Starzejący się mózg? Ten proces możesz zatrzymać!

Starzenie się wpływa niekorzystnie na nasz mózg. Objawy tego procesu, jak choćby zapominanie dat i faktów, zrzucamy na codzienną gonitwę oraz nadmiar obowiązków. A tak nie jest. Proces starzenia się jest bardziej widoczny, gdy osiągamy pewien wiek, zwykle punktem odniesienia jest 65+, a sposób, w jaki przebiega zależy od wielu naszych decyzji, które podjęliśmy w ciągu całego życia. Na prawidłowe funkcjonowanie tego organu pracujemy od najwcześniejszych lat. 

Wiadomo, że negatywny wpływ na mózg ma wiele czynników, m.in. wysokie ciśnienie, cukrzyca, niewłaściwa dieta, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Do tego dochodzą choroby genetyczne oraz nadmierny stres, przemęczenie organizmu, a nawet depresja. Wszystko to może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w jego działaniu.

To schorzenie, w którego przebiegu u pacjenta dochodzi do postępującego obniżenia sprawności umysłowej oraz osłabienia funkcji poznawczych i wykonawczych, takich jak pamięć, myślenie lub rozumienie. Demencja dotyka przeważnie osoby powyżej 65. roku życia, a częstość jej występowania rośnie wraz z wiekiem.

U chorego stopniowo pojawiają się problemy z pamięcią, liczeniem, mówieniem oraz wyrażaniem emocji. W początkowym stadium choroby objawy są prawie niedostrzegalne i rozpoczynają się od pojedynczych epizodów zapominania, dezorientacji czy postrzegania czasu. Niestety nasilają się one z wiekiem, a leczenie opiera się jedynie na minimalizowaniu skutków ubocznych. Wraz z rozwojem demencji może dojść do jej przekształcenia w chorobę Alzheimera.

Jak wiemy, w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi pomagają ćwiczenia. Regularna aktywność jest niezwykle ważna dla wszystkich naszych narządów i tkanek, ale szczególnie dla mózgu. Funkcje fizyczne i poznawcze zależą od glukozy i tlenu, które dostarcza nasza krew. Im bardziej regularna jest ich podaż, tym lepiej funkcjonuje nasz mózg, nawet w okresie starzenia. 

Przypomnijmy, do sprawnego funkcjonowania mózg potrzebuje dwóch podstawowych składników: energii w postaci glukozy oraz tlenu. Przy niedoborze któregoś z tych elementów, komórki mózgowe zaczynają obumierać. W związku z tym, że mózg stanowi jedynie 2 proc. całkowitej masy ciała, a zużywa za to aż 20 proc. energii i tlenu pobieranego przez organizm, wykształciły się mechanizmy zaopatrujące mózg w glukozę nawet przy długotrwałych niedoborach cukrów w diecie. 

Rozpoczęcie regularnych ćwiczeń, w tym treningu cardio i siłowego, może zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji nawet o 50 proc. Co więcej, ćwiczenia mogą również spowolnić dalsze pogorszenie stanu u osób, które już zaczęły mieć problemy z funkcjami poznawczymi. 

Wraz z wiekiem zwalnia również nasz metabolizm, przez co proces przetwarzania żywności, w tym leków trwa w naszym organizmie znacznie dłużej i staje się procesem bardziej energochłonnym. Funkcje nerek i wątroby ulegają naturalnemu spowolnieniu i często jesteśmy lekko odwodnieni. Oznacza to, że wchłanianie, metabolizm i eliminacja każdego leku, który przyjmujemy, trwa dłużej, a w takiej sytuacji może to być toksyczne, zwłaszcza jeśli musimy wziąć kolejny lek, zanim poprzedni zostanie wyeliminowany. Ta toksyczność ma również wpływ na nasz mózg, powodując, zawroty głowy, chwiejność, osłabienie, mdłości, niezdolność do skupienia się i problemy z pamięcią.

Przy dobrym poziomie nawodnienia (ścisłe minimum to 1,5 litra wody dziennie - jeszcze lepiej, 2/4 litry klarownych płynów dziennie) i regularnych ćwiczeniach nasz metabolizm będzie działał na optymalnym poziomie.

• Graj w gry, które znasz, ale także te nowe, których strategii nigdy nie poznałeś, takie, jak szachy czy brydż oraz gry słowne, takie, jak Scrabble. Wypróbuj krzyżówki i inne łamigłówki słowne lub łamigłówki liczbowe;
• Czytaj gazety, czasopisma i książki, które stanowią dla ciebie wyzwanie. Książki są fantastyczne, ponieważ angażując się w historię, poznajesz wiele ludzkich postaci i widzisz ich postępy w książce. To ogromnie stymuluje nasz mózg;
• Nabierz nawyku uczenia się nowych rzeczy: przepisów, tras dojazdowych, instrumentu muzycznego, języka obcego. Weź udział w kursie z nieznanego Ci przedmiotu, który Cię interesuje. Im bardziej zainteresowany i zaangażowany jest Twój mózg, tym większe prawdopodobieństwo, że będziesz kontynuować naukę i tym większe korzyści odniesiesz;
• Podejmij się takiego zajęcia, które obejmuje projektowanie i planowanie;
• Naucz się nowego tańca. Taniec jest niesamowicie stymulujący zarówno dla ciała, jak i dla mózgu, ponieważ skupiamy się nie tylko na muzyce, rytmie, ale także na nowych krokach i naszym partnerze;
• Pozostań towarzyski - spotykaj się z ludźmi;
• Angażuj się we wszystko, co lubisz, a prawdopodobnie w przyszłości ponownie się tym zajmiesz. 

Pamiętajmy! Nasz styl życia, nawyki zdrowotne i codzienne czynności mają silny wpływ na zdrowie naszego mózgu. Odżywianie, nawodnienie, aktywność fizyczna, stymulacja poznawcza i społeczna, znane również jako pięć filarów dobrego starzenia się, pomoże nam utrzymać funkcjonowanie naszego mózgu na optymalnym poziomie.