Zapalenia jamy ustnej u dziecka powstają nie tylko w wyniku zaniedbań codziennej higieny zębów i jamy ustnej. Rozwijające się zakażenie może prowadzić do dyskomfortu podczas spożywania pokarmów i dolegliwości bólowych. Dowiedz się, jakie są przyczyny i objawy infekcji jamy ustnej u dzieci i sprawdź, jak je leczyć.
Ostre zapalenie jamy ustnej u dzieci może dotyczyć całej błony śluzowej lub jej fragmentów, ale może także obejmować język i dziąsła [1]. Różne przyczyny zakażenia odpowiadają za różnorodne objawy, jakich doświadcza chory. Można jednak wyróżnić kilka podstawowych sygnałów, które informują o zakażeniu jamy ustnej.
Typowe objawy zapalenia buzi i języka u dzieci to [2,3]:
- obrzęk i zaczerwienienie błon śluzowych;
- włóknista powłoka na obszarach objętych stanem zapalnym;
- nieprzyjemny, nieświeży oddech;
- suchość jamy ustnej;
- łagodny, silny lub umiarkowany ból;
- pieczenie w miejscach stanu zapalnego;
- niemożność przyjmowania pokarmów i płynów.
Niektórym infekcjom jamy ustnej może towarzyszyć gorączka, zmęczenie przypominające przeziębienie i obrzęk węzłów chłonnych szyi [1].
Zakażenia jamy ustnej u dzieci najczęściej mają związek z bezpośrednim kontaktem z patogenami. W środowisku zewnętrznym nie brakuje czynników chorobotwórczych, a dziecko, które wkłada do ust brudne rączki, owoce, warzywa, zabawki lub inne przedmioty, jest na nie narażone. W rezultacie przenosi do jamy ustnej wirusy, bakterie i grzyby, które mogą powodować infekcje [2].
Wśród innych możliwych przyczyn zapalenia jamy ustnej u dzieci można wskazać na [1, 2, 3]:
- niedostateczną higienę zębów i języka;
- nieleczoną próchnicę zębów oraz choroby dziąseł;
- drobne urazy mechaniczne spowodowane np. przygryzieniem policzka lub wargi, zranieniem przez aparat ortodontyczny;
- poparzenia termiczne lub chemiczne;
- niedobór kwasu foliowego oraz witaminy B12 i C;
- osłabienie odporności;
- toczącą się w organizmie chorobę ogólnoustrojową np. cukrzycę.
Do najczęściej występujących rodzajów zapalenia jamy ustnej zaliczają się zapalenia grzybicze, opryszczkowe zapalenie jamy ustnej oraz wrzodziejące i aftowe zapalenie jamy ustnej [2].
Leczenie infekcji jamy ustnej u dzieci koncentruje się przede wszystkim na kontrolowaniu objawów stanu zapalnego. Nie można dopuścić do tego, by się rozwijały i doszło do nadkażenia zmiany. Trzeba też zrobić wszystko, by ułatwić dziecku codzienne funkcjonowanie. Dlatego początkowo podaje się leki przeciwbólowe i, w razie potrzeby, przeciwgorączkowe. Aby złagodzić dokuczliwe objawy, warto stosować dostępne bez recepty preparaty do stosowania miejscowego w jamie ustnej. Środki przeznaczone dla dzieci wykazują działanie antyseptyczne i przeciwzapalne [1]. Dla maluchów najlepiej sprawdzi się aerozol, a dla starszaków żel, którym można posmarować bolące miejsce.
Bardzo istotna jest również higieny jamy ustnej, która pomaga nie tylko w leczeniu, ale i w zapobieganiu tej chorobie. Trzeba zwracać większą uwagę na dokładne szczotkowanie zębów przez dzieci oraz płukanie jamy ustnej środkiem antyseptycznym po każdym posiłku. Takie działania z pewnością przyspieszą gojenie się ran [3].
Ponadto ważne jest, aby zidentyfikować przyczynę objawów. W przypadku zakażenia spowodowanego przez grzyby stosuje się miejscowo leki przeciwgrzybicze, a w bardziej zaawansowanych postaciach choroby - specjalne leki na receptę [1].
Dzieci z zapaleniem jamy ustnej często w czasie infekcji odmawiają jedzenia i picia. Jednakże nawadnianie doustne jest konieczne, aby uniknąć odwodnienia, a następnie pobytu w szpitalu i podawania płynów dożylnie.
W przypadku nawracającego zakażenia jamy ustnej warto rozważyć suplementację cynku, który jest pierwiastkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego [3]. Istotne jest również uwzględnianie w codziennej diecie dziecka pokarmów bogatych w witaminę C, witaminę B12 oraz kwas foliowy, bo ich niedobór może zwiększać ryzyko powstawania bolesnych nadżerek w jamie ustnej.
Zapalenie jamy ustnej u dziecka jest bolesne, ale można mu zapobiec. Jeśli wystąpi stan zapalny, trzeba rozpoznać objawy i je leczyć, aby maluch jak najszybciej powrócił do zdrowia.
Artykuł powstał przy współpracy z Bausch + Lomb.
Bibliografia:
[1] Wypych A. i in., Zapalenia jamy ustnej u dzieci, z uwzględnieniem pacjentów w trakcie terapii przeciwnowotworowej. Nowa Medycyna 2007; 1: 13-17.
[2] Zagor M. i in., Ostre zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/106153,ostre-zapalenie-blony-sluzowej-jamy-ustnej (dostęp: 28.02.2024)).
[3] Stawarz-Janeczek M. i in., Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej - wspólny problem onkologów i stomatologów, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, NOWOTWORY 2020, tom 5, nr 6, 344-350.
