Zmiana koloru oczu za pomocą operacji plastycznych to ostatnio hit w sieci. W mediach społecznościowych co jakiś czas pojawiają się historie osób, które poddały się takiemu zabiegowi. Specjaliści odradzają i mówią wprost: to zabieg, który niesie ze sobą poważne ryzyko utraty wzroku.

Operacje plastyczne mające na celu trwałą zmianę koloru to nic nowego w świecie medycyny, chociaż w ostatnim czasie, coraz więcej informacji na ten temat zaczęło pojawić się na popularnych platformach społecznościowych. W efekcie, Amerykańska Akademia Okulistyki wydała ostrzeżenie o ryzyku utraty wzroku oraz poważnych komplikacjach związanych z dwiema metodami zmiany koloru oczu: implantacją tęczówki oraz keratopigmentacją. Pierwsza polega na wszczepieniu implantów tęczówki u pacjentów. Druga - na użyciu lasera do utworzenia tunelu w powierzchni rogówki i wprowadzeniu tam pigmentu.

Specjaliści zdecydowanie odradzają jakąkolwiek ingerencję w zdrowe oko i przypominają o ryzyku poważnych, często nieodwracalnych konsekwencji takich zabiegów.

Pigmentacja rogówki ma uzasadnienie jedynie w przypadku poważnych zmian, takich jak bliznowacenie pourazowe, i to tylko w oczach o bardzo niskiej lub zerowej ostrości wzroku. Jednocześnie taki zabieg obarczony jest ryzykiem komplikacji, które mogą doprowadzić m.in. do ślepoty, jaskry, czy zapalenie błony naczyniowej oka. Z kolei implantacja sztucznej tęczówki to wyjątkowo traumatyczna operacja dla oka, która powinna być wykonywana wyłącznie w szczególnych, uzasadnionych przypadkach, u osób którym brakuje części lub całej tęczówki - wyjaśnia okulistka Justyna Krowicka.

Od czego zależy kolor oka?

Kolor oczu zależny jest od tęczówki i jej zabarwienia. To z kolei uzależnione jest od ilości barwnika. Im więcej barwnika występuje, tym ciemniejszy odcień koloru oczu. Niebieskoocy i zielonoocy mają barwnika mniej. Badania wykazały, że zmiana koloru oczu ma też związek z wystąpieniem niektórych chorób.  

Kolor oczu jest uwarunkowany genetycznie. Wpływ na kolor oczu dziecka mają nie tylko predyspozycje genetyczne rodziców, ale też informacja genetyczna wcześniejszych pokoleń. Aż 79 proc. ludzkiej populacji posiada brązowy kolor oczu. Od 5 do 7 proc. posiada kolor niebieski, zielonoocy stanowią 2 proc. ogółu społeczeństwa. Najrzadziej występuje szary kolor oczu. Zapiski z historii wskazują, że pierwotny kolor ludzkich oczu to kolor brązowy. Niebieski i jaśniejsze odcienie zaczęły się pojawiać później.

W badaniach  wykryto, że osoby o jaśniejszym odcieniu koloru oczu są bardziej narażone na wystąpienie u nich nowotworu (czerniaka). Z kolei ciemniejszy odcień wchłania więcej promieniowania UV, co chroni wzrok przed wystąpieniem czerniaka. Stwierdzono także, że poziom melaniny ma wpływ na prędkość przepływu sygnału nerwowego, co sprawia że ludzie o ciemniejszym odcieniu koloru oczu zdolni są do szybszych reakcji tłumaczy okulistka.  

Czy kolor oczu może się zmieniać?

Kolor tęczówki może się zmieniać w ciągu życia. Najszybsze zmiany mają miejsce krótko po przyjściu na świat. Dzieci o białym kolorze skóry są zawsze po urodzeniu jasnookie. Stopniowo oczy zyskują ciemniejszy odcień, aż do poziomu ustalonego przez predyspozycje genetyczne. Dzieci o ciemnym kolorze skóry rodzą się z ciemnymi oczami.

Normą jest, że jasnoniebieski kolor oczu do trzeciego roku życia staje się ciemniejszy, co spowodowane jest wytwarzaniem się melaniny pod wpływem światła słonecznego. Czasami ten proces przemiany koloru oczu trwa aż do dziesiątego roku życia, czasami, choć rzadko, aż do okresu dorosłości.  Kolor oczu może się zmieniać również pod wpływem czynników hormonalnych lub chorobowych - wyjaśnia ekspertka portalu "Twoje Zdrowie".

Kolor może ulegać zmianie również pod wpływem procesu starzenia się, gdy tęczówka traci pigment i zyskuje w ten sposób jaśniejszy odcień niż ten, który występował u danej osoby w młodości. Duża zmiana u dorosłej osoby może być oznaką poważnej choroby, również nowotworu, poza tym może być też sygnałem stanu zapalnego, jaskry, krwawienia do oka, ciała obcego w oku. W takich przypadkach często współistnieją inne objawy, które zawsze należy skonsultować z okulistą.  

Opracowanie: