Gdy nasze serce nie bije miarowo, może nam grozić arytmia, która pięciokrotnie zwiększa ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu. Najczęściej występującą arytmią jest migotanie przedsionków. Pomoże ją wykryć pomiar tętna. "Badanie tętna jest łatwe, szybkie i nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu ani wizyty w przychodni. Można je przeprowadzić samemu, ale może też je wykonać inna osoba" – mówi prof. Zbigniew Kalarus z Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

W społeczeństwach rozwiniętych, w których podnosi się poziom życia, wydłuża się również średni czas życia populacji. Często dłuższe życie wiąże się z występowaniem dolegliwości i chorób typowych dla wieku podeszłego. W kontekście zaburzeń rytmu serca jest to między innymi zwiększona zapadalność na niektóre arytmie - każda kolejna dekada życia człowieka niesie za sobą postępującą degenerację tkanek i narządów, w tym także układu krążenia.

Groźne migotanie przedsionków

Nawet u pozornie najzdrowszych seniorów mogą występować różnego rodzaju zaburzenia rytmu serca, często nie dające wyraźnych objawów. Najważniejszym przykładem arytmii ściśle związanej z wiekiem jest migotanie przedsionków. 

Cytat

Migotanie przedsionków ze względu na częstość występowania u osób w podeszłym wieku to rosnący, coraz poważniejszy problem zdrowotny
prof. Zbigniew Kalarus, kardiolog

Migotanie przedsionków może występować powyżej 70-tego i 80-tego roku życia odpowiednio aż u 5 do 10 procent pacjentów. Odpowiednie postępowanie jest w przypadku tej arytmii niezwykle ważne, ponieważ nieleczone migotanie przedsionków może skutkować groźnymi powikłaniami zakrzepowo-zatorowymi, a co za tym idzie - spowodować wystąpienie udaru mózgu i grozić inwalidztwem bądź śmiercią. Ryzyko zgonu u chorych po udarze spowodowanym migotaniem przedsionków wynosi 20-25% w ciągu pierwszych 30 dni. Około 40% chorych, którzy przeżyją udar, ma znaczne deficyty neurologiczne, co sprawia, że udar spowodowany migotaniem przedsionków, jest uważany za najgorzej rokujący - zauważa prof. Zbigniew Kalarus, Kierownik Katedry Kardiologii, Wrodzonych Wad Serca i Elektroterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu, Członek Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego

Jak chronić bliskich?

Jedną z metod pozwalających na wykrycie migotania przedsionków jest mierzenie tętna. 

Cytat

Badanie tętna jest łatwe, szybkie i nie wymaga użycia specjalistycznego sprzętu ani wizyty w przychodni. Można je przeprowadzić samemu, ale może też je wykonać inna osoba
prof. Zbigniew Kalarus, kardiolog

Przystępując do pomiaru tętna, najlepiej ułożyć trzy palce: drugi, trzeci i czwarty w niewielkim dołku na końcu przedramienia - powyżej kciuka, gdzie przebiega tętnica promieniowa. Siła ucisku powinna być niewielka. Pod palcami wyczuwa się falę tętna - puls. Należy policzyć, ile uderzeń wyczujemy w ciągu 30 sekund. Wartość tę mnożymy przez dwa i uzyskujemy częstość tętna na minutę. Samo stwierdzenie nieprawidłowości w pomiarze tętna nie jest równoznaczne z rozpoznaniem migotania przedsionków, ale powinno skłonić nas do wizyty u lekarza, który zleci wykonanie innych badań takich jak EKG i Holter EKG na podstawie których możliwe będzie rozpoznanie migotania przedsionków - tłumaczy prof. Zbigniew Kalarus.

Kiedy do lekarza?

Prawidłowe wartości tętna u osób dorosłych to 70 uderzeń na minutę, u seniorów - 60 uderzeń na minutę

Cytat

Jeśli badanie pulsu wykazało wynik odbiegający od normy, warto za jakiś czas powtórzyć pomiar
prof. Zbigniew Kalarus, kardiolog

Badanie powinno być wykonywane w stanie spoczynku - nie bezpośrednio po wysiłku czy w stanie wzburzenia. Jeśli wynik kolejnego pomiaru będzie podobny, czyli odbiegający od normy, warto skonsultować się z lekarzem, który zleci dodatkowe badania pod kątem migotania przedsionków, takie jak: EKG, czy Holter EKG. Pogłębiona diagnostyka da pewność, że wszystko jest w porządku albo pozwoli szybko ustalić odpowiednie leczenie. Warto pamiętać, że udarom spowodowanym przez migotanie przedsionków można skutecznie zapobiegać, stosując odpowiednią farmakoterapię, tzw. leczenie przeciwkrzepliwe, które zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru o 80%. Jest to tym bardziej istotne, im starszy jest człowiek, dlatego szczególną opieką i troską powinniśmy otoczyć swoich rodziców i dziadków - możemy skutecznie ochronić ich przed udarem, więc warto regularnie mierzyć swoim bliskim puls! - apeluje prof. Zbigniew Kalarus.