Trzy miliony Polaków zmagają się z osteoporozą. Dziś 20 października - Światowy Dzień Osteoporozy. Najbardziej na tę chorobę narażone są kobiety, które skończyły 50. lat. Lekarze zauważają, że problem coraz częściej dotyczy osób, które ważą za mało i startują w ultramaratonach oraz maratonach.
Niska masa ciała jest udokumentowanym czynnikiem złamań, podobnie jak przebyte złamania, spożywanie dużej ilości alkoholu, palenie papierosów. To są czynniki ryzyko zwiększające prawdopodobieństwo złamania w ciągu dziesięciu lat - podkreśla reumatolog doktor Maria Rell-Bakalarska. Walczmy o odpowiednią masę ciała, ale nie przekraczajmy pewnych norm. O zbyt niskiej masie ciała możemy mówić, gdy BMI jest niższe ni 17. Zazwyczaj także w sytuacji, gdy waga jest niższa niż 45 kilogramów - dodaje.
Bezpieczny dystans do biegania to kilka-kilkanaście kilometrów dziennie, pod warunkiem, że zwracamy uwagę na to, co jemy. Przede wszystkim chodzi o to, aby w naszej diecie był wapń, w postaci sera, jogurtów czy jajek - podpowiada profesor Maciej Krawczyk, prezes Krajowej Rady Fizjoterapeutów.
Starzenie się społeczeństwa nieuchronnie prowadzi do wzrostu zagrożenia osteoporozą, czyli poważną, metaboliczną chorobą kości. W grupie osób powyżej 50 roku życia osteoporozę stwierdza się już u 30 proc. kobiet i 8 proc. mężczyzn.
U kobiet zasadniczą przyczyną osteoporozy jest nagłe obniżenie poziomu estrogenów z powodu menopauzy, u mężczyzn jedną z przyczyn może być postępujący z wiekiem niedobór testosteronu. Osteoporoza może się rozwinąć również w przebiegu innych schorzeń, takich jak: cukrzyca, nadczynność przytarczyc, tarczycy, kory nadnerczy. Może być także skutkiem długotrwałego zażywania niektórych leków, takich jak: glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne, leki przeciwpadaczkowe czy leki zmniejszające krzepliwość krwi.
Osteoporoza istotnie zmniejsza masę kostną, powoduje kruchość kości i jej podatność na złamania. Osłabione chorobą kości łatwo ulegają złamaniom w sytuacjach, które dla zdrowych kości nie stanowiłyby żadnego zagrożenia. Ten rodzaj złamań z powodu banalnych urazów, upadku z własnej wysokości czy nawet bez wyraźnej przyczyny, nazywa się złamaniami niskoenergetycznymi. Najczęściej takim złamaniom ulegają: kręgosłup, kość promieniowa, szyjka kości udowej, kość ramieniowa.
Lekarze przekonują, że złamaniom można zapobiegać. Kluczowa jest identyfikacja osób, którym grozi złamanie kości z powodu osteoporozy. Dzięki metodzie FRAX każdy, bez wychodzenia z domu, może samodzielnie sprawdzić, czy należy do grona osób zagrożonych tym ryzykiem.
Wystarczy wejść na prowadzoną przez Polskie Towarzystwo Osteoartrologii i Polską Fundację Osteoporozy stronę www.osteoporoza.pl i kliknąć na link kalkulator ryzyka złamania.
Po wprowadzeniu kilku informacji, takich jak m.in.: wiek, płeć, przebyte złamanie; program oblicza w procentach ryzyko złamania, a wynik można wydrukować. Jeśli jest równy i wyższy niż 10 proc., należy bezwzględnie udać się do lekarza pierwszego kontaktu po skierowanie do dalszej diagnostyki i terapii w specjalistycznej poradni osteoporozy.
Podstawą rozpoznania osteoporozy jest pomiar gęstości kości kręgosłupa i szyjki kości udowej - czyli tak zwane badanie densytometryczne. Jest to bezpieczne badanie wykorzystujące minimalne dawki promieniowania X (dawka wynosi tyle, ile otrzymujemy z promieniowania kosmicznego w ciągu 4 godz. pobytu poza domem).
Wynik pomiaru jest wyrażany wskaźnikiem T, który oznacza porównanie wyniku danej osoby do grupy kontrolnej. Według definicji WHO, wartość wskaźnika T poniżej -2,5 SD diagnozuje osteoporozę, stan wymagający aktywnego leczenia lekami wpływającymi na metabolizm kości. W trakcie terapii bardzo istotne jest uzupełnianie niedoborów wapnia i wit. D, zapobieganie upadkom i prowadzenie zdrowego stylu życia, ze szczególną rolą wysiłku fizycznego.
