Jednym z najbardziej powszechnych badań jest wyznaczanie poziomy kreatyniny. Co to za substancja, jak się wykonuje to badanie i na co zwrócić uwagę, jeżeli jej poziom jest nieprawidłowy?
Kreatynina jest substancją powstającą w wyniku przemiany materii, głównie mięśni szkieletowych. Jej stężenie oznacza się we krwi i moczu.
Ze względu na wydalanie przez nerki (jest tylko przesączana w kłębuszkach nerkowych) służy do oceny wielkości przesączania kłębuszkowego (tzw. GFR), które jest jednym z najważniejszych wskaźników czynności nerek.
Poziom kreatyniny mierzy się, żeby ocenić pracę nerek. Zwykle oznacza się stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Czasami, żeby dokładniej ocenić czynność nerek, oznacza się również dobowe wydalanie kreatyniny z moczem, co pozwala obliczyć tzw. klirens kreatyniny.
Wartości prawidłowe u osoby dorosłej to 53-115 µmol/l (0,6-1,3 miligrama na decylitr).
Zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi (tzn. wynik powyżej górnej granicy normy) świadczy o pogorszeniu czynności nerek. Może ono mieć charakter ostry i przejściowy - mówi się wówczas o ostrej niewydolności nerek. Jeżeli problemy są trwałe i postępujące, to możemy powiedzieć o przewlekłej niewydolności nerek.
Małe stężenie kreatyniny w surowicy krwi występuje u osób z chorobami prowadzącymi do zaniku mięśni, niedożywionych, wyniszczonych, z ciężką chorobą wątroby, u osób z małą masą mięśni szkieletowych (np. po amputacjach kończyn) oraz u kobiet w ciąży.
Stwierdzone po raz pierwszy zwiększone stężenie kreatyniny w surowicy krwi wymaga oceny przez lekarza (pilnej, jeśli występują objawy ostrej choroby, np. ból, gorączka, wymioty, biegunka, zaburzenia w oddawaniu moczu). Ocena lekarza konieczna jest również w przypadku stwierdzenia zwiększenia stężenia kreatyniny u osoby z rozpoznaną już przewlekłą chorobą nerek.
źródło: Medycyna Praktyczna
(ag)
