Zatorowość płucna to jedno z najczęstszych poważnych powikłań związanych z ciążą. Objawy często pojawiają się nagle i wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Jednak samo rozpoznanie zatorowości płucnej u kobiety ciężarnej bywa trudne, ponieważ jej stan także może powodować objawy, takie jak: duszność czy szybsza praca serca. Historia pani Sylwii pokazuje, jak podstępnie może rozwijać się zagrożenie dla życia - a nawet dwóch żyć.
33-letnia Sylwia z Rabki-Zdroju podkreśla, że od samego początku ciąży była bardzo uważna - dbała o siebie i wykonywała regularne badania, ale też wsłuchiwała się w swój organizm. Duszność, ucisk w klatce piersiowej czy mdłości traktowała jednak w tym czasie jako coś naturalnego. Nie spodziewała się, że za chwilę lekarze będą walczyli o życie - jej i dziecka.
Schodziłam po schodach w domu i nagle... ciemność. Straciłam przytomność. Na szczęście w domu byli mąż i tata. Od razu zadzwonili po karetkę - wspomina pani Sylwia.
Najpierw trafiła do szpitala w Nowym Targu, na Oddział Ginekologiczno-Położniczy, gdzie badania potwierdziły przypuszczenia lekarzy, że może chodzić o zatorowość płucną. Później, została przetransportowana do Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. św. Jana Pawła II, w którym czekał już wysoko wyspecjalizowany zespół medyczny.
Pacjentka trafiła do nas z ostrą zatorowością płucną. Była w grupie najwyższego ryzyka. Wiele osób z tak zaawansowaną zatorowością płucną nie otrzymuje pomocy na czas. Tu każda minuta miała znaczenie. Dzięki szybkiej reakcji lekarzy w Nowym Targu i decyzji o natychmiastowym transporcie, mogliśmy działać - mówi prof. dr hab. n.med. Grzegorz Kopeć, z Oddziału Klinicznego Chorób Serca i Naczyń z Pododdziałem Intensywnego Nadzoru Kardiologicznego w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. św. Jana Pawła II oraz kierownik Ośrodka Chorób Krążenia Płucnego UJCM.
Wykonano zabieg embolektomii płucnej - to metoda, polegająca na wprowadzeniu cewnika do układu tętnic płucnych i usunięciu skrzeplin przy użyciu specjalnych systemów ssących.
Decyzja o zabiegu? Wiedziałam, że trzeba ją podjąć. Bałam się o dziecko, które noszę pod sercem, ale w domu czekała na mnie córka. Beze mnie moja rodzina by się rozpadła - to właśnie dało mi siłę do podjęcia tej trudnej, ale koniecznej decyzji... Byłam przytomna, ale znieczulona miejscowo. Widziałam na ekranie, jak odsysają te skrzepliny z płuc. Usłyszałam: "jedno płuco już czyste" - i to był ten moment, kiedy pomyślałam: uda się! - opowiada pani Sylwia.
W czasie zabiegu trzeba było zachować maksimum bezpieczeństwa dla ciąży: użyto ołowianych mat, ograniczono promieniowanie. Jedna z tętnic płucnych była całkowicie niedrożna, druga - częściowo. To zagrażało nie tylko ciąży, ale też życiu pacjentki.
To była moja pierwsza ciężarna pacjentka w tak ciężkim stanie. Ale stan kliniczny wymagał interwencji - bez zabiegu płód byłby niedotleniony. Musieliśmy za wszelką cenę poprawić stan ogólny matki. Tylko zdrowa matka może urodzić zdrowe dziecko - wyjaśnia prof. Kopeć.
Po jednej dobie przyszła mama została przetransportowana karetką z powrotem do szpitala w Nowym Targu na Oddział Ginekologiczno-Położniczy. Dziecko rozwija się prawidłowo.
To stan, w którym dochodzi do zablokowania tętnicy płucnej lub jej odgałęzienia przez tak zwany zator. Najczęściej jest nim skrzeplina pochodząca z żył kończyn dolnych. Do zatorowości płucnej dojść może - choć dużo rzadziej - także w wyniku zatoru powietrznego, tłuszczowego czy spowodowanego przez płyn owodniowy.
W ciąży, ryzyko powstawania zakrzepów jest zwiększone z powodu zmian hormonalnych czy zastoju krwi w kończynach dolnych. Zatorowość płucna u przyszłych mam występuje cztery razy częściej niż w populacji ogólnej. Dużym ryzykiem obarczony jest też czas połogu.
Najczęstszymi objawami zatorowości płucnej są:
- duszność,
- kaszel,
- krwioplucie,
- ból w klatce piersiowej,
- zasłabnięcie.
W około 1/3 przypadków możliwe są objawy zakrzepicy żył głębokich, takie jak: ból łydki - szczególnie podczas chodzenia czy obrzęk kończyny, zapowiadające zatorowość płucną.
