Rtęć jest bardzo toksyczna, może uszkodzić wiele narządów wewnętrznych. Ma też zdolność do kumulowania się w organizmie, co jest szczególnie niebezpieczne w przypadku dzieci, których organy wciąż się rozwijają.

Rtęć dostaje się do organizmu człowieka drogą pokarmową i oddechową oraz przez skórę.

Jest trucizną enzymatyczną i przy stężeniach przekraczających dopuszczalne normy wywołuje uszkodzenia komórek.

Nieorganiczne i organiczne związki rtęci intensywnie akumulowane są w nerkach, wątrobie, a związki metylortęci w układzie nerwowym. Metylortęć łatwo przenika do mózgu i poraża zakończenia nerwów czuciowych.

Inny charakter toksycznego działania obserwuje się w przypadku narażenia na opary rtęci. Zatrucie wówczas następuje poprzez płuca, skąd rtęć łatwo przedostaje się do krwi, a część z niej do mózgu. Jej opary mogą spowodować silne zatrucie, a nawet śmierć.

Objawy zatrucia rtęcią

Zatrucie małymi ilościami rtęci daje początkowo niespecyficzne objawy. Zależą one od rodzaju, dawki, metody i czasu trwania narażenia na ten pierwiastek. Mogą one obejmować m.in.

  • osłabienie
  • ból głowy
  • problemy z pamięcią
  • zaburzenia widzenia
  • drętwienie kończyn
  • wysypka na skórze


W przypadku ostrego zatrucia rtęcią może dojść do uszkodzenia wielu narządów wewnętrznych, upośledzając działanie układów: nerwowego, krążenia, dokrewnego, szkieletowego, moczowego, płciowego oraz immunologicznego. 

Jak wykryć rtęć w organizmie?

Kluczowy w diagnostyce jest wywiad w kierunku narażenia na rtęć, wskazanie jak mogło dojść do zatrucia. 

Do oceny ekspozycji na rtęć wykonuje się badania stężenia tego pierwiastka w różnych materiałach biologicznych, w tym krwi, moczu i włosach.

Po wczesnym wykryciu, zatrucie rtęcią można zatrzymać.

Leczenie zatrucia rtęcią

W leczeniu zatruć rtęcią stosuje się tzw. środki chelatujące (dimerkaprol, penicylamina), wiążące metal i usuwające go z organizmu. 

Naturalnym wrogiem rtęci jest selen. Dieta bogata w ten składnik przyczynia się do usuwanie rtęci z organizmu. 

Źródło: zdrowie.pap.pl/ twojezdrowie.rmf24.pl