"Przyłbica zabezpiecza w 2 proc., maseczka wysokiej klasy w ponad 90 proc." – podkreślał w RMF FM minister zdrowia Adam Niedzielski, uzasadniając nowe restrykcje dotyczące zasłaniania ust i nosa. Od 27 lutego obowiązują wyłącznie maseczki. Nie będzie już można chodzić po ulicy z przyłbicą czy szalikiem. A my sprawdzamy, która z popularnych masek najlepiej chroni przed koronawirusem.

Pielęgniarka epidemiologiczna demonstruje, jak zakładać maseczkę FFP2 /Marcin Czarnobilski /Twoje Zdrowie

W całym kraju wprowadzono obowiązek zakrywania ust i nosa wyłącznie przy użyciu maseczki. Przyłbice i inne materiały zakrywające twarz możemy już schować do szuflady. Dopuszczone są wszystkie rodzaje maseczek - także materiałowe, ale rekomendowane są maseczki chirurgiczne i "wyższe" tzn. posiadające filtry, czyli na przykład maseczka FFP1, FFP2 oraz FFP3.

Czym różni się maseczka chirurgiczna od FFP?

Maska chirurgiczna, jedna z najczęściej stosowanych w czasach pandemii, składa się z dwóch lub trzech warstw włókniny polipropylenowej. Nie zabezpiecza ona jednak całkowicie przed koronawirusem. Jak wyjaśnia pielęgniarka epidemiologiczna Renata Rutkiewicz - chroni tylko przed kroplami śliny lub innych wydzielin, które mogą zawierać wirusa.



Natomiast maska typu FFP, oprócz tego, że również składa się z kilkuwarstwowej włókniny polipropylenowej, to jeszcze zawiera w sobie gęste filtry, które mają za zadanie zabezpieczyć przed dostaniem się wirusa do naszej jamy ustnej czy do nosa. Taka maseczka także jest jednorazowa, ale może być noszona przez wiele godzin, znacznie dłużej niż chirurgiczna - tłumaczy ekspertka.

FFP to natomiast skrót angielskiego określenia "filtering face piece", czyli "filtrująca osłona twarzy"

Maska FFP2 - co ją wyróżnia?

Charakterystykę maseczki FFP2 szerzej omówiliśmy z pielęgniarką epidemiologiczną Renatą Rutkiewicz. 

Maseczka FFP2 składa się z kilku warstw specjalnej włókniny oraz z filtra, który zabezpiecza przed przedostaniem się wirusa do naszych dróg oddechowych. Im bardziej będzie szczelnie maska przylegać będzie do twarzy, tym większa szansa, że nie zakazimy się koronawirusem.

FFP2 to maseczka jednorazowa, choć możemy w niej przebywać kilka godzin. Potem jej ochrona maleje, ponadto może zacząć robić nam się w niej duszno, gdy zbyt długo ją nosimy.

Ten typ maseczki (FFP2) chroni przed zakażeniem w 95 procentach (FFP1 - 85% FFP3 - 99% ochrony). Mankamentem jest to, że może się nam w niej nieco trudniej oddychać, niż np. w chirurgicznej, gdyż jest dość gęsta i może być problem z wdychaniem i wydychaniem powietrza - zauważa Renata Rutkiewicz - pielęgniarka epidemiologiczna ze Szpitala św. Ludwika w Krakowie.

Jak prawidłowo nosić maskę FFP2?

Konsultant krajowa w zakresie epidemiologii prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz zaznaczyła, że w przypadku zakładania maseczki bez względu na jej rodzaj czy filtr, kluczowe jest, by prawidłowo zasłaniała ona twarz. Nasza ekspertka Renata Rutkiewicz natomiast pokazuje, jak prawidłowo nosić maskę FFP2. Zobaczcie to na filmie. 

Oprócz masek z filtrem FFP2 istnieją również dwie inne klasy: FFP1 i FFP3. Różnią się one przede wszystkim tzw. granicą maksymalnego przecieku wewnętrznego, czyli maksymalnego stopnia nieszczelności maski wynikającego z niecałkowitego przylegania maski do skóry twarzy oraz ewentualnych nieszczelności zaworu wydechowego. W praktyce oznacza to, że maska FFP1 będzie miała najniższy poziom ochrony, FFP2 średnią skuteczność, a FFP3 dużą skuteczność. 

