Spodek, jedna z najbardziej rozpoznawalnych hal widowiskowo-sportowych w Polsce, może już wkrótce zyskać oficjalny status zabytku. Wojewódzka konserwator zabytków Anna Ostrowska zapowiedziała wszczęcie postępowania w sprawie wpisania obiektu do rejestru zabytków województwa śląskiego. Decyzja ta to odpowiedź na planowane wyburzenie i odbudowę zewnętrznych tarasów katowickiej hali.
Choć otwarto go w 1971 roku, Spodek do dziś pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów Katowic. Jego futurystyczny kształt, inspirowany epoką wyścigu kosmicznego i architekturą nurtu space age, sprawił, że stał się nie tylko areną wydarzeń sportowych i kulturalnych, ale też ważnym symbolem regionu.
Projekt Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego, z konstrukcją Wacława Zalewskiego i Andrzeja Żórawskiego, to także unikatowe osiągnięcie inżynieryjne. Żelbetowa konstrukcja umocowana na słupach-wahaczach ma chronić halę przed szkodami górniczymi - jej stabilność testowało kiedyś 4000 żołnierzy.
W swojej ponad 50-letniej historii Spodek gościł wielkich artystów, sportowców i tłumy fanów. Od przemówienia Fidela Castro, przez koncerty światowych gwiazd, po turnieje e-sportowe - obiekt ten wciąż żyje, choć jego kondycja techniczna zaczęła budzić niepokój.
W 2023 roku przeprowadzono ekspertyzę, która wykazała, że stan zewnętrznych tarasów Spodka może stanowić zagrożenie dla użytkowników. W odpowiedzi katowicki samorząd ogłosił przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej dotyczącej ich wyburzenia i odbudowy.
Oferty opiewały na kwoty od 585,2 tys. zł do 934,8 tys. zł, przy maksymalnym budżecie wynoszącym 879,6 tys. zł.
Plany te wzbudziły jednak wątpliwości Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach. Anna Ostrowska w specjalnym oświadczeniu poinformowała, że Spodek - jako obiekt ujęty w gminnej ewidencji zabytków - podlega ochronie. Oznacza to, że wszelkie decyzje dotyczące jego modernizacji, rozbudowy czy wyburzenia muszą być uzgodnione z konserwatorem zabytków. Jak dotąd taki wniosek nie wpłynął.
Konserwator zapowiedziała zlecenie dodatkowej ekspertyzy mającej ocenić, czy możliwe jest przystosowanie tarasów do aktualnych norm bezpieczeństwa bez ich burzenia.
W najbliższych dniach zostanie wszczęte postępowanie w sprawie wpisu do rejestru zabytków historycznego zespołu zabudowy obejmującego halę Spodka oraz towarzyszącą mu zabudowę - ogłosiła Anna Ostrowska.
Taki wpis znacząco wzmocniłby ochronę konserwatorską obiektu i wymagałby jeszcze bardziej rygorystycznego podejścia do wszelkich prac budowlanych. Dla Katowic oznaczałoby to uznanie ikonicznego Spodka nie tylko za symbol miasta, ale również za oficjalnie chronione dziedzictwo kulturowe.
