Nawet przez wiele lat możemy nie wiedzieć o zakażeniu, a gdy pojawiają się pierwsze sygnały – bywa za późno. Wirusowe Zapalenia Wątroby są dużym, globalnym problemem. Najwięcej ludzi ma WZW B, bo aż ponad 270 milionów, a WZW C - ok. 71 milionów. Specjaliści nie mają wątpliwości, że trzeba uświadamiać społeczeństwo, czym jest ta - często bezobjawowa - choroba, która prowadzi stopniowo do wyniszczenia wątroby i całego organizmu.
Zagrożeniem są zwłaszcza zakażenia przewlekłe, gdy pacjent nie wie o tym, że choruje. Często dowiaduje się przypadkowo, podczas badań. Wirusowe Zapalenia Wątroby B i C mogą przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej.
Problemem nie są zakażenia ostre, gdzie pacjent choruje, czuje się źle, ma dolegliwości, pojawia się żółtaczka są nieprawidłowe wyniki - bo wtedy zgłasza się do szpitala i jest leczony. Większym problemem są przewlekłe zapalenia. Pacjent nie ma świadomości że choruje - mówi lek.med. Beata Logiewa-Bazger, specjalista chorób zakaźnych ze Szpitala Specjalistycznego w Chorzowie.
Zdarza się, że taka osoba robi badania prób wątrobowych, ale jeżeli są one tylko trochę podwyższone - to wydaje się, że to stan przejściowy. Pacjent dostaje po prostu leki chroniące wątrobę, które mają poprawić jej kondycję i zgłasza się do kontroli. Taka sytuacja może trwać przez wiele lat, bo chorzy często nie mają dolegliwości. Dopiero z czasem może pojawić się osłabienie, ale u niektórych pierwszym objawem po latach jest już marskość wątroby.
Pacjent nie ma świadomości, że jest ciężko chory - a nagle pojawiają się obrzęki, pojawia się duży brzuch i żółtaczka - ostrzega lek. med. Beata Logiewa-Bazger.
Marskość wątroby to ostatni etap najbardziej nasilonego stanu zapalnego, który prowadzi do włóknienia wątroby. Prawdziwa tkanka wątrobowa zostaje porośnięta tkanką łączną, w efekcie ilość zdrowych komórek jest niewielka i taka wątroba jest niewydolna. To sytuacja bardzo poważna - u młodych osób, to stan który kwalifikuje je do przeszczepu, a u pozostałych może być już za późno na ratunek.
Chciałabym pacjentów przestrzec, żeby nie bagatelizowali stanu swojej wątroby. Jeżeli są pod kontrolą poradni POZ, to żeby prosili lekarzy rodzinnych o badania kontrolne i zlecanie prób wątrobowych. Warto też wykonywać badanie USG raz w roku, a przede wszystkim markery zakażeń WZW B i WZW C, które są dostępne w poradniach ogólnych i lekarz może je zlecić za darmo - wyjaśnia specjalistka.
Gdy zakażenie potwierdzi się - to pacjent skierowany jest na dalszą diagnostykę do specjalistycznej poradni i tam prowadzone jest leczenie przeciwwirusowe.
Choć brak jest wyraźnych objawów, to jednak można usłyszeć "ciche wołanie" wątroby o pomoc. Wśród sygnałów mogą pojawić się:
- złe samopoczucie,
- trudne do wytłumaczenia zmęczenie,
- trudności w koncentracji i w wykonywaniu codziennych obowiązków.
U zakażonych z żółtaczką, około 2-3 tygodni wcześniej - mogą wystąpić objawy przypominające grypę: brak łaknienia, krótkotrwałe wymioty, czasami biegunka. Zdarza się, że pojawiają się bóle stawów i mięśni oraz pobolewania pod prawym łukiem żebrowym.
Rozwijająca się żółtaczka - najpierw powoduje zmianę koloru twardówki oka, później zażółca się cała skóra. Mocz staje się ciemny, pojawia się uporczywy świąd skóry - nasilający się zwłaszcza w nocy
Mianem "cichej epidemii" określa się zakażenia wirusem WZW C - bo taka osoba nieświadoma i niezdiagnozowana może zakażać innych.
Wirusy WZW B i C przenoszą się poprzez krew, najczęstszą formą narażenia na nie są:
- Kontakt z zakażonym, niejałowym sprzętem i narzędziami używanymi podczas zabiegów medycznych oraz tymi, stosowanymi do zabiegów: fryzjerskich, kosmetycznych czy tatuażu - np. cążki, nożyczki oraz inne ostre narzędzia do pielęgnacji paznokci rąk i stóp, pęsety, kolczyki.
- Niebezpieczne praktyki, związane z wstrzyknięciami - np. narkomania.
- Ryzykowne kontakty seksualne bez zabezpieczenia - prowadzące do kontaktu z krwią.
W przypadku WZW B dostępna jest szczepionka, która skutecznie chroni przed zachorowaniem. Natomiast leki przeciwwirusowe - mogą wyleczyć ponad 95% osób z WZW C.
"B" i "C" to dwa z pięciu szczepów wirusa zapalenia wątroby. Do zakażenia wirusami WZW A, D i E dochodzi poprzez spożycie skażonej żywności, wody lub przez bezpośredni kontakt z osobą chorą. Taka sytuacja dotyczy krajów z niskimi warunkami sanitarnymi. W krajach rozwiniętych, to ryzyko jest niskie.