Osoby, które rzuciły nałóg palenia, poza fizjologiczną reakcją organizmu mogą mieć dodatkową, psychologiczną motywację, by do niego wrócić - twierdzą na łamach czasopisma "Journal of Substance Use" naukowcy z University of East Anglia. Ich zdaniem, rozstanie z nałogiem zmienia społeczne zachowania palacza, do pewnego stopnia zakłóca jego tożsamość. W zwiazku z tym pojawia się pokusa, by do pewnych towarzyszących paleniu zachowań wrócić. To zwieksza ryzyko powrotu także do samego nałogu.

Zdjęcie ilustracyjne / Valery Sharifulin /PAP/ITAR-TASS

Jak doskonale wiadomo, palenie uzależnia nie tylko fizjologicznie, wiąże się z nim wiele zachowań i rytuałów, które mają swoje emocjonalne i społeczne znaczenie. To właśnie dlatego, niezależnie od woli zerwania z papierosami, palacze mają pokusę powrotu do nałogu, nie tylko ze względu na głód nikotynowy. Przynajmniej część podświadomie odbiera przejście do grona niepalących jako pewnego rodzaju stratę. 

Choć wielu palaczom udaje się skutecznie rozstać z nałogiem, powroty są bardzo częste - mówi pierwsza autorka pracy, dr Caitlin Notley. Doskonale wiemy, że palenie uzależnia fizycznie, chcieliśmy lepiej zrozumieć znaczenie czynników społecznych - dodaje. Naukowcy przeprowadzili szereg rozmów z 43 osobami, które rzuciły palenie, ale potem powróciły do nałogu. Dokładnie pytali o wszelkie podejmowane próby, ich okoliczności i przyczyny, dla których nie zakończyły się powodzeniem. 

Okazało się, że powrót do nałogu często wiąże się z bodźcami o charakterze emocjonalnym. Byli palacze, chcą w pewien sposób odzyskać swoją tożsamość. Jak podkreśla dr Notley, palenie było dla wielu osób elementem włączającym w pewną grupę społeczną. Często właśnie z tych względów zaczynali palić nawet w wieku nastoletnim. Po tym, jak przez wiele lat identyfikowali się z grupą palaczy, trudno teraz odnaleźć się wśród niepalących. 

Kiedy podejmujemy próbę rzucenia palenia, musimy pogrzebać przynajmniej część tego, co do tej pory uznawaliśmy za naszą tożsamość i zbudować nową - dodaje dr Notley. To bardzo trudne, szczególnie jeśli było się palaczem przez większość dorosłego życia. Powrót do nałogu wydaje się skutecznym sposobem wspomagania się w stresujących sytuacjach, a powrót do grona palaczy daje pewną ulgę - mówi. Zdaniem autorów pracy, w analizie przyczyn sukcesów i porażek w walce z nałogiem tytoniowym, te społeczne i emocjonalne czynniki musza być brane pod uwagę.