Rybka z nad morza czy zapiekanka z budki. Wakacyjne kurorty są pełne miejsc, gdzie można zjeść szybko, choć dziś niekoniecznie tanio. Śmieciowe jedzenie do najzdrowszych nie należy. Jednak jeśli już sporadycznie zdecydujemy się sięgnąć po hot-doga czy kebaba, zadbajmy o to, by nam nie zaszkodził, a nasz urlop nie upłynął pod znakiem zatrucia pokarmowego. Choć rozpoznanie dobrej jakości fast-foodów wcale nie jest prostą sprawą to warto kierować się kilkoma zasadami w wyborze takiego jedzenia. O podpowiedzi poprosiliśmy Rafała, który z branżą gastronomiczną związany jest ponad 20 lat. Jako kucharz pracował m.in. w popularnej sieci pizzerii, a obecnie jest zastępcą szefa kuchni w jednej z krakowskich restauracji.
Redakcja twojezdrowie.rmf24.pl: Na co zwracać uwagę wybierając jedzenie uliczne? Czy np. po wyglądzie frytek można ocenić czy były smażone na starym czy świeżym oleju?
Rafał, pracuje w gastronomii od 20 lat: Głównie należy zwracać uwagę na zapach i kolor - im olej, a raczej frytura z domieszką oleju palmowego jest bardziej przypalona, tym frytki są bardziej złociste. Tak naprawdę olej powinien być przepuszczany przez filtr każdego dnia, żeby oczyścić go np. z pozostałości z panierki.
A co zapiekankami albo kebabami?
W przypadku kebaba to wszystko zależy od jakości mięsa. Oczywiście, jest sporo miejsc serwujących kebaby kraftowe, czyli robione od początku gdzieś tam u siebie na zapleczu z mięsa zamarynowanego, które nabija się na szpadę. Wyróżnia go kształt - mięso nie jest takie równomierne, owalne, widać jego struktury, nie ma idealnego kształtu. Nie jest to taka - jak to nazywam - "kula mocy" idealnie uformowana, o kolorze niekoniecznie podobnym do mięsa, czyli szarym, ciemnym. Bo to są mięsa, które są zwykle mieszaniną mięs - tam może być kurczak, indyk, skrobia i jeszcze pewnie masa jakichś innych rzeczy. Jeśli chodzi o skład zapiekanek to uważajmy głównie na nieświeże pieczarki, to nimi można się najłatwiej struć. Świeże grzyby powinny mieć kolor jasny, a nie czarny.
To jakich miejsc ze "śmieciowym jedzeniem" powinniśmy unikać, szczególnie na wakacjach?
No właśnie takich typowo turystycznych. Bywa tam nieraz tak, że do klienta podchodzi się na zasadzie, że on tu przyjechał tylko na wakacje i więcej do nas już nie przyjdzie zjeść - wtedy serwuje się rzeczy niekoniecznie dobre jakościowo, byleby je tylko sprzedać. Dla mnie jednym z wyznaczników jakości danego miejsca jest to, że są tam cały czas ludzie, ale tacy, którzy są w stanie przejechać całe miasto tylko po to, by pojechać przykładowo na swój ulubiony kebab.
A co z legendarną rybką z nad morza... Po czym poznać, że jest świeża, a nie odmrażana?
Przede wszystkim musimy pamiętać, że okres między czerwcem, a sierpniem jest ochronny dla połowów dorsza. Połów jest wtedy ograniczony do minimum i mało jaki lokal może sobie pozwolić na dostanie świeżego. A samą świeżość ryby można rozpoznać po jej konsystencji. Bo nawet zapanierowana nie powinna mieć tak dużej zawartości wody, która chroni ją przed zepsuciem. Poza tym, warto zwrócić uwagę na ładny kolor i zapach, że czuć jakby morzem. Nie może też być tak, że wszystko w rybie się kruszy i rwie.
W ramach podsumowania, wymień 3 zasady, którymi powinniśmy się kierować wybierając wakacyjny fast food?
Na pewno trzeba się kierować zdrowym rozsądkiem. Warto sugerować się opiniami innych i tym czy lokal, w którym chcemy zjeść jest oblegany przez gości. Druga zasada to jakość produktów, którą widzimy namacalnie - jesteśmy w stanie zobaczyć, np. mięso w kebabie - jaki ma kolor, jaki ma kształt albo dodatki - każdy kto kroił ogórka czy pomidora wie przecież jak wygląda ten świeży. Pamiętajmy też o tym, że powinniśmy mieć prawo do zwrócenia uwagi sprzedawcy, że nam coś nie smakuje z powodu nieświeżych produktów.
Nie zawsze da się rozpoznać po wyglądzie, smaku i zapachu, czy jedzenie może nam zaszkodzić. Dopiero uciążliwe problemy żołądkowe są sygnałem, że zjedliśmy coś niedobrego. Co robić w takiej sytuacji?
- Postępowanie w przypadku zatrucia pokarmowego polega przede wszystkim na zapobieganiu odwodnieniu poprzez uzupełnianie płynów.
- Zaleca się częste picie niewielkich ilości płynów, nawet przy wymiotach lub nudnościach, co może zmniejszyć ich nasilenie.
- Podczas mdłości lub wymiotów należy na około godzinę, maksymalnie przez kilka godzin, powstrzymać się od jedzenia.
- W zatruciach wywołanych przez zakażenia bakteryjne przewodu pokarmowego mogą pomóc leki przywracające prawidłową florę jelitową (probiotyki).
Jeżeli dojdzie do ciężkiego odwodnienia, zwykle konieczna jest hospitalizacja i podawanie płynów drogą dożylną.