W Unii Europejskiej obowiązują 3 klasy ochrony FFP: 

  • FFP1 przeznaczone są głównie do ochrony podczas prac stolarskich lub budowlanych, a ich skuteczność filtracji szacowana jest na około 80 proc. Chronią przed cząstkami stałymi i ciekłymi o niskiej toksyczności;
  • FFP2 zapewniają podobną skuteczność filtracji (ponad 94 proc.) jak maski z oznaczeniem N95KN95 i P2 które mogą być stosowane w przypadku masek antysmogowych lub przeciwpyłowych. Chronią przed cząstkami stałymi i ciekłymi o niskiej i średniej toksyczności, m.in. przed zanieczyszczeniami powietrza, dymem, szkodliwymi pyłami, kurzem lub aerozolami. Mogą zawierać specjalny wentyl, czyli zawór, który ma ułatwiać oddychanie;
  • FFP3 (nazywane często maskami antywirusowymi) odpowiadają tym samym standardom co maski N99EN149 i P3. Chronią przed cząstkami stałymi lub ciekłymi o wysokiej toksyczności, m.in. aerozolami, wirusami, bakteriami, grzybami i zarodnikami oraz pyłami przemysłowymi, a także mogą zabezpieczać m.in. przed wysoce zakaźnymi patogenami powodującymi gruźlicę lub odrę. Skuteczność filtracji w ich przypadku oceniana jest na około 99 proc.

Więcej na ten temat możecie przeczytać w naszym tekście: Chirurgiczna czy FFP2? Rodzaje masek ochronnych

Ile nosić maseczkę?

Maski FFP są dużo skuteczniejsze niż maseczki chirurgiczne czy materiałowe. Należy jednak je odpowiednio użytkować. Kluczowa jest tu liczba godzin noszenia maseczki: 

  • Maska FFP2 może być stosowana jedynie przez kilka godzin; 
  • W przypadku maski FFP3 możemy ją nosić przez kilkanaście godzin;
  • Najczęściej, bo co około godzinę czy półtorej, powinniśmy wymieniać maski jednorazowe, chirurgiczne. 

Jest jeszcze jeden typ maseczki

Na rynku dostępny jest jeszcze jeden typ maseczki - N95 - używany głównie przez personel medyczny. Symbol ten oznacza, że maska blokuje co najmniej 95 procent bardzo małych cząstek, o wielkości do 0,3 mikrona

Co ważne, maski N95 mogą być użyte tylko raz. Nie są one także odpowiednie dla osób z chorobami przewlekłymi np. serca czy układu oddechowego ponieważ utrudniają oddychanie. Aby były skuteczne, muszą być również dobrze dopasowane do twarzy.  

Ważne zmiany, przeczytaj: Nie przyłbica, nie szalik. Na ulicy musimy mieć maseczkę [NOWE OBOSTRZENIA]

Chirurgiczna, z filtrem FFP - ile kosztują maseczki?

Maseczki chirurgiczne znajdziemy dziś, podobnie jak płyny do dezynfekcji, niemal w każdym sklepie. Ceny masek chirurgicznych wahają się od około 50 groszy do kilku złotych. Najczęściej sprzedawane są one jednak w większych ilościach np. opakowaniach po 50-100 sztuk. 

W przypadku masek z filtrem FFP2 ich cena zaczyna się od 2 zł. Za maseczkę FFP3 przyjdzie nam zapłacić nieco więcej - kwota, którą trzeba wydać, żeby ją zakupić, zaczyna się od 10 złotych, a sięga nawet około 29 zł. 

To zaleca WHO

Noście maseczki! - zaleciła Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) już na początku pandemii. Instytucja uznała ten apel jednocześnie za jeden z kluczowych środków ochrony, który może ograniczyć narażenie na zakażenie się koronawirusem i zmniejszyć ryzyko jego transmisji. 

Organizacja wskazuje jednak, że noszenie maseczki warto połączyć także z innymi środkami ostrożności takimi jak częste mycie i dezynfekcja rąk, a także zachowanie dystansu społecznego. 

Nosisz materiałową maseczkę? Pamiętaj o tym

Ministerstwo zdrowia rekomenduje, aby nosić raczej maseczki chirurgiczne bądź z filtrami FFP1, FFP2 lub FF3. To one są najbardziej skuteczne w walce z koronawirusem. Jeśli jednak decydujemy się na założenie maseczki materiałowej, na przykład bawełnianej, musimy pamiętać, żeby dobrze przylegała ona do twarzy. Inną istotną zasadą jest także częste pranie maseczki w pralce w minimum 60 stopniach Celsjusza. 

Opracowanie: