Zaburzenie osobowości borderline to „emocjonalna huśtawka”. Trudno przewidzieć, jaki będzie kolejny dzień i co się wydarzy, pojawia się paniczny lęk przed odrzuceniem, a w razie porażki – w przypadku osobowości z pogranicza –wewnętrzne przekonanie „Jestem do niczego”.
Borderline nie jest chorobą, a pewnym stałym wzorcem nieprawidłowego funkcjonowania, który przysparza cierpienia. Charakteryzuje się nieustannymi zmianami stanu emocjonalnego. Często obserwuje się jego współwystępowanie z innymi zaburzeniami lub chorobami psychicznymi, jak depresja, choroba afektywna dwubiegunowa czy dysfunkcje seksualne.
Jak mówi Magdalena Paszko w rozmowie z portalem zdrowie.pap.pl, jedną z charakterystycznych cech osób z zaburzeniem borderline jest wytwarzanie wyidealizowanego obrazu innych ludzi. Gdy po pewnym czasie okazuje się, że nie do końca jest on zgodny z prawdą, tych samych ludzi postrzegają jako tych, którzy odrzucają, kontrolują, zdradzają czy porzucają.
Osoby z tymi zaburzeniami osobowości mają przekonanie, że same sobie nie poradzą, dlatego muszą się na kimś oprzeć. Nic dziwnego, że porzucenie traktują jak najgorszą rzecz, która może się przydarzyć. Jednocześnie te osoby są dla siebie bardzo surowe, uważają, że zasługują na karę. To wszystko powoduje bardzo silny poziom wewnętrznego cierpienia.
Osoby z zaburzeniami typu bordeline są impulsywne, często manifestują też zachowania szkodliwe dla siebie: nadmierne wydawanie pieniędzy, ryzykowny seks, nadużywanie substancji psychoaktywnych czy alkoholu, napady obżarstwa, powtarzające się groźby samobójcze.
Niektóre osoby rozładowują napięcie poprzez samookaleczanie czy zachowania autodestrukcyjne, np. długie wstrzymywanie oddechu. Czasami reakcją na stres są przebijające objawy paranoiczne albo poważne objawy dysocjacyjne.
Wybuchy gniewu to kluczowy mechanizm radzenia sobie z emocjami przez osoby z zaburzeniem borderline. Reakcje bardzo gwałtownie, zupełnie nieadekwatne do sytuacji, która ją spowodowała, równie nieprzewidywalne co przerażające, szczególnie dla osób, które są adresatami tej złości.
Zaburzenie osobowości typu borderline rozpoznaje się, gdy obecnych jest co najmniej pięć z poniższych cech:
- podejmowanie rozpaczliwych wysiłków w celu zapobieżenia porzuceniu realnemu lub wyimaginowanemu;
- niestałe, ale intensywne związki interpersonalne (krańcowe idealizowanie lub dewaluowanie);
- zaburzenia tożsamości - utrwalony i wyraźnie zaburzony, zniekształcony lub niestabilny obraz własnej osoby lub poczucia własnej wartości;
- impulsywność w co najmniej dwóch obszarach stanowiących potencjalne zagrożenie dla samego siebie (życie seksualne, wydawanie pieniędzy, używanie substancji psychoaktywnych, ryzykowne prowadzenie samochodu, napadowe objadanie się);
- nawracające zachowania samobójcze, próby lub groźby samobójcze, dokonywanie samookaleczeń;
- niestabilność emocjonalna wywołana nadmierną reaktywnością nastroju;
- przewlekłe uczucie pustki;
- nieadekwatny do sytuacji silny gniew lub brak kontroli nad wybuchami gniewu;
- przemijające, związane ze stresem myśli o charakterze paranoidalnym lub zaznaczone objawy dysocjacyjne.
Źródło: zdrowie.pap.pl
