Czy leki na raka będą mniej obciążające? Pracują nad tym polscy naukowcy

 Badam to, co dzieje się z lekiem przeciwnowotworowym po przekroczeniu bariery błony komórkowej, czyli wprowadzeniu leku do wnętrza komórki. To, co dzieje się we wnętrzu komórki, te interakcje, pozwalają nam wyciągnąć wnioski. Przed wdrożeniem terapii określonym lekiem, na przykład olaparibem, należałoby sprawdzić poziom konkretnego białka, BRCA1, by określić szanse na powodzenie terapii tym lekiem. Wniosek jest taki, że w terapiach celowanych, w których chcemy dostarczyć lek precyzyjnie do komórek nowotworowych, należy wziąć pod uwagę parametr internalizacji, czyli wnikania leku do wnętrza komórki i to, co dzieje się z tym lekiem we wnętrzu komórki. Sprawdzamy, czy ten lek wnika, na etapie badań laboratoryjnych. To pozwala na selekcję leków o dużym potencjale terapeutycznym, dzięki temu możemy zaoszczędzić czas i koszty ponoszone na badania kliniczne - opisuje biotechnolog mgr Aneta Karpińska w rozmowie z naszym dziennikarzem.

To, co badam to interakcje, jakim lek ulega we wnętrzu komórki. Znając te interakcje, możemy później wnioskować o mechanizmie działania tego leku i lepiej projektować leki przeciwnowotworowe w przyszłości - tłumaczy Aneta Karpińska. Wniosek jest taki, że w terapiach celowanych, w których chcemy dostarczyć lek precyzyjnie do danej komórki nowotworowej, należy wziąć pod uwagę parametr internalizacji, czyli wnikania leku do wnętrza komórki i to, co dzieje się z tym lekiem we wnętrzu komórki. Sprawdzamy, czy ten lek wnika, na etapie badań laboratoryjnych. To pozwala na selekcję leków o dużym potencjale terapeutycznym, dzięki temu możemy zaoszczędzić szanse. Terapie celowane to jest przyszłość, to pozwala ograniczyć skutki uboczne terapii - opisuje Aneta Karpińska.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przyznaje wyróżnienia w programie START od 2009 roku osobom, których osiągnięcia badawcze zostały ocenione przez recenzentów jako wybitne. 

Wyróżnienia w tym roku otrzymali:

mgr Aneta Karpińska, Instytut Chemii Fizycznej Polskiej Akademii Nauk - laureatka opracowała metodę pomiaru wnikania wybranych leków nowotworowych do żywych komórek. Rozwiązanie to może znaleźć zastosowanie przy opracowywaniu i stosowaniu leków przeciwnowotworowych w reżimie terapii celowanych.

dr inż.  Dariusz Strugarek, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu; otrzymał wyróżnienie za rozwój geodezyjnych, satelitarnych technik pomiarowych poprzez opracowanie autorskiej integracji danych SLR i GNSS do satelitów różnych typów, metodologii ich przetwarzania i kombinacji, oraz metody detekcji i eliminacji błędów systematycznych.

mgr Danuta Liberda, Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, która została doceniona za rozwój potencjału obrazowania w podczerwieni (IR) oraz tworzeniu modeli uczenia maszynowego w celu detekcji zmian nowotworowych; stworzenie modelu histopatologicznego raka przełyku oraz modelu klasyfikacyjnego pozwalającego na detekcję zapaleń i nowotworu trzustki.

mgr Agnieszka Sobolewska, Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski - otrzymała wyróżnienie za stworzenie kulturowej historii psychologii i psychoanalizy w Europie Środkowej. Laureatka odpowiada na kluczowe pytanie o rolę dyskursów psycho-medycznych w narodzinach nowoczesności, kształtowaniu się nowoczesnej koncepcji podmiotowości oraz ich wpływu na literacki modernizm.