Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą przyczyną chorób układu krążenia. Na świecie zmaga się z nim aż 1,13 mld ludzi. Z tego powodu bywa zaliczane do chorób cywilizacyjnych. Mimo tego, że bardzo często przebiega bezobjawowo, schorzenie niesie za sobą poważne konsekwencje. O profilaktyce, przyczynach i leczeniu nadciśnienia tętniczego opowiada dr hab. Małgorzata Kloch, specjalista kardiologii.
Nadciśnienie tętnicze stwierdzamy, gdy ciśnienie tętnicze krwi jest wyższe lub równe 140/90 mmHg. Jak tłumaczy dr hab. Małgorzata Kloch, lekarz kardiolog, stan taki wymaga regularnych kontroli, zmiany trybu życia i niejednokrotnie wprowadzenia leczenia farmakologicznego.
Nieleczone nadciśnienie tętnicze prowadzi do rozwoju m.in. choroby niedokrwiennej serca, która może manifestować się zawałem mięśnia sercowego, w następstwie niejednokrotnie dochodzi do przewlekłej niewydolności serca. Nadciśnienie tętnicze jest także głównym czynnikiem ryzyka rozwoju migotania przedsionków. Może także prowadzić do udaru mózgu, którego poważną konsekwencją jest niepełnosprawność - wymienia specjalista.
To bardzo powszechne schorzenie jednak często bagatelizowane i późno rozpoznawane. Wiele osób z nadciśnieniem tętniczym udaje się do lekarza dopiero po zaobserwowaniu u siebie mało charakterystycznych objawów, takich jak bóle głowy czy krwawienie z nosa. Warto jednak podkreślić, że u wielu pacjentów choroba ta długo przebiega bezobjawowo.
Zobacz również:
Jeśli problem pojawia się w przypadku kobiety ciężarnej, mamy wówczas do czynienia z bardzo poważnym stanem. Wymaga natychmiastowego leczenia, ponieważ wysokie wartości ciśnienia tętniczego mogą prowadzić do stanu przedrzucawkowego, który jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia matki i płodu. Jedynym wyjściem z takiej sytuacji jest wykonanie cięcia cesarskiego ratującego życie ciężarnej - ostrzega ekspertka portalu "Twoje Zdrowie".
Należy również wiedzieć, że przejściowy wzrost ciśnienia tętniczego mogą powodować leki, np. doustne środki antykoncepcyjne, tabletki odchudzające, farmaceutyki immunosupresyjne i niesterydowe leki przeciwzapalne.
Wykonywanie badań przesiewowych w kierunku nadciśnienia tętniczego zaleca się wszystkim osobom powyżej 18. roku życia. Szczególnie powinny uważać na siebie osoby prowadzące siedzący tryb życia, palacze tytoniu, pacjenci z cukrzycą, osoby otyłe i posiadające wysoki cholesterol, kobiety ciężarne, a także osoby z przedwczesnym wywiadem chorób sercowo-naczyniowych w rodzinie (jeśli choroby sercowo-naczyniowe występowały u mężczyzn poniżej 55. roku życia, a u kobiet poniżej 65. roku życia).
Tak naprawdę wszyscy regularnie powinniśmy mieć mierzone ciśnienie tętnicze podczas rutynowych wizyt lekarskich. Wskazane jest również wykonywanie tego typu pomiarów samemu w domu.
Zobacz również:
Prawidłowy pomiar powinien być wykonywany na ramieniu na wysokości serca. Pacjent musi być po kilku minutach odpoczynku. Istotnym aspektem jest także odpowiedni dobór mankietu.
Dysponujemy np. małymi mankietami dla dzieci oraz szerokimi mankietami dla osób otyłych. Należy wykonać 3 pomiary w odstępie 1-2 minut, a następnie wyciągając z nich średnią. Gdy wykonujemy pomiar ciśnienia tętniczego pacjentowi po raz pierwszy, powinniśmy przeprowadzić to badanie na obu ramionach. W przypadku różnicy wyższej niż 15 mmHg należy rozszerzyć diagnostykę i zweryfikować przyczynę takiego stanu rzeczy. Pacjent może mieć np. miażdżycę, co będzie wymagało dalszych badań. Jeśli natomiast różnica jest mniejsza niż 15 mmHg, w przyszłości ciśnienie tętnicze powinno być zawsze mierzone na ramieniu, na którym było ono wyższe - dodaje kardiolog.
Leczenie osób cierpiących na to schorzenie w pierwszej kolejności opiera się na zmianie stylu życia. Podstawą jest regularna aktywność fizyczna. Zaleca się co najmniej półgodzinne treningi wytrzymałościowe (umiarkowane, dynamiczne, aerobowe), ok. 5-7 razy w tygodniu.
Należy znacząco ograniczyć spożycie soli kuchennej (do 5 g na dobę). Większość produktów spożywczych, takich jak chleb czy wędliny, zawiera w sobie ten składnik, dlatego pacjenci z nadciśnieniem tętniczym w ogóle nie powinni dodatkowo dosalać posiłków.
Konieczne jest także zaprzestanie palenia tytoniu i redukcja masy ciała. Należy również maksymalnie ograniczyć spożywanie alkoholu. Dopuszczalne normy to 14 jednostek tygodniowo w przypadku mężczyzn i 8 dla kobiet (przy czym 1 jednostka alkoholu to 125 ml wina lub 250 ml piwa).
Zobacz również:
Drugą bardzo istotną sprawą w przypadku pacjentów z nadciśnieniem tętniczym jest regularne przyjmowanie leków, jednak nie jest to opcjonalny wariant leczenia, a uzupełnienie zmiany stylu życia.
Istotny jest także fakt, że zgodnie z najnowszymi wytycznymi Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, do rygorystycznych zaleceń związanych z nadciśnieniem tętniczym nie muszą stosować się osoby w podeszłym wieku (po 80 roku życia). W tej grupie pacjentów, zaleca się farmakoterapię dopiero w sytuacji, kiedy ich ciśnienie skurczowe jest większe lub równe 160 mmHg.
Konsekwencje zaniedbania nadciśnienia tętniczego są bardzo poważne, dlatego pacjenci z tym problemem powinni wykonywać regularne badania.
Ważne są regularne kontrole kardiologiczne i wykonywanie badań laboratoryjnych z uwzględnieniem wartości glikemii, morfologii, funkcji nerek, prób wątrobowych, lipidogramu i badania ogólnego moczu. Ponadto u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym należy wykonać EKG i badanie echokardiograficzne (tzw. echo serca), by ocenić ewentualne powikłania sercowe. Dodatkowo należy też robić USG jamy brzusznej oraz USG tętnic szyjnych. Warto również kontrolować się u okulisty, celem oceny dna oka - wymienia dr hab. Małgorzata Kloch.
