Według statystyk, w Polsce 15 tys. osób umiera co roku na choroby wątroby, takie jak: marskość czy rak wątrobowokomórkowy. Z obecności i ważnej roli tego organu - zdajemy sobie sprawę dopiero wtedy, gdy jest już w tak złej kondycji, że sam o sobie przypomina.

Zanim wątroba zacznie o sobie przypominać, to przez wiele lat może chorować bezobjawowo.

Dopiero gdy zmiany są poważne, pojawiają się symptomy wskazujące na powagę sytuacji. Oczywiście chorobę wątroby można wykryć w początkowym stadium, jeśli odpowiednio wcześnie wykonane zostaną odpowiednie badania laboratoryjne - powiedział prof. Robert Flisiak, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

Specjalista przypomina, że niektóre z tych badań znalazły się w pakiecie nowego programu profilaktycznego "Moje Zdrowie" - przeznaczonym dla osób, które ukończyły 20 lat.

Wyobraźmy sobie duże miasto, w którym nagle przestają funkcjonować sklepy, przestaje działać miejskie przedsiębiorstwo oczyszczania i miejskie przedsiębiorstwo komunikacyjne, tudzież firmy transportujące, dostarczające towary z hurtowni do sklepów. Dochodzi do paraliżu. I dokładnie to się dzieje w organizmie, gdy zaburzone zostają podstawowe funkcje wątroby - wyjaśnił prof. Flisiak.

Funkcją wątroby jest magazynowanie zapasów: białek, węglowodanów i lipidów oraz jednocześnie przekazywanie ich w miarę potrzeb do innych narządów. Pełni też funkcję detoksykacyjną, czyli oczyszczającą - eliminując substancje toksyczne z organizmu, wraz z żółcią do przewodu pokarmowego lub przetwarzając je w bezpieczne związki chemiczne wydalane potem przez nerki.

Praktycznie wyłącznie w wątrobie produkowane są albuminy i inne białka odpowiedzialne za transport różnych substancji oraz leków między narządami. Dodatkowo, albuminy zapobiegają ucieczce płynów z naczyń krwionośnych i komórek do przestrzeni międzykomórkowej oraz jam ciała, czego konsekwencje bywają zabójcze. Wątroba produkuje też wiele innych substancji, takich jak chociażby czynniki krzepnięcia, bez których organizm wykrwawiłby się przy najmniejszym urazie - tłumaczy specjalista.

Mało mówi się o zdrowej wątrobie

Zdaniem specjalistów, dużo mówi się o: zdrowym sercu, minimalizowaniu ryzyka zachorowania na nowotwory czy walce z nadwagą. Wątroba zbyt często jest pomijana i rzadko słyszymy o tym, że warto wykonywać próby wątrobowe - które oceniają poziom różnych enzymów wątrobowych oraz test na wirusa HCV, który wywołuje wirusowe zapalenie wątroby typu C.

Tymczasem szacuje się, że w Polsce zakażonych HCV jest 145-150 tys. osób - jednak wie o tym, tylko kilka procent.

Zakażenie HCV jest groźne, ponieważ przez wiele lat przebiega bezobjawowo, a jednocześnie niszczy wątrobę. Jeśli występują objawy, to są zupełnie niecharakterystyczne, takie jak: zmęczenie, senność, zaburzenia koncentracji - tłumaczy prof. Małgorzata Pawłowska, kierująca Katedrą Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Tymczasem, konsekwencje przewlekłego zakażenia HCV są bardzo groźne - to marskość wątroby i rak wątrobowokomórkowy.

Specjaliści zaznaczają, że zakażenie HCV odpowiada za 60 proc. przypadków raka wątrobowokomórkowego - na którego nawet 90 proc. pacjentów umiera w ciągu roku od rozpoznania.

Tymczasem, jeżeli chodzi o WZW C - w Polsce jest dostęp do bardzo skutecznych i bezpiecznych terapii, aż 99 proc. pacjentów można wyleczyć po ośmiu do dwunastu tygodni terapii.

Warto przypomnieć, że zgodnie z zaleceniami europejskimi oraz Polskiej Grupy Ekspertów HCV - test na przeciwciała powinien być wykonany u każdego, ponieważ wirusem może zostać zakażona osoba, u której doszło do przerwania ciągłości tkanek, choćby podczas:

  • pobierania krwi
  • leczenia zęba
  • kolczykowania lub wykonywania tatuażu
  • wizyty u kosmetyczki czy pedikiurzystki


Eksperci podkreślają, że zbyt duży odsetek pacjentów z WZW C ma już marskość wątroby albo nawet raka i są to często osoby w wieku 30-50 lat.

Ja mam przed oczami 50-latków umierających na raka wątroby z powodu WZW C, którzy są zaskoczeni i rozżaleni, że nie wiedzieli wcześniej o infekcji. A można by tego uniknąć, gdybyśmy wszystkich przetestowali - mówi Barbara Pepke, prezes Fundacji Gwiazda Nadziei.

O wątrobę należy dbać na wiele sposobów:

  • rezygnując z palenia papierosów  - które przyspiesza rozwój chorób wątroby
  • ograniczając alkohol - żadna dawka alkoholu nie jest bezpieczna
  • pamiętając o regularnej aktywności fizycznej
  • pamiętając o zdrowej diecie - bogatej w: warzywa, owoce, oleje roślinne, kwasy nienasycone omega 3 i omega
  • pijąc regularnie kawę - są dane, że kawa wpływa korzystnie na funkcjonowanie wątroby.


Trzy filiżanki dziennie poprawiają jej metabolizm i wspomagają funkcje detoksykacyjne.