Stres różnego typu przesuwa biologiczny wiek do przodu. Można go jednak też cofnąć – sugerują badania z udziałem ludzi i zwierząt. Ciało postarzają m.in. niektóre operacje, choroby i ciąża.
Być może nie da się spektakularnie odmłodzić organizmu, ale wiek biologiczny może być bardziej elastyczny, niż się wydawało - wskazują badania prowadzone w Brigham and Women’s Hospital.
Tradycyjnie uważało się, że biologiczny wiek tylko się zwiększa, ale wysunęliśmy hipotezę, że może mieć on dynamiczną naturę - mówi dr Jesse Poganik, autor publikacji, która ukazała się w piśmie "Cell Metabolism".
Poważny stres może go zwiększać, ale jeśli jest krótkotrwały, oznaki biologicznego starzenia się można cofnąć - twierdzi badacz.
Naukowiec i jego zespół przeprowadzili kilka badań, które na to wskazały. W jednym z doświadczeń przeanalizowali krew pobraną od starszych pacjentów poddawanych chirurgicznym zabiegom ratunkowym. W innym przeanalizowali krew pobraną od myszy oraz kobiet w różnych stadiach ciąży i po urodzeniu dziecka. W jeszcze innym - zbadali krew osób przyjętych na oddział ratunkowy z powodu Covid-19. Wykorzystali też specjalną procedurę, w której połączyli układ krwionośny myszy młodych oraz starych.
W swoich analizach sprawdzali zdrowie tkanek i komórek oraz metylację DNA - modyfikację genomu, która ma ścisły związek z biologicznym wiekiem organizmu. Odkryli, że wiek wyraźnie wzrastał w obliczu uwzględnionych sytuacji generujących stres. Dobra wiadomość jest taka, że zmiany te cofały się krótko po ustąpieniu stresogennych czynników.
Po związanych z urazami operacjach organizm potrzebował od 4-7 dni do powrotu do normy. Takich fluktuacji nie dało się jednak zauważyć w przypadku zabiegów innych niż urazowe. Z kolei w czasie ciąży, zarówno kobiet jak i myszy, biologiczny wiek rósł aż do końca ciąży, po czym zmniejszał się po porodzie. W przypadku pacjentów z Covid-19, wiek kobiet wzrastał w związku z chorobą i malał w czasie wypisania ze szpitala; u mężczyzn badacze nie zanotowali takich zmian.
Trzeba mieć na uwadze, że badania wieku biologicznego to dziedzina młoda i nie wszystko jest jeszcze wyjaśnione. Naukowcy podkreślają, że mierzyli markery organizmu, które - jak się uważa - odzwierciedlają biologiczny wiek, ale teoretycznie mogą też zależeć od innych czynników. Liczą jednak na to, że przyszłe badania przyniosą szczególnie wartościowe informacje o tym, jak z pomocą wiedzy o biologicznym wieku wspierać zdrowie ludzi i być może wydłużać życie.
Nasze wyniki podważają koncepcję, że biologiczny wiek może tylko się zwiększać wraz z upływem czasu. Sugerują, że mogą istnieć sposoby na spowolnienie jego wzrostu, a może nawet częściowe cofanie - mówi jeden z głównych autorów publikacji, dr Vadim Gladyshev.
Kiedy stres ustępował, biologiczny wiek wracał do pierwotnych wartości. Oznacza to, że sposoby powrotu do równowagi po stresie mogą zwiększać długowieczność - dodaje.
