Co roku w sylwestrową noc w całej Europie na oddziały intensywnej terapii trafiają setki osób z obrażeniami od petard i fajerwerków. W Polsce przypadki te liczy się w dziesiątkach, choć przedstawiciele służb ratunkowych uważają, że może ich być znacznie więcej. Niestety, ofiarami zabaw pirotechnicznych bardzo często padają najmłodsi.

Najczęstsze obrażenia powstałe w wyniku nieostrożnego lub nieumiejętnego obchodzenia się z materiałami pirotechnicznymi to poparzenia i rany szarpane kończyn górnych. Bywa, że takie zdarzenia kończą się ślepotą, utratą palców lub całej kończyny. Zdarzają się także wypadki śmiertelne. W 2013 roku opinią publiczną wstrząsnął przypadek pięcioletniej dziewczynki, która zmarła po trafieniu w głowę odłamkiem fajerwerku. Rok temu, za naszą zachodnią granicą, wybuchająca petarda doprowadziła do śmierci ośmioletniego chłopca.

Mimo tych drastycznych przypadków, popularność domowych fajerwerków ciągle rośnie. Również dostępność środków pirotechnicznych zachęca niepełnoletnich do ich zakupu. Warto pamiętać, że sprzedaż fajerwerków niepełnoletnim jest przestępstwem, zagrożonym karą grzywny, a nawet ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 2. W dużych sklepach stoiska z fajerwerkami są zwykle wydzielone, a personel kontroluje komu sprzedaje takie materiały. Jednak na targowiskach i bazarach, a także w sieci panuje wolna amerykanka i w praktyce dzieci bez problemu mogą kupić petardy czy race.

Warto pamiętać, że zgodnie z prawem, w Polsce samodzielne odpalanie fajerwerków jest legalne tylko 31 grudnia i 1 stycznia.

Rodzice często zapominają, że ponoszą pełną odpowiedzialność za niepełnoletnich podopiecznych. Dlatego odpalanie fajerwerków przez dzieci, powinno się odbywać tylko pod ich opieką. Do tego należy uważnie wybierać sprzedawców i stosować się do instrukcji obsługi zamieszczonych na opakowaniach.

O tym musisz pamiętać

  • Materiały pirotechniczne i ich odpalanie to niebezpieczna zabawa. Mogą być używane tylko przez osoby dorosłe, albo pod ich bezpośrednim nadzorem.

  • Należy uważnie przeczytać instrukcję producenta i zwrócić uwagę na sposoby umiejscowienia i odpalania materiałów.

  • Miejsce, w którym odpalana są fajerwerki, powinno być oddalone od drzew, linii energetycznych i innych przeszkód, mogących wpłynąć na trajektorię lotu rac.

  • Należy zachować bezpieczną, zalecaną przez producenta, odległość od odpalanych materiałów. Pod żadnym pozorem nie wolno pochylać się nad ładunkiem, a źródła ognia należy trzymać w wyciągniętej ręce.

  • Częstą przyczyną urazów jest sprawdzanie czemu ładunek nie eksplodował po wypaleniu lontu.

  • Warto też pamiętać, że huk wystrzałów stresuje zwierzęta. W Sylwestra i Nowy Rok należy pamiętać o prowadzeniu psów na smyczy i zapewnieniu komfortu zwierzakom. Dla ich zdrowia najlepiej powstrzymać się od używania petard i fajerwerków.

  • Jeżeli podczas korzystania z fajerwerków doszło do wypadku należy powiadomić straż pożarną i pogotowie.

Pierwsza pomoc w razie wypadku

Przede wszystkim należy się upewnić, że udzielającemu pomocy nie grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo. Jeżeli tak, należy ofiarę odciągnąć na bok lub umożliwić odejście od niewybuchów.

Jeżeli palą się włosy lub ubranie poszkodowanego należy je czym prędzej ugasić zarzucając na ofiarę koc lub turlając ją po ziemi. Nie wolno używać do tego gaśnic, które mogą zwiększyć obrażenia.

Zwykle poparzeniu ulegają odsłonięte części ciała. Bywa jednak, że roztopiony materiał przykleił się do skóry. W żadnym wypadku nie należy go usuwać, zajmą się tym ratownicy. Jeżeli na poparzonych kończynach znajduje się biżuteria, należy je zdjąć. Oparzone kończyny puchną i późniejsze zdjęcie ozdób będzie po prostu niemożliwe.

Oceń obrażenia ofiary. Natychmiast wezwij pogotowie, jeżeli obejmują ponad 15 proc. powierzchni ciała lub 10 proc. w przypadku dzieci. Służby ratunkowe trzeba wezwać bezwzględnie, jeśli poparzeniu uległa twarz, dłonie lub krocze.

Sprawdź czy ofiara nie ma objawów wstrząsu, czyli nie jest blada, ma spoconą skórę, wyraźnie przyspieszone tętno, a także czy mówi składnie i nie przejawia nadmiernej aktywności.

Pod żadnym pozorem nie polewaj poparzonych miejsc spirytusem. Możesz schładzać je letnią wodą, polewając miejsce nad poparzoną skórą. Jeżeli oparzenia są rozległe, możesz owinąć je czystym mokrym materiałem.