Choroba Meniere'a jest jednym ze schorzeń ucha wewnętrznego i dotyka przede wszystkim osoby w wieku 30-50 lat (zarówno mężczyzn, jak i kobiet). Schorzenie to jest dość rzadkie, ale stanowi najczęstszą przyczynę nagłych i silnych zawrotów głowy. Niestety diagnoza choroby Meniere'a nie należy do prostych, ale jest konieczna do zastosowania odpowiedniego leczenia. Zbyt długo nieleczona może prowadzić do trwałego uszkodzenia słuchu i narządu równowagi. Warto więc wiedzieć, czym się objawia, jak się ją diagnozuje i skutecznie leczy.
Choroba Meniera'a (wodniak błędnika lub wodniak endolimfatyczny) powstaje na skutek gromadzenia się płynu w błędniku błoniastym, co powoduje poszerzenie układu endolimfatycznego w obrębie ucha wewnętrznego. W dalszej kolejności błędnik błoniasty ulega ścieńczeniu i rozerwaniu. To zaś skutkuje wylewaniem się endolimfy oraz uszkodzeniem nerwu przedsionkowego i ślimakowego. Następnie uszkodzone obszary goją się, a cały cykl się powtarza.
Wystąpienie wodniaka błędnika ma często związek z predyspozycjami genetycznymi danego organizmu, ale też z:
- przebytymi infekcjami - o podłożu bakteryjnym (np. kiła wrodzona i nabyta, borelioza) i wirusowym (zakażenie wirusem cytomegalii, wirusem opryszczki, wirusem Epsteina i Barr);
- urazami mechanicznymi;
- chorobami metabolicznymi;
- chorobami naczyniowymi;
- chorobami autoimmunologicznymi;
- otosklerozą (chorobą błędnika kostnego);
- przyjmowanymi lekami.
Warto dodać, że choroba Meniere'a dzieli się na dwa rodzaje:
- zewnątrzpochodną - rozwija się na skutek różnych procesów chorobowych (także infekcji i urazów), ale jedynie w 25 proc. przypadków udaje się ustalić przyczynę rozwoju tego typu wodniaka błędnika;
- wewnątrzpochodną - za jej rozwój odpowiadają czynniki genetyczne.
Przede wszystkim choroba ta manifestuje się postępującym niedosłuchem odbiorczym i szumami w uszach, jak również nagłymi i ciężkimi atakami wirowych zawrotów głowy. Ponadto choroba Meniere'a może dawać następujące symptomy:
- uczucie pełności w uchu;
- nadwrażliwość zarówno na dźwięki, jak i zmienne odczuwanie dźwięków w uchu chorym;
- nudności i wymioty;
- nadmierne pocenie się;
- upośledzenie słuchu, pogłębiające się bezpośrednio po napadzie;
- ból głowy;
- oczopląs.
Choroba Meniere'a ma charakter postępujący i stopniowo doprowadza do głębokiego uszkodzenia części ucha wewnętrznego. Schorzenie to charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji, ale długość odstępów między tymi okresami jest różna i zależna od indywidualnych cech chorego. W związku z tym u jednego objawy będą pojawiać się kilka razy dziennie, a u drugiego okresy zaostrzeń mogą pojawiać się 2-3 razy w roku.
Trzeba też dodać, że osobom z zaawansowaną postacią choroby towarzyszą zaburzenia równowagi. A jeśli wodniak błędnika ma przebieg wieloletni, to może skutkować to głębokim niedosłuchem odbiorczym w chorym uchu.
Jeśli pojawiają się niepokojące objawy, świadczące o wystąpieniu choroby, należy niezwłocznie skonsultować je ze specjalistą. natomiast jeśli ciężkie zawroty głowy pojawią się nagle u dotychczas zdrowej osoby, to należy wezwać pogotowie, a w oczekiwaniu na jego przyjazd chory powinien położyć się i mieć zapewniony spokój.
Diagnozowanie choroby Meniere'a odbywa się na podstawie wywiadu z pacjentem, zgłaszanych przez niego objawów oraz wyników badań. Niestety nie ma określonej grupy badań, która by potwierdzała bądź wykluczała występowanie tego schorzenia. W diagnostyce choroby Meniere'a są pomocne następujące badania:
- słuchu - a więc audiometria tonalna, impedancyjna, słowna i odpowiedzi wywołanych z pnia mózgu;
- układu równowagi - obejmujące badanie otoneurologiczne i wideonystagmografia;
- obrazowe - tomografia komputerowej, rezonans magnetyczny.
Zdarza się, że do rozpoznania choroby bywają potrzebne konsultacje z lekarzem specjalizującym się w neurologii czy okulistyce.
Zobacz również:
Drugi rodzaj leczenia jest najskuteczniejszy w redukcji zawrotów głowy i może polegać na przecięciu nerwu przedsionkowego oraz zabiegu na worku endolimfatycznym i zabiegu wytworzenia przetoki środchłonki. Niestety leczenie operacyjne nie zatrzymuje postępu choroby, ale jedynie łagodzi jej objawy.
Stosowanie odpowiedniej diety bogatobiałkowej z ograniczoną podażą płynów i soli, połączona z rezygnacją z używek i redukcją stresu przynosi poprawę nawet 30 proc. pacjentów.
