, aż do ciężkiego, prowadzącego do zgonu. Ich powikłaniem może być zapalenie płuc.
2. Drogi przenoszenia
Zarówno COVID-19, jak i grypa przenoszą się przez bezpośredni kontakt, drogą kropelkową lub przez skażone powierzchnie.
3. Zapobieganie zakażeniu
W związku z podobnymi drogami przenoszenia, środki ostrożności stosowane w zapobieganiu zakażeniu są podobne: przestrzeganie zasad higieny układu oddechowego (kaszel w zgięcie łokcia lub w chusteczkę, którą należy od razu wyrzucić do zamykanego kosza i umyć dokładnie ręce, itp.), unikanie bliskiego kontaktu z osobami z objawami zakażenia dróg oddechowych, pozostawanie w domu w przypadku pojawienia się objawów.
1. Szybkość rozprzestrzeniania się
Szybkość, z jaką rozprzestrzenia się choroba, jest ważną różnicą między koronawirusem z Wuhan a wirusem grypy. Grypa ma krótszy okres wylęgania, czyli czas między zakażeniem a wystąpieniem objawów, wynosi on od 1 do 4 dni (średnio 1-2 dni). Okres wylęgania dla COVID-19 jest dłuższy, wynosi od 2 do 14 dni (czasem nawet dłużej), najczęściej to 5-6 dni. W związku z tym, w przypadku grypy, nowe przypadki zachorowań pojawiają się w krótszym czasie (średnio po 3 dniach), niż w przypadku COVID-19 (średnio po 5-6 dniach). Oznacza to, że grypa rozprzestrzenia się szybciej niż COVID-19.
2. Możliwość zarażania innych osób zanim wystąpią objawy
W przypadku grypy, największe ryzyko zarażenia innych występuje podczas pierwszych 3-5 dni choroby, a także zanim objawy się pojawią (czyli podczas okresu wylęgania), co jest głównym czynnikiem sprzyjającym przenoszeniu się wirusa. Natomiast z obserwacji wynika, że choć osoby chore na COVID-19 mogą zarażać innych na 24-48 godzin przed wystąpieniem objawów choroby i nie wydaje się, żeby był to ważny czynnik rozprzestrzeniania się zakażenia.
3. Tzw. podstawowa liczba odtwarzania, czyli liczba osób, którą może zarazić jedna chora osoba
Liczba ta różni się dla każdej choroby zakaźnej. Dla COVID-19 wynosi ona 2-2,5. W uproszczeniu oznacza to, że statystycznie jedna zakażona koronawirusem osoba zarazi około dwie osoby. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że COVID-19 przewyższa pod tym względem grypę sezonową, ale porównanie takie jest bardzo trudne, ponieważ grypę powodują różne wirusy (na przykład jednym z wirusów grypy sezonowej, który od kilku lat krąży w populacji, jest wirus grypy AH1N1pdm2009, który był przyczyną pandemii tzw. "świńskiej grypy" na przełomie 2009 i 2010 roku) i w zależności od sezonu, podtypu wirusa liczba ta jest zmienna. Niektóre publikacje podają, że wynosi 1,4-4, co w uproszczeniu oznaczałoby, że jedna chora na grypę osoba zarazi statystycznie od jednej do czterech osób.
4. Ważnym źródłem wpływającym na rozprzestrzenianie się grypy są dzieci. W przypadku COVID-19 natomiast, wstępne dane wskazują na to, że dzieci chorują rzadziej niż dorośli. Inne dane z badań dotyczących przenoszenie się koronawirusa w Chinach sugerują, że dzieci raczej zarażają się od dorosłych, a nie odwrotnie.
5. Choć objawy obu chorób są podobne, to ciężkość ich przebiegu jest różna. W przypadku COVID-19 około 80% zachorowań ma łagodny lub bezobjawowy przebieg, 15% ma ciężki przebieg, natomiast 5% chorych ma bardzo ciężki przebieg choroby i wymaga mechanicznego wspomagania oddychania. To więcej, niż obserwuje się wśród chorych na grypę sezonową.
6. Grupy ryzyka ciężkiego przebiegu choroby
W przypadku grypy zagrożeni ciężkim przebiegiem choroby są przede wszystkim dzieci w wieku <5 lat, kobiety w ciąży, osoby starsze, z chorobami przewlekłymi oraz w immunosupresji (np. przyjmujące leki immunosupresyjne, czyli obniżające odporność). W przypadku COVID-19 dotychczas zaobserwowano najcięższy przebieg choroby u osób w starszym wieku lub z chorobami towarzyszącymi.
7. Śmiertelność
Odsetek zgonów spowodowanych COVID-19 jest większy niż w przypadku grypy. Nie wiemy jeszcze, jaka jest dokładna śmiertelność z powodu COVID-19 (zakłada się, że część przypadków choroby o łagodnych przebiegu nie jest odnotowywana, ponieważ chorzy nawet nie zgłaszają się do lekarza), ale z dostępnych danych wynika, że wynosi 3-4%. WHO podaje, że dla grypy sezonowej śmiertelność wynosi około 0,1%.
8. Leki i szczepionki
Choć trwają badania (ponad 20) nad szczepionką przeciwko COVID-19, nie ma na razie żadnej szczepionki ani leków, które byłyby skuteczne w zapobieganiu i leczeniu COVID-19. Natomiast w przypadku grypy mamy skuteczne szczepionki, które zapobiegają chorobie lub jej powikłaniom oraz leki przeciwwirusowe. Choć szczepionka przeciwko grypie nie jest skuteczna w zapobieganiu nowemu koronawirusowi (SARS-CoV-2), to zaleca się coroczne szczepienie przeciwko grypie, żeby zapobiec zachorowaniu na grypę sezonową i jej powikłaniom.
Źródło: Medycyna Praktyczna
