Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa lub inaczej test wysiłkowy jest jedną z podstawowych metod diagnostyki kardiologicznej. Lekarze specjaliści często kierują na to badanie. Jest ono łatwo dostępne, nieinwazyjne, a przede wszystkim ocenia wiele czynników składających się na stan zdrowia chorego.
Badanie polega na monitorowaniu zmian w zapisie EKG, dynamiki ciśnienia tętniczego oraz tolerancji wysiłku fizycznego w czasie kolejnych etapów testu. Wszystkie te aspekty są interpretowane indywidualnie oraz zbiorczo podczas całego okresu próby przez lekarza opisującego badanie.
Badanie służy m.in. do wstępnej diagnostyki dolegliwości bólowych w klatce piersiowej, czy spadku tolerancji wysiłku, określeniu wskazań do pogłębienia diagnostyki kardiologicznej w kierunku np. choroby wieńcowej, ocenie efektów leczenia specjalistycznego lub zabiegowego, ocenie wydolności fizycznej, czy rokowania na przyszłość.
Przygotowanie pacjenta jest zdecydowanie najważniejszym elementem badania. To właśnie od niego w dużej mierze zależy m.in. bezpieczeństwo chorego, techniczna możliwość wykonania próby oraz wartość diagnostyczna badania.
Właściwe postępowanie można zawrzeć w kilku punktach:
Kiedy jesteśmy już właściwie przygotowani, w pracowni technik elektrokardiologii przyczepia 10 elektrod samoprzylepnych na klatkę piersiową. Następnie podłącza aparaturę monitorującą zapis EKG oraz mankiet do pomiaru ciśnienia tętniczego.
Następnie pacjent wchodzi na nieruchomą bieżnie. Wtedy rozpoczyna się pierwszy etap testu - monitorowanie w spoczynku. Po wykonaniu pierwszych pomiarów bieżnia rozpoczyna pracę. Z każdym kolejnym etapem zwiększa się kąt nachylenia oraz szybkość bieżni.
Zespół prowadzący badanie obserwuje zapis EKG, wartości ciśnienia tętniczego i stan kliniczny chorego. Po osiągnięciu tzw. tętna submaksymalnego, zazwyczaj kończy się etap wysiłku i przechodzi do monitorowania podczas wypoczynku.
Badanie kończy się po powrocie wartości wszystkich parametrów do wartości wyjściowych.
Nie ma stałego, sztywnego czasu trwania badania. Zazwyczaj jest to od 20 min. do 30 min. Każdy z etapów wysiłku trwa ok. 3 min.
Test zazwyczaj jest przerywany na polecenie lekarza przeprowadzającego. Jednakże badany, może poprosić o zakończenie próby, gdy odczuwa m.in. zmęczenie nie pozwalające na dalszą kontynuację badania, ból nóg, czy nadmierną duszność.
Taśma bieżni porusza się z prędkością ok. 2,7 km/h przy nachyleniu 10 proc. U osób obciążonych chorobami układu sercowo-naczyniowego, badanie rozpoczyna się od niższych wartości i zwiększa się je z mniejszą intensywnością.
Po przeprowadzonej próbie wysiłkowej, z wynikiem badania należy udać się do lekarza kardiologa. W gabinecie specjalisty na podstawie całości obrazu klinicznego i wyników badań zapadną dalsze decyzje co do ewentualnej modyfikacji leczenia i diagnostyki.