W kalendarzu 29. września. Dzisiaj Światowy Dzień Serca. W "Faktach RMF FM" sprawdzamy, co możemy zrobić dla tego ważnego narządu.

Nasze serce polubi nas za uśmiech, za to, że będziemy dbać o siebie, za to, że będziemy aktywni, będziemy funkcjonować spokojnie bez stresu. Warto wykonywać badania profilaktyczne takie jak mierzenie ciśnienia, oznaczenie poziomu cholesterolu i oznaczenie poziomu cukru. W dalszych krokach są badania takie jak EKG czy echo serca - opisuje w rozmowie z reporterem RMF FM profesor Marek Gierlotka, prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Miłość na serce działa tylko dobrze. Jeżeli mamy wszystko poukładane w życiu, kochamy kogoś, kochamy siebie, to serce będzie z nami - dodaje.

Dobre relacje, dobre uczucia, miłość, kochanie, dobry związek determinuje dobre rzeczy. Możemy spodziewać się wsparcia, rady, kiedy mamy kłopoty, to motywuje do takiego stylu życia, który tym związkiem będzie pozwalał nam jak najdłużej się cieszyć. Osoby samotne mogą mieć większą skłonność i motywację do niezdrowych nawyków, zachowują się mniej racjonalnie, mają mniejszą motywację do zmiany nawyków, budowanie dobrej relacji motywuje do tego, by całe życie ułożyć w taki sposób, który sprzyja zdrowiu - dodaje kardiolog prof. Artur Mamcarz z Polskiego Towarzystwa Medycyny Stylu Życia i z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Nasze serce polubi nas za zdrową dietę, gdy myślimy o talerzu zdrowego żywienia, na którym połowa talerza to warzywa i owoce. Warzywa i owoce najlepiej, żeby były kolorowe, nieprzetworzone, mamy polską tendencję do jedzenia fasolki z bułeczką. Najlepiej jeść warzywa surowe, mogą być też gotowane albo mrożone. Dobrym źródłem cennych dla serca składników są też orzechy, najlepiej włoskie, choć inne też dobrze działają, poza orzechami przetworzonymi, solonymi, prażonymi - podkreśla w rozmowie z naszym dziennikarzem profesor Beata Sińska z Zakładu Żywienia Człowieka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Oto pięć przypominanych od lat zaleceń specjalistów, jak dbać o serce:

1. Zmień nawyki żywieniowe

Zdrowa dieta to podstawa w profilaktyce chorób serca. Powinno się jeść jak najwięcej produktów pełnoziarnistych takich jak ciemne pieczywo czy makarony. Nie zapominaj też o dostarczaniu organizmowi codziennej porcji witamin z warzyw i owoców. Sercu posłużą także ryby, niskotłuszczowy nabiał i chude mięso, dzięki którym obniża się poziom złego cholesterolu, a wątroba ma szansę wytworzyć więcej tego dobrego. Jaka jest między nimi różnica?

Dobry cholesterol, czyli HDL jest produkowany w wątrobie i jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Jego złym odpowiednikiem jest LDL, który stanowi zagrożenie dla naczyń krwionośnych. Zbyt wysokie stężenie cholesterolu tego typu zwiększa ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz innych chorób układu sercowo-naczyniowego - tłumaczy dr n. med. Magdalena Zagrodzka z Centrum Medycznego Affidea, specjalizująca się w diagnostyce obrazowej chorób układu krążenia. W celu sprawdzenia poziomu złego cholesterolu co jakiś czas wykonuj lipidogram. Jeśli wskaże on nieprawidłowości, konieczne będzie wprowadzanie zmian w diecie, o czym warto pomyśleć już wcześniej.

2. Rzuć palenie

Specjaliści podkreślają, że chociaż nie jest to łatwe zadanie, zdecydowanie warto próbować wyleczyć się z nikotynizmu, który jest uznawany za chorobę. Każdy wypalony papieros zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy. Ta dolegliwość, gdy nie jest leczona, prowadzi z kolei do zawału, który jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia. Musisz też wiedzieć, że po pięciu latach u osoby, która rzuciła palenie, ryzyko rozwoju chorób serca spada do takiego poziomu, jak u kogoś, kto nigdy nie palił.

