Niedosłuch u dzieci jest jednym z najczęstszych powodów wizyt u lekarza otolaryngologa oraz należy do schorzeń trudnych w diagnostyce i leczeniu. Wynika to z faktu, że przyczyn występowania niedosłuchu u dzieci jest wiele. Na szczęście spora część z nich jest możliwa do całkowitego wyleczenia.
W diagnostyce niedosłuchu dziecięcego niezwykle pomocne są badania przesiewowe, dzięki którym schorzenie zostaje szybko rozpoznane i odpowiednio leczone. Ważna jest również obserwacja dziecka i konsultacja lekarska w razie wystąpienia niepokojących objawów. Dlatego warto znać przyczyny, objawy i sposoby leczenia niedosłuchu dziecięcego by móc właściwie reagować, ponieważ prawidłowy słuch warunkuje odpowiedni rozwój dziecka (w tym jego mowę).
Na wstępie trzeba zaznaczyć, że niedosłuch u dziecka może mieć charakter:
- przewodzeniowy i dotyczyć ucha zewnętrznego lub ucha środkowego;
- odbiorczy i dotyczyć ucha wewnętrznego (ślimaka) i/lub nerwu słuchowego.
Z kolei przyczyn niedosłuchu dziecięcego jest wiele. Wśród nich wymienia się między innymi:
- zwężenie przewodu słuchowego, czop woskowinowy, ciało obce, zapalenie przewodu słuchowego - w obrębie ucha zewnętrznego;
- ostre zapalenie ucha środkowego, perlak, wysięk w uchu, perforacja błony bębenkowej, wady kosteczek słuchowych - w obrębie ucha środkowego;
- wady ślimaka, zakażenia wirusowe, wrodzona głuchota, uszkodzenie lekami - w przypadku ucha wewnętrznego;
- zaburzenia genetyczne;
- działanie czynników środowiskowych (różyczka, kiła, cytomegalia, toksoplazmoza, opryszczka, leki przyjmowane w okresie ciąży, choroby matki (np. cukrzyca), spożywanie alkoholu).
Ocena słuchu dziecka zaraz po jego urodzeniu jest bardzo ważna, dlatego wykonuje się przesiewowe badania by wykryć wszelkie nieprawidłowości i w razie potrzeby szybko podjąć odpowiednie leczenie zapewniając dziecku właściwy rozwój. Do objawów, które powinny zaniepokoić opiekunów dziecka, należy zaliczyć:
- brak reakcji na dźwięki;
- brak rozwoju mowy;
- nieprawidłowa mowa - np. przekręcanie wyrazów, niewłaściwe powtarzanie tego, co się mówi;
- kłopoty z nauką.
Jeśli obserwuje się u dziecka tego typu objawy, to powinno się udać z nim na specjalistyczną konsultację lekarską do otolaryngologa. Na podstawie wywiadu i przeprowadzonych badań lekarz postawi diagnozę i zaproponuje odpowiednią formę leczenia.
W zależności od przyczyny występowania niedosłuchu u dziecka jest dostosowywany rodzaj podejmowanego leczenia. Może ono obejmować:
- stosowanie odpowiednich środków farmaceutycznych,
- leczenie współistniejącej alergii;
- zmiana klimatu;
- leczenie operacyjne - np. uśnięcie trzeciego migdałka gardłowego, drenaż wentylacyjny uszu;
- zastosowanie implantu ślimakowego;
- zastosowanie aparatów słuchowych.
Wczesna identyfikacja schorzenia pozwala podjąć odpowiednie leczenie, by zapewnić dziecku prawidłowy rozwój. Ponadto w celu postawienia diagnozy jak i podjęcia leczenia warto udać się do specjalistycznej kliniki, posiadającej odpowiednio wykwalifikowaną kadrę lekarską (z zakresu otolaryngologii oraz audiologii) i pielęgniarską, która w sposób obiektywny oraz jakościowy oceni słuch dziecka. Najczęściej diagnozowanie niedosłuchu opiera się na badaniach:
- obiektywnych: audiometrii impedancyjnej - obrazującej stan i ciśnienie w uchu oraz otoemisji akustycznych;
- wykonywanych przy współpracy z dzieckiem - audiometrii tonalnej (AT), badania ABR (auditory brain response).
