Opryszczkowe zapalenie mózgu to rzadka, ale bardzo poważna choroba zakaźna wywołana przez wirusa opryszczki pospolitej (HSV – herpes simplex virus). Jest to najczęstsza przyczyna wirusowego zapalenia mózgu u dorosłych i dzieci powyżej trzeciego miesiąca życia. Bez szybkiej diagnozy i odpowiedniego leczenia może prowadzić do trwałych uszkodzeń mózgu, a nawet śmierci.

Opryszczkowe zapalenie mózgu to groźna choroba wymagająca natychmiastowej interwencji medycznej. Szybka diagnoza i wdrożenie leczenia przeciwwirusowego mogą uratować życie i zminimalizować ryzyko powikłań. Dlatego tak ważna jest świadomość objawów oraz szybka reakcja w przypadku podejrzenia tej choroby.

Zobacz również:

Przyczyny opryszczkowego zapalenia mózgu

Za większość przypadków opryszczkowego zapalenia mózgu odpowiada wirus HSV-1, ten sam, który powoduje opryszczkę wargową. Rzadziej przyczyną może być HSV-2, częściej kojarzony z opryszczką narządów płciowych. Zakażenie może nastąpić w wyniku:

  • reaktywacji utajonego wirusa HSV w zwojach nerwowych i jego migracji do mózgu,
  • pierwotnej infekcji wirusem opryszczki, choć zdarza się to rzadziej,
  • transmisji wirusa z matki na dziecko podczas porodu (w przypadku HSV-2).


Wirus atakuje głównie płaty skroniowe i czołowe, co powoduje charakterystyczne objawy neurologiczne.

Objawy opryszczkowego zapalenia mózgu

Choroba rozwija się nagle, a jej objawy mogą przypominać inne infekcje wirusowe. Wśród najczęstszych symptomów znajdują się:

  • gorączka,
  • ból głowy,
  • splątanie, zaburzenia świadomości,
  • napady padaczkowe,
  • zaburzenia mowy i pamięci,
  • halucynacje i zmiany osobowości,
  • nudności i wymioty.


Bez szybkiej interwencji neurologiczne uszkodzenia mogą być nieodwracalne.

Leczenie opryszczkowego zapalenia mózgu

Podstawą terapii jest podanie acyklowiru - leku przeciwwirusowego, który hamuje replikację HSV. Leczenie powinno rozpocząć się jak najszybciej, najlepiej jeszcze przed potwierdzeniem diagnozy, ponieważ opóźnienie zwiększa ryzyko poważnych powikłań. Dodatkowo stosuje się leczenie objawowe, takie jak:

  • leki przeciwobrzękowe,
  • przeciwdrgawkowe,
  • przeciwgorączkowe,
  • intensywna terapia w ciężkich przypadkach.


Rokowanie i powikłania

Nieleczone opryszczkowe zapalenie mózgu ma bardzo wysoką śmiertelność - sięga nawet 70%. Nawet po wdrożeniu leczenia istnieje ryzyko powikłań, takich jak:

  • trwałe uszkodzenia mózgu,
  • padaczka,
  • zaburzenia pamięci i funkcji poznawczych,
  • zaburzenia psychiczne i emocjonalne.


Wczesne rozpoczęcie terapii znacząco poprawia rokowania, zmniejszając śmiertelność i ograniczając ryzyko trwałych uszkodzeń.