Rząd chce wykorzystać politykę fiskalną do walki m.in. z nadwagą i otyłością, które stają się coraz większym problemem zdrowotnym Polaków. Powstał projekt, który przewiduje m.in. nałożenie dodatkowej opłaty na napoje z dodatkiem substancji słodzących.
W projekcie zaproponowano nałożenie dodatkowej opłaty na: napoje z dodatkiem monosacharydów, disacharydów, oligosacharydów, środków spożywczych zawierających te substancje oraz niektóre substancje słodzące, kofeiny, guarany lub tauryny, a także na napoje alkoholowe w opakowaniach o małej objętości (do 300 ml) i na reklamę suplementów diety.
Wpływy z tytułu opłaty od napojów w wysokości 98 proc. trafią do NFZ na finansowanie świadczeń opieki zdrowotnej, a w wysokości 2 proc. będą do dyspozycji ministra finansów.
Przedsiębiorcy sprzedający napoje alkoholowe do spożycia poza miejscem sprzedaży na podstawie zezwolenia będą musieli uiścić extra opłatę.
Zaś ci, którzy reklamują suplementy diety będą zaś zobowiązani do zapłacenia skarbówce 10 proc. podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, wynikającej z tej usługi.
Z badań przeprowadzonych przez American Academy of Pediatrics wynika, że spożycie napojów słodzonych wzrosło w ostatnich 30 latach o 300 proc., a opakowania, w których są one sprzedawane, zwiększyły swą objętość trzykrotnie.
Słodkie napoje dostarczają dodatkowo do całodziennej porcji energii 40 proc. więcej kalorii i stanowią ponad 50 proc. cukru w diecie dzieci. Włączenie do codziennej diety porcji słodzonego napoju (150 kcal) w rok może spowodować wzrost masy ciała nawet o 6,75 kg.
W uzasadnieniu do projektu zaznaczono, że polskie dzieci zaliczane są od kilku lat do najszybciej tyjących w Europie. Zgodnie z wynikami badania PITNUTS (2016 r.) ok. 10 proc. dzieci w wieku 1-3 lat ma nadwagę/otyłość, a dodatkowe 18,4 proc. jest zagrożone nadmierną masą ciała.
Problem nadwagi i otyłości dotyczy też niemal co trzeciego ośmiolatka (badanie COSI, 2016). U starszych dzieci i młodzieży nie jest znacząco lepiej. Według danych Instytutu Żywności i Żywienia wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjów (10-16 lat) problem nadmiernej masy ciała dotyczył co piątego ucznia, przy czym częściej występował u chłopców niż u dziewcząt.
Narodowy Fundusz Zdrowia szacuje, że przeciętnie osoby, których zgon można powiązać z konsekwencjami spożycia napojów słodzonych cukrem żyją o 15 lat krócej niż średnio osoba w ich wieku.
Co więcej, w naszym kraju blisko 1400 zgonów rocznie spowodowanych jest z nadmiernego spożycia napojów słodzonych cukrem.
Autorzy opracowywanej regulacji wskazują też, że Polacy coraz chętniej sięgają po suplementy diety, nie zawsze pamiętając, że nie są one substytutem zróżnicowanej diety.
Rynek suplementów diety rozwija się bardzo dynamicznie. W 2018 r. sprzedaż apteczna i pozaapteczna tych produktów wyniosła 5,4 mld zł. Szacuje się, że w latach 2020-2024 rynek będzie rósł o około 5 proc. rocznie.
W opinie pomysłodawców nowe projektu, wprowadzanie dodatkowej opłaty na produkty szkodliwe dla zdrowia może wpływać na indywidualne wybory konsumentów.
