Rezonans magnetyczny jest nieinwazyjną metodą obrazowania ciała człowieka. Pozwala na uzyskiwanie dowolnych obrazów przekrojów ciała bez udziału promieniowania jonizującego.
Teoria powstawania obrazu RM jest skomplikowana. W dużym uproszczeniu wykorzystuje się zjawisko spinu, czyli ruchu "kołyszącego", który wykonuje jądro atomu. W przypadku rezonansu magnetycznego dotyczy to wodoru, który jest między innymi składową cząsteczki wszechobecnej w organizmie wody (H2O), stąd w RM można oceniać, np. stopień uwodnienia tkanek.
Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego uznawane jest za bezpieczne. Stosowanie pola magnetycznego, zwykle od 0,5 do 3,0 Tesli (nawet 20 000 razy większe od ziemskiego) nie powoduje istotnych interakcji z organizmem. Jak do tej pory, w żadnym z licznych badań naukowych nie wykazano szkodliwego wpływu RM na organizm człowieka. Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do badania, jednak nie zaleca się wykonywania RM w I trymestrze. Miesiączka nie jest przeciwwskazaniem do badania.
Bezpieczeństwo chorego może być zagrożone, jeżeli w jego ciele znajdują się metalowe przedmioty, jak ciała obce - odłamki metalu, założone w trakcie wcześniejszych operacji zaciski naczyniowe, a zwłaszcza różnego rodzaju stymulatory, których praca, jeśli są włączone, może być poważnie zaburzona.
Silne pole magnetyczne wytwarzane w trakcie badania jest zdolne do przemieszczenia nawet głęboko i mocno osadzonych obiektów, które są wrażliwe na jego działanie.
Badanie zwykle trwa dość długo (20-60 min), a pacjent znajduje się w ciasnej komorze, gdzie również dobywają się nieprzyjemne trzaski, dlatego przeciwwskazaniem może być, np. klaustrofobia.
Często istnieje konieczność dożylnego podania środka kontrastującego, dlatego też przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na gadolinowe środki kontrastujące.
W zależności od rodzaju badania i badanej okolicy badanie można wykonać bez przygotowania lub jest wymagane pozostanie na czczo 2 godziny. Czas ten może się wydłużyć, zwłaszcza gdy badanie dotyczy przewodu pokarmowego albo dróg żółciowych.
W przypadku zastosowania znieczulenia ogólnego, należy być 6 godz. na czczo przed badaniem. Jeśli badanie obejmuje miednicę, pęcherz moczowy powinien być średnio wypełniony. W dniu badania należy jak zwykle przyjmować leki, popijając niewielką ilością wody.
Badanie sutka należy wykonywać między 6. a 13. dniem cyklu (nawet gdy stosuje antykoncepcję). W przypadku stosowania hormonalnej terapii zastępczej zaleca się wykonanie badania 4 tygodnie po jej odstawieniu.
Do badania należy przynieść również dokumentację poprzednich badań obrazowych (np. USG, RTG, TK). Porównanie z poprzednimi badaniami często umożliwia ustalenie dokładniejszego rozpoznania.
Okolica badana powinna być czysta, pozbawiona kosmetyków, których skład również może powodować zniekształcenia pola magnetycznego Dotyczy to zwłaszcza makijażu i lakieru do włosów w przypadkach badania głowy.
Do badania należy się zgłosić odpowiednio wcześniej, co najmniej 30 minut, ponieważ wtedy będzie czas, aby zapytać o szczegóły badania, a także na wypełnienie ankiety dotyczącej ogólnego stanu zdrowia, przebytych operacji, ewentualnie obecności metalowych ciał obcych. W szatni należy pozostawić wszelkie metalowe przedmioty, karty magnetyczne, biżuterię, nawet znajdującą się w odległej od okolicy badania części ciała. Jeżeli do badania ma być podany kontrast, pielęgniarka zakłada wenflon pacjentowi.
Następnie pacjenta układa się na wąskim stole do badania. W zależności od typu aparatu może być to aparat systemu otwartego, z dostępem do badanej osoby z trzech stron, albo w przypadku systemów o mocniejszym polu i szerszym zakresie wykonywanych badań do wąskiego tunelu. Podczas badania pojawiają się nieprzyjemne trzaski, dlatego osoby bardziej wrażliwe powinny się wcześniej zaopatrzyć w stopery do uszu. Badana osoba otrzymuje zdalny wyłącznik, którym może na własne żądanie przerwać badanie.
W części przypadków, po pierwszej fazie badania wstrzykuje się dożylnie kontrast i rozpocznie się część pokontrastowa.
W trakcie badania technik może wydawać polecenia, które należy ściśle wykonywać.
Wynik badania rezonansu magnetycznego chorych leczonych szpitalnie jest zwykle dostępny po badaniu. W przypadku badań ambulatoryjnych na wynik zazwyczaj trzeba zaczekać kilka dni.
Jeżeli badanie było wykonywane z dożylnym podaniem środka kontrastującego, to pacjent jest obserwowany co najmniej przez 30 minut. Dzieje się tak dla bezpieczeństwa pacjenta, ponieważ w tym czasie pojawia się większość ewentualnych niepożądanych reakcji pokontrastowych.
Przy odbiorze wyniku należy sprawdzić czy załączono wszystkie poprzednie badania, które ewentualnie pozostawiliśmy do opisu RM.
Otrzymany wynik należy przedstawić lekarzowi wystawiającemu skierowanie. Wyniki wszystkich badań obrazowych należy przechowywać w suchym, bezpiecznym miejscu.
źródło: Medycyna Praktyczna
(ag)
