Świerzb to to choroba zakaźna wywoływana przez pasożyta świerzbowca ludzkiego, którym można zakazić się przez kontakt ze skórą osoby chorej lub z przedmiotami osoby zakażonej (ręczniki, pościel, ubrania).
Czynnikami sprzyjającymi infekcji są: spadek odporności, wyniszczenie organizmu, choroby układowe, alergia, zaniedbania higieniczne.
Rozwój objawów infekcji od momentu zakażenia trwa około 3-6 tygodni. Świerzbowiec poza organizmem człowieka żyje do 72 godzin.
Cechą charakterystyczną jest intensywny świąd nasilający się szczególnie w nocy, po ciepłej kąpieli lub po rozgrzaniu ciała. W wyniku drapania powstają nadżerki i często dochodzi do infekcji bakteryjnej. Ponadto mogą być obecne zmiany pęcherzykowe i guzkowe.
Najczęściej zmiany lokalizują się na bocznych powierzchniach palców dłoni i stóp, zgięciach i fałdach skóry, w okolicy pępka i brodawek sutkowych, okolicy płciowej. Zazwyczaj na plechach i twarzy nie ma zmian skórnych.
Aktualnie najbardziej skutecznym preparatem jest krem zawierający 5 procentową permetrynę. Lek stosuje się jednorazowo, pozostawia się go na skórze przez 8-10 godzin. Permetrynę można zlecać pacjentom powyżej drugiego miesiąca życia.
W leczeniu świerzbu stosuje się także preparaty zewnętrzne z benzoesanem benzylu, krotamitonem oraz siarką. Ich efektywność jest dużo mniejsza w porównaniu z permetryną.
Ponadto w przypadku endemii świerzbu oraz u pacjentów z zakażeniem HIV stosuje się iwermektynę - doustną pochodną makrolidu abamektyny (w Polsce jest ona niedostępna).
· Wykąp się lub weź prysznic, najlepiej wieczorem
· Nałożyć preparat równomiernie na całe ciało, w tym na przednią powierzchnię szyi, kark, dłonie oraz powierzchnię podeszwową stóp. Nakładanie preparatu na twarz i głowę nie jest konieczne, chyba że wykwity spowodowane świerzbem występują w tych miejscach. Podczas nakładania preparatu szczególną uwagę należy zwrócić na miejsca pomiędzy palcami rąk i stóp (również pod paznokciami rąk i stóp), skórę na nadgarstkach, łokciach, pod pachami, okolice narządów płciowych i pośladki.
· Preparat należy pozostawić na skórze przez co najmniej 8 godzin, np. na noc. Jeśli w ciągu tych ośmiu godzin pacjent umyje ręce i inne miejsca leczone, preparat należy nałożyć ponownie na umyte miejsca. Po upływie co najmniej ośmiu godzin pozostałości preparatu należy usunąć, biorąc prysznic lub myjąc ciało wodą i mydłem.
· Jeśli przestrzega się powyższych wskazówek to jednorazowe zastosowanie preparatu zwyczaj wystarcza do pomyślnego zakończenia leczenia. Jednakże w przypadkach utrzymującej się lub nawracającej infekcji, może być konieczne powtórzenie leczenia po 14 dniach.
· Świąd może utrzymywać się przez 3-4 kolejne tygodnie. W tym czasie stosować preparaty nawilżające, natłuszczające skórę.
· Należy leczyć równocześnie wszystkich członków rodziny i osoby z najbliższego otoczenia.
· Paznokcie rąk krótko przyciąć i dokładnie oczyścić.
· Po zmyciu preparatu zmienić ubranie, pościel, ręczniki.
· Codziennie przez kolejne 14 dni po leczeniu zmieniać ubranie, pościel, ręczniki.
· Ubranie, pościel, ręczniki należy prać w temperaturze co najmniej 60stopni i prasować.
· Ubranie które nie można wyprać w wysokiej temperaturze lub wyprasować należy włożyć, po uprzednim wypraniu, do plastikowej torby i nie używać przez okres co najmniej 2 tygodni.
· Należy dokładnie odkurzyć dywany, tapicerowane meble; wyprać narzuty, koce itp.