3. Postaw na ruch

Wiele osób zapomina o tym, że serce jest mięśniem i tak samo jak np. biceps potrzebuje treningu. Sport nie tylko usprawnia jego pracę, ale także poprawia przepływ krwi, reguluje ciśnienie i zapobiega otyłości. Wybierając rodzaj aktywności, pamiętaj o tym, że ma być to przede wszystkim przyjemność, a nie przykry obowiązek. Powinna być ona dostosowana do kondycji i możliwości twojego organizmu. Jeżeli cierpisz na przewlekłe schorzenia, najlepiej skonsultuj się z lekarzem, który pomoże ci wybrać odpowiedni sport.

4. Znajdź czas na relaks

Ciągłe napięcie podnosi poziom hormonów stresu w organizmie. Jeśli taki stan utrzymuje się dłużej, zwiększa się ryzyko zawału oraz chorób układu krążenia, takich jak nadciśnienie i arytmia. Dlatego powinieneś znaleźć czas (i sposób) na relaks, żeby zniwelować negatywne skutki działania tych hormonów. Sprzyja temu na przykład wieczór z książką, wyjście ze znajomymi do kina oraz aktywność fizyczna, o której pisaliśmy już wyżej. Nie da się ukryć, że relaks wpływa pozytywnie na stan naszej psychiki.  Badania na ten temat przeprowadzili eksperci z Harvard School of Public Health, którzy stwierdzili, że osoby mogące pochwalić się dobrym zdrowiem psychicznym rzadziej doświadczają dolegliwości ze strony układu krążenia, a zagrożenie chorobą serca u optymistów jest aż o połowę mniejsze. Badacze przypuszczają, że radosne nastawienie może obniżać ciśnienie tętnicze i ilość cholesterolu we krwi. Wpływ na wyniki przeprowadzonego badania prawdopodobnie ma też fakt, że osoby pozytywnie nastawione do świata po prostu prowadzą zdrowszy tryb życia, ćwiczą i dobrze się odżywiają, co tylko potwierdza, jak ważne jest dbanie o siebie na co dzień.

5. Sprawdzaj stan serca

Powszechnie wiadomo, że szansa na wyleczenie wielu chorób jest znacznie większa, jeśli wykryje się je w początkowym stadium. Dotyczy to także problemów z sercem, dlatego warto okresowo wykonywać badania profilaktyczne. W przypadku pojawienia się wątpliwości co do stanu tego organu, lekarz może zlecić dodatkowo wykonanie na przykład badania rezonansu magnetycznego serca. Umożliwi ono nie tylko uzyskanie informacji na temat funkcji serca, ale także pozwoli ustalić, czy jego budowa jest prawidłowa i zlokalizować ewentualne zmiany zapalne oraz sprawdzić stan tego narządu po przebytym zawale.  Należy podkreślić, że samo badanie jest całkowicie bezbolesne. Rezonans magnetyczny w przypadku serca trwa zwykle nieco dłużej niż gdy wykonuje się go w obrębie innych części ciała. Trochę inaczej wygląda także proces jego przeprowadzania.

U części pacjentów, u których konieczne jest podanie środka kontrastowego, przed badaniem trzeba założyć wenflon do żyły w zgięciu łokciowym. Rezonans magnetyczny serca wymaga też przyklejenia elektrod EKG do klatki piersiowej oraz przymocowania do niej miękkiej plastikowej kratki, która sprawia, że uzyskiwane obrazy serca mają lepszą jakość. W czasie badania pacjent otrzymuje komendy, aby nabrać powietrze i nie oddychać na okres około 10 sekund, w zależności od wykonywanej sekwencji - mówi dr n. med. Magdalena Zagrodzka.

Opracowanie: