Choroby reumatyczne mogą dotknąć każdego, niezależnie od wieku. O tych schorzeniach mówimy w cyklu „Twoje Zdrowie w Faktach RMF FM”. Jak przyznają specjaliści, zanim dziecko trafia do specjalistycznego ośrodka, często ma za sobą długą drogę związaną z rozpoznaniem choroby.

Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie zajmuje się diagnostyką i leczeniem dzieci z całej Polski, od wieku niemowlęcego do pełnoletności.

Każda choroba układowa tkanki łącznej, czyli choroba reumatyczna jest w naszym polu zainteresowań - mówi nam dr n. med. Piotr Gietka, kierownik Kliniki Reumatologii Wieku Rozwojowego Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji. Oczywiście nie tylko leczymy już rozpoznaną chorobę, ale również diagnozujemy dzieci z wszelkimi objawami ze strony narządu ruchu. Przyjmujemy dzieci od okresu niemowlęcego do 18. roku życia, a ze względu na przewlekły charakter chorób reumatycznych ta opieka zwykle trwa wiele lat, pamiętając, iż większość tych chorób dotyczy całego życia - dodaje.

Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów

Najczęstszą chorobą reumatyczna u dzieci a, niewystępującą  u dorosłych, jest młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów. Jej podstawowym objawem jest ból.

Ból w tej chorobie to ból codzienny, stały, pojawiający się szczególnie w godzinach rannych, a  zanikający albo zmniejszający się w godzinach popołudniowych i wieczornych - opisuje dr Gietka. Takim bólom może towarzyszyć uczucie sztywności porannej, uczucie ogólnego osłabienie, a niekiedy nawet zmiany narządowe i stany gorączkowe. Małe dzieci często nie potrafią wyartykułować bólu, w takich sytuacjach zwracamy szczególną uwagę na wszystkie oznaki mogące świadczyć o zapaleniu stawów... To będą zaburzenia chodu, utykanie w przypadku zapalenia stawów kończyn dolnych. W przypadku zmian zapalnych w stawach kończyn górnych to zaburzenie chwytu trudności w pisaniu rysowaniu. Z uwagi na często obecne uczucie sztywności porannej są to trudności w rannym wstawaniem. Takich objawów nie można lekceważyć i zawsze takie objawy powinny być wyjaśnione przez lekarza - podkreśla.

Zanim dziecko trafia do specjalistycznego ośrodka, często ma za sobą długą drogę.

Oczywiście w przypadku obecności typowych objawów zapalenia stawów, lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej zdecydowanie łatwiej skierować do nas takie dziecko - tłumaczy lekarz. Ale niestety w sytuacji słabo wyrażonych objawów, dzieci trafiają do nas niestety po wielu latach diagnostyki, przy braku prawidłowego leczenia - dodaje.  

Alarmujące objawy

Jeśli od początku choroby mijają lata, to czasami zmiany stawowe są nieodwracalne, a jeżeli dojdzie do zmian rozwojowych - na przykład wydłużenia kończyny - to już niewiele można zrobić - przyznają specjaliści. Co zatem powinno zaniepokoić rodziców?

Każdy objaw zgłaszany przez dziecko ze strony narządu ruchu powinien być potraktowany poważnie i wyjaśniony przez lekarza najlepiej reumatologa jak najszybciej - apeluje dr Gietka. Prawidłowo prowadzone dziecko, właściwie leczone, rozwija się całkowicie prawidłowo, nie dochodzi do poważnych powikłań, np. wad rozwojowych. Najważniejsza jest wczesna, właściwa diagnoza i leczenie według najnowszych rekomendacji.

I tu muszę powiedzieć, że Polska jest krajem, gdzie właściwie nie musimy się czego wstydzić - mówi reumatolog. Dysponujemy najnowocześniejszymi lekami i umiemy leczyć. Jednak trzeba pamiętać, że choroby reumatyczne to choroby przewlekłe, najczęściej przebiegające z okresami poprawy i zaostrzeń i dzieci te są czasami wielokrotnie hospitalizowane. Z uwagi na nieznaną dokładnie przyczynę tej choroby, medycyna nie dysponuje leczeniem przyczynowym, zatem całkowite wyleczenie jest teoretycznie niemożliwe. Możliwe jest natomiast uzyskanie trwałej remisji choroby i to jest główny cel naszego leczenia. Najlepszym tego przykładem jest nasza pani doktor, którą pamiętam jako pacjentkę naszej kliniki, u której uzyskaliśmy trwałą remisję choroby, a w tej chwili jest zatrudniona u nas na pełny etat i bardzo sprawnie realizuje się jako reumatolog - opowiada lekarz.

To dowód, że choroby reumatologiczne to nie koniec świata. Można z nimi żyć, pracować,  realizować swoje najskrytsze marzenia życiowe - puentuje.

Opracowanie: