Coroczne rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w Polsce to kluczowy obowiązek. Aby prawidłowo się z niego wywiązać, niezbędne jest zrozumienie roli i przeznaczenia formularzy PIT-11, PIT-37 i PIT-36, które stanowią fundament systemu rozliczeń. Ten artykuł wyjaśni ich przeznaczenie i kto powinien z nich korzystać. Pamiętaj, że zawsze warto skonsultować się ze specjalistą lub dokładnie przeczytać ostateczną wersję wypełnionego formularza przed złożeniem, aby upewnić się, że jest on odpowiednio dopasowany do Twojej sytuacji.

1. PIT-11: Twoja informacja o dochodach od płatnika

2. PIT-37: Najczęściej wypełniana deklaracja roczna

3. PIT-36: Dla tych, którzy sami rozliczają zaliczki lub mają złożone źródła dochodów

PIT-11: Twoja informacja o dochodach od płatnika

Formularz PIT 11 to informacja o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. Dokument ten otrzymujesz od swojego płatnika. Obowiązek sporządzenia PIT-11 spoczywa na wielu podmiotach, które dokonują świadczeń lub wypłat, m.in. na:

  • Osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osobach prawnych i ich jednostkach organizacyjnych, które dokonują świadczeń z tytułu praw majątkowych.
  • Rolniczych spółdzielniach produkcyjnych wypłacających należności i zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego.
  • Jednostkach organizacyjnych uczelni, placówkach naukowych, zakładach pracy wypłacających stypendia (inne niż zwolnione z podatku).
  • Organach zatrudnienia od świadczeń z funduszu pracy oraz biurach terenowych Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
  • Aresztach śledczych i zakładach karnych od należności za pracę tymczasowo aresztowanych i skazanych.
  • Podmiotach przyjmujących na praktykę absolwencką.
  • Komornikach sądowych lub podmiotach przejmujących zobowiązania zakładu pracy.

Płatnik ma obowiązek złożyć PIT-11 do urzędu skarbowego do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym. Dla podatnika (Ciebie) informacja ta musi być przesłana do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Istnieją również specjalne terminy, np. 14 dni od pisemnego wniosku podatnika, jeśli w trakcie roku ustał obowiązek poboru zaliczki, lub do dnia zaprzestania działalności.

Formularz PIT-11 otrzymuje zarówno podatnik, jak i właściwy dla niego urząd skarbowy. Na podstawie otrzymanego PIT-11, obie strony dowiadują się o osiągniętych dochodach i zapłaconych zaliczkach. Jest to podstawowy dokument, na podstawie którego pracownik będzie wypełniał swoje roczne zeznanie PIT. Ważne jest, aby płatnik sporządził prawidłową informację PIT-11, zawierającą zgodne z prawdą wartości przychodu, dochodu, pobranych zaliczek oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

PIT-37: Najczęściej wypełniana deklaracja roczna

PIT-37 to zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty, przeznaczone dla szerokiej grupy podatników. Stosuje się go do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2024 r.. Ten formularz jest dla Ciebie, jeśli w roku podatkowym uzyskałeś przychody wyłącznie za pośrednictwem płatnika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegające opodatkowaniu na ogólnych zasadach, z zastosowaniem skali podatkowej.

Do typowych przychodów rozliczanych na PIT 37 należą m.in.:

  • Wynagrodzenia i inne przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy.
  • Emerytury lub renty krajowe.
  • Zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego.
  • Stypendia.
  • Przychody z działalności wykonywanej osobiście (np. z umów zlecenia, kontraktów menedżerskich).
  • Przychody z praw autorskich i innych praw majątkowych.

Nie możesz skorzystać z PIT-37, jeśli:

  • Prowadziłeś pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na ogólnych zasadach.
  • Byłeś zobowiązany doliczać do dochodów dochody małoletnich dzieci.
  • Obniżasz dochody o straty z lat ubiegłych.

PIT-36: Dla tych, którzy sami rozliczają zaliczki lub mają złożone źródła dochodów

Formularz PIT 36 to zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty), przeznaczone dla osób o bardziej złożonych źródłach dochodów niż te objęte PIT-37. Stosuje się go do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2024 r.

Deklaracja PIT-36 jest dla Ciebie, jeśli:

  • Prowadziłeś pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.
  • Prowadziłeś działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej.
  • Uzyskałeś przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy opodatkowane na ogólnych zasadach.
  • Uzyskałeś przychody ze źródeł krajowych, od których byłeś zobowiązany samodzielnie opłacać zaliczki na podatek.
  • Uzyskałeś przychody ze źródeł położonych za granicą bez pośrednictwa polskich płatników.

Podsumowując, PIT-11 to informacja od płatnika o Twoich dochodach i pobranych zaliczkach, niezbędna do rocznego rozliczenia. PIT-37 to najpopularniejszy formularz zeznania rocznego, przeznaczony dla osób, które uzyskiwały dochody wyłącznie za pośrednictwem polskiego płatnika (np. z umowy o pracę czy zlecenia). Natomiast PIT-36 jest dla tych, którzy prowadzą własną działalność gospodarczą, mieli dochody z zagranicy bez polskich płatników, lub samodzielnie opłacali zaliczki na podatek od innych typów przychodów. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla prawidłowego rozliczenia podatkowego. Niezależnie od tego, który formularz musisz wypełnić, zawsze pamiętaj o dokładnym sprawdzeniu wszystkich danych i w razie wątpliwości, skonsultowaniu się ze specjalistą.