Niepłodność to problem, który dotyka coraz więcej ludzi. Można to wytłumaczyć tym, ze pary coraz później decydują się na dziecko. Wbrew powszechnej opinii niepłodność nie dotyczy tylko kobiet, ale nawet w 40 procent przypadków może dotyczyć także mężczyzn.

Zdjęcie ilustracyjne /Piotr Bułakowski /RMF FM

Problem męsko-żeński

Eksperci mówią, że o problemie niepłodności możemy mówić, kiedy para bezskutecznie stara się o dziecko przez rok, bez używania środków antykoncepcyjnych. Lekarze zalecają, żeby w przypadku kobiety powyżej 35. roku życia udać się do lekarza wcześniej - już po pół roku. Co ważne, do lekarza powinna przyjść nie tylko kobieta, ale też mężczyzna. To może przyspieszyć diagnozę i pomóc wprowadzić odpowiednie leczenie. Specjaliści szacują, że niepłodność w 40 procent przypadków może dotyczyć kobiet i w 40 mężczyzn. Pozostałe 20 procent, to przypadki gdzie problem jest podwójny.

Niepłodność u kobiet

Jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet jest zespół policystycznych jajników (PCOS). Na jajnikach tworzą się torbielki, a cały układ hormonalny jest zaburzony. Występuje hiperandrogenizm, czyli nadmiar produkcji męskich hormonów płciowych. Ta choroba może się objawiać nadmiernym owłosieniem, otyłością, czy zaburzeniami owulacji. Najczęściej PCOS leczy się środkami zmniejszającymi wydzielanie męskich hormonów. Przy niektórych kuracjach pomaga odpowiednia dieta i zrzucenie kilku kilogramów. Czasem konieczna jest interwencja chirurgiczna.

Częstą przyczyną niepłodności u kobiet jest endometrioza, czyli rozrost błony śluzowej macicy poza macicą. Błona, która normalnie złuszcza się podczas miesiączki, występuje w różnych nietypowych miejscach organizmu, na przykład jajnikach, jamie brzusznej, czy jajowodzie. Powoduje ból podczas współżycia i menstruacji.

Kolejnym czynnikiem ryzyka są wszelkie zaburzenia hormonalne. Może to być niedoczynność tarczycy, która przy braku odpowiedniego leczenia może wywołać niepłodność. Wszelkie przyjmowanie środków hormonalnych (również antykoncepcyjnych) może spowodować "rozregulowanie" organizmu i spowodować niepłodność.
U kobiet po 30. roku życia może wystąpić przedwczesne wygasanie czynności jajników (POF). Jajniki przestają funkcjonować zbyt wcześnie, przed właściwą menopauzą. Może to być spowodowane infekcją, czynnikami genetycznymi, czy przebytą chemioterapią. W tym przypadku jedynym sposobem leczenia jest zapłodnienie in vitro i pobranie komórki jajowej od innej kobiety.

Na niepłodność u kobiet mają tez wpływ wady w budowie narządów płciowych. Niekorzystnie mogą też wpływać wszelkie zabiegi chirurgiczne w obrębie układu płciowego, które mogą skutkować powstawaniem niekorzystnych zrostów i blizn.

Niepłodność u mężczyzn

Przyczyną niepłodności u mężczyzn jest zła jakość nasienia. To z kolei może być spowodowane przebytymi chorobami, lub złym trybem życia. Najpowszechniejszą chorobą, która może wywołać niepłodność jest świnka. W efekcie powikłań po tej chorobie, może wystąpić zapalny obrzęk jąder.

Częstą przyczyną niepłodności u mężczyzn są żylaki powrózka nasiennego. To schorzenie naczyń żylnych, które odpowiadają za ukrwienie jąder. W efekcie są one przegrzane i niedotlenione, a to wpływa na jakość nasienia.

Innym powodem bezpłodności jest tak zwany "Zespół Kallmana" czyli grupa uwarunkowanych genetycznie chorób endokrynologicznych. Objawia się zaburzeniami węchu, nieproporcjonalną budową ciała i bardzo małymi jądrami. Na niepłodność u mężczyzn mają też wpływ zakażenia, które są przenoszone drogą płciową. Mogą one prowadzić do trwałej niepłodności. Również groźne są zakażenie gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych.

Niekorzystnie na jakość męskiego nasienia wpływa też nieodpowiedni tryb życia. Noszenie obcisłych spodni, częste przegrzewanie jąder (na przykład w saunie), czy długie przebywanie za kierownicą może mieć wpływ na obniżenie płodności. Czasem zmiana przyzwyczajeń i stylu życia może prowadzić do polepszenia jakości nasienia.