Zarazki czają się w każdym domu. Ich obecność w kuchni jest szczególnie niebezpieczna dla zdrowia, ze względu na kontakt z żywnością. Eksperci kampanii #Safe2EatEU („Jedz bezpiecznie”) przypominają, że proste, codzienne nawyki mogą uchronić nas przed bakteriami i wirusami.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, że brak higieny żywności może prowadzić do poważnych chorób. Najczęściej winne są m.in.

  • bakterie Salmonella,
  • Campylobacter,
  • gronkowce
  • wirusy - np. norowirusy i wirus zapalenia wątroby typu A.


Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) wraz z Państwową Inspekcją Sanitarną prowadzą 5. edycję kampanii #Safe2EatEU, która ma zwiększyć świadomość konsumentów. Choć producenci odpowiadają za jakość produktów w sklepach, to od momentu zakupu to my decydujemy o bezpieczeństwie żywności.

Objawy zakażeń i zatruć pokarmowych

Do zakażenia może dojść przez: spożycie zanieczyszczonej żywności lub wody, kontakt z osobą chorą lub używanie przedmiotów skażonych drobnoustrojami.

Typowe objawy (pojawiają się od 2 godzin do 7 dni po ekspozycji):

  • bóle brzucha,
  • gorączka,
  • biegunka,
  • nudności i wymioty,
  • brak apetytu,
  • ogólne osłabienie.


Z kolei przy wirusowym zapaleniu wątroby typu A symptomy mogą wystąpić dopiero po kilku tygodniach.

Szczególnie narażone są dzieci, kobiety w ciąży, seniorzy i osoby przewlekle chore.

5 kroków do bezpiecznej żywności

Eksperci WHO wskazują 5 prostych zasad, które znacząco zmniejszają ryzyko zakażeń:

1. Utrzymuj czystość

Myj ręce przed i w trakcie przygotowywania posiłków. Dbaj o czystość blatów i sprzętów, chroń żywność przed owadami i zwierzętami.

2. Oddzielaj surowe od gotowanego

Surowe mięso, drób, owoce morza i jaja mogą zawierać niebezpieczne mikroorganizmy. Używaj oddzielnych desek, noży i pojemników.

3. Gotuj dokładnie

Podgrzewaj potrawy do minimum 70 °C. Duże kawałki mięsa i drób piecz lub smaż, aż soki w środku nie będą różowe. Zupy i sosy doprowadzaj do wrzenia.

4. Przechowuj we właściwej temperaturze

Nie pozostawiaj gotowych dań w temperaturze pokojowej dłużej niż 2 godziny. Produkty łatwo psujące trzymaj w lodówce poniżej 5 °C, a potrawy gorące - powyżej 60 °C.

5. Używaj bezpiecznej wody i żywności

Korzystaj z wody z pewnych źródeł i wybieraj produkty odpowiednio przygotowane, np. mleko pasteryzowane. Myj owoce i warzywa pod bieżącą wodą. Surowego mięsa nie płucz przed obróbką termiczną.

Poza kuchnią - codzienna profilaktyka

Dbanie o bezpieczeństwo żywności nie kończy się wyłącznie na przygotowywaniu posiłków. Równie istotne są nawyki higieniczne w innych przestrzeniach naszego dnia - w pracy, podczas podróży czy w trakcie zakupów. Świadomość, jak łatwo drobnoustroje przenoszą się z powierzchni i przedmiotów codziennego użytku, pozwala skuteczniej chronić siebie i bliskich.

Mycie rąk

To najprostsza ochrona. Na dłoniach po dotknięciu klamki czy banknotu może znajdować się kilka tysięcy komórek drobnoustrojów. Myj ręce co najmniej 30 sekund, pamiętając o przestrzeniach między palcami i kciukach.

Warzywa i owoce pod lupą

Myj je zawsze pod bieżącą wodą - nawet jeśli planujesz je obrać. Szczególnie ostrożnie traktuj owoce leśne, które mogą przenosić pasożyty, np. tasiemce Echinococcus.

Bezpieczne zakupy

Sprawdzaj szczelność opakowań i terminy przydatności. Produkty chłodzone i mrożone pakuj do koszyka na końcu zakupów. W upalne dni używaj torby termicznej.

Zamrażanie i rozmrażanie

Zamrażaj żywność w szczelnych pojemnikach lub woreczkach, zapisując datę mrożenia. Utrzymuj temperaturę co najmniej -18 °C i nie zamrażaj ponownie produktów już rozmrożonych. Rozmrażaj w lodówce, nigdy w temperaturze pokojowej.

Zobacz również: