Leczeniem nowotworów lekarze zajmują się tu od prawie 100 lat. W cyklu "Twoje Zdrowie", odwiedzamy Zachodniopomorskie Centrum Onkologii w Szczecinie. To placówka, która specjalizuje się w kompleksowym leczeniu raka - od diagnozy po rehabilitację umożliwia powrót do życia sprzed choroby. W szpitalnym holu wisi specjalny dzwon. Uderzają w niego ci pacjenci, którzy kończą terapię z sukcesem.

W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w jednym miejscu pacjenci mogą korzystać z wszystkich metod leczenia onkologicznego

To zarówno leczenie operacyjne, bo mamy oddział chirurgii onkologicznej, leczenie chemioterapią, dzięki temu, że posiadamy oddział onkologii klinicznej oraz oddział radioterapii, który wykonuje procedury z zakresu teleterapii, brachyterapii i brachyterapii stereotaktycznej. To są podstawowe metody leczenia nowotworów, z tym że nasz szpital wiedzie prym jeśli chodzi o leczenie kompleksowe, leczenie, które jest skoordynowane. Oferujemy na przykład pacjentkom z rakiem piersi zarówno pełna diagnostykę, leczenie, rehabilitację, opiekę psychologiczną, a nawet paliatywną - mówi onkolog kliniczna dr Małgorzata Talerczyk, zastępca dyrektora do spraw lecznictwa w ZCO. Ośrodek specjalizuje się zwłaszcza w leczeniu nowotworów piersi, czerniaka czy nowotworów układu pokarmowego.

Centrum, jako pierwsza placówka w Polsce uzyskała prestiżowy międzynarodowy certyfikat Breast Cancer Unit, obecnie jest jedyną placówką w kraju, która uzyskała recertyfikację, czyli kolejny certyfikat, wydawany na 5 lat, potwierdzający jakość leczenia.

Cytat

Chodzi w nim o spełnianie szeregu norm związanych z profilaktyką, diagnostyką, terapią na każdym jej etapie. To wymagania dotyczące chirurga onkologa, radioterapeuty, onkologa klinicznego, ale też radiologa, histopatologa. To też wymagania sprzętowe, w doświadczeniu zawodowym. By dostać akredytację, zespół musi udowodnić swoje doświadczenie i merytoryczne przygotowanie do tego, żeby świadczyć usługi dla wszystkich pacjentek na takim samym poziomie, na jakim robią to wszystkie akredytowane jednostki Międzynarodowego Towarzystwa Senologicznego
- tłumaczy dr Rafał Uciński, ordynator oddziału chirurgii onkologicznej.

Certyfikowane są tylko te ośrodki, które specjalizują się w leczeniu raka piersi i skupiają w jednym miejscu specjalistów z zakresu chirurgii onkologicznej, onkologii klinicznej, radioterapii, patomorfologii, diagnostyki, mają zaplecze rehabilitacyjne i możliwość skorzystania z profesjonalnego wsparcia psychoonkologa. Taka kompleksowa i interdyscyplinarna opieka sprawia, że ośrodki certyfikowane BCU mają najlepsze wyniki w leczeniu raka piersi.

Pacjentki mają tam szanse, że zostaną zdiagnozowane w sposób prawidłowy, że dobór procedur diagnostycznych będzie optymalny, że tempo diagnostyki będzie sensowne, że nie będą oczekiwały kilka tygodni na wynik badania histopatologicznego, że nie zapomni nikt zrobić całego panelu badań, który jest konieczny do podjęcia decyzji terapeutycznej. To gwarancja, że decyzja terapeutyczna będzie podejmowana przez zespół ekspertów, którzy wiedzą co robią i wspólnie z pacjentką, bo to o jej los chodzi i o jej życie - tłumaczy dr Uciński.

Trzy oddziały w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii

W ZCO działają trzy oddziały: chirurgii onkologicznej, kliniczny radioterapii oraz onkologii klinicznej a także szereg poradni np. onkologii, ginekologii, dermatologii, leczenia bólu, oraz zakłady diagnostyki: laboratoryjnej, obrazowej, patomorfologii, fizyki medycznej, a także ośrodek rehabilitacji psychospołecznej i medycznej. Pacjent ma również możliwość korzystania ze wsparcia psychologicznego i psychoonkologicznego. To ostanie, staje się standardem. 

Pacjenci trafiają do mnie różnymi drogami. Bardzo często lekarze przy przyjęciu pacjenta, kiedy ten zgłasza różnego rodzaju problemy, zauważają, że konsultacja z psychoonkologiem mogłaby być przydatna. Pielęgniarki też informują pacjentów, że jestem na oddziale, że można skorzystać z mojej pomocy. Sama też obserwuję pacjentów, zdarza mi się zatrzymać kogoś na korytarzu i zapytać czy wszystko jest ok - mówi Karolina Sawka, psychoonkolog z oddziału onkologii klinicznej.

Spotkania pozwalają pacjentom wyjść z pierwszego szoku po diagnozie. Psycholog często pomaga uporządkować pacjentowi informacje na temat dalszej diagnostyki i leczenia, które ten dostał podczas spotkania z lekarzem. Czasem wystarczy, że wysłucha i poda chusteczki.

Cytat

Głęboko w to wierzę, że nasza psychika ma taką siłę sprawczą, która pomaga dojść do zdrowia. Czy zwiększa szansę na wyleczenie? Jeżeli przez to, że będziemy się czuć lepiej psychicznie, że coś zrobimy z tymi emocjami trudnymi i to sprawi, że będziemy się lepiej czuli fizycznie, że będziemy lepiej reagować na podawane leczenie, że będziemy mieć do tego inne podejście, to idąc tym tropem można powiedzieć, że tak. Psychoterapia wspomaga proces leczenie
- mówi psychoonkolog Karolina Sawka.

Szanse na powrót do zdrowia zwiększa też rehabilitacja i fizjoterapia. Choroba nowotworowa bardzo obciąża organizm, są pacjenci, którzy w czasie jej trwania wymagają pomocy respiratora, a następnie ćwiczeń oddechowych. Fizjoterapeuci czuwają nad tym, by pacjent jak najszybciej wrócił do możliwie najlepszej formy.

Pracę z pacjentem zaczynamy jeszcze przed wdrożeniem leczenia chirurgicznego. Opiera się ona na edukacji pacjenta, natomiast już w pierwszej dobie po leczeniu chirurgicznym rzeczywiście startujemy z rehabilitacją i fizjoterapią - mówi Ilona Charęza, fizjoterapeutka z Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii. Zwłaszcza, że ćwiczenia i fizjoterapia dają wymierne efekty. Są w stanie zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory o 30-50 proc., a to jest bardzo dużo. Zmniejszają tez ryzyko nawrotu choroby o 30-40 proc., to również bardzo dużo - dodaje Ilona Charęza.

Fizjoterapeuci muszą się czasem sami nagimnastykować, by przekonać do ćwiczeń pacjentów. We współpracy z psychologami poszukują odpowiedniej dla danej osoby motywacji. 

Jeśli ktoś lubił jeździć na rowerze, to mamy rotorki i zaczynamy od tego, że pacjent na krześle, przy łóżku może na nich pedałować. Natomiast mieliśmy ostatnio pacjentkę, która jest trenerem piłki ręcznej i na oddziale intensywnej terapii staraliśmy się ją zmotywować tym, że pograliśmy sobie troszkę w piłkę - dodaje fizjoterapeutka. Piłka wciąż czeka na pacjentkę.

Na pacjentów czeka dzwon

Na pacjentów, którzy kończą terapię czeka natomiast dzwon w holu głównego budynku szpitala. Biją w niego trzykrotnie ci, którzy odzyskali zdrowie.

"Ten dzwon okazał się świetnym pomysłem" - mówi dr Małgorzata Talerczyk. Za każdym razem biciu w dzwon towarzyszy mała feta.

Cytat

Pacjentki się bardzo na to nastawiają i czekają, często słyszę "pani doktor, za trzy tygodnie będę mogła uderzyć w dzwon". Robimy wtedy zdjęcia z całym zespołem, paniami pielęgniarkami, lekarzami, wszystkimi, którzy uczestniczyli w procesie dochodzenia do zdrowia. Pacjentki mogą potem obchodzić rocznice zakończenia leczenia. W dodatku niedaleko jest poczekalnia, pacjenci słyszą więc ten dzwon i to dla nich dodatkowy pozytywny bodziec
- tłumaczy wicedyrektor ZCO.

Dla tych, którzy kończą leczenie Zachodniopomorskie Centrum Onkologii przygotowało program rehabilitacji, która ma pacjentom pozwolić wrócić do pracy. Choroba i leczenie najczęściej przeorganizowują życie i zmuszają pacjentów do rezygnacji z pracy. Projekt zakłada wsparcie w zakresie rehabilitacji, obejmuje pacjentów onkologicznych z województwa zachodniopomorskiego w wieku aktywności zawodowej, deklarujących gotowość do kontynuacji lub podjęcia zatrudnienia po zakończeniu projektu.

Pacjenci onkologiczni, którzy zakwalifikują się do udziału w projekcie, zostaną objęci rehabilitacją leczniczą dostosowaną indywidulanie do ich potrzeb, otrzymają konsultacje z dietetykiem i psychologiem. Każdy zakwalifikowany pacjent będzie mógł skorzystać z bezpłatnego 10-dniowego turnusu rehabilitacyjnego organizowanego w ZCO. Jeśli pandemia nie stanie na przeszkodzie, będziemy też organizować nadmorskie turnusy wyjazdowe - mówi Agnieszka Muchla-Łagosz z Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii w Szczecinie. Miejsc jest 500, program trwa do września 2023.  

Podczas rehabilitacji w ramach projektu wykorzystywany będzie m.in. nowoczesny system komputerowy RehaCom, służący do treningu funkcji poznawczych pacjenta, stałego monitoringu postępów i ich oceny. Korzyści z udziału w projekcie dla pacjentów to zmniejszenie częstości występowania bólu i wybranych zaburzeń czynności. Zgodnie z założeniem, w wyniku projektu co najmniej 60 proc. uczestniczących w nim pacjentów ma utrzymać swoje aktualne zatrudnienie bądź znaleźć nową pracę. Do projektu można zgłaszać się poprzez formularz na stronie internetowej: http://rehabilitacjaonkologiczna.szczecin.pl/, dodatkowych informacji udziela koordynator projektu pod numerem 514-946-376 w godz. 7.00-14.30.

4 lutego - Światowy Dzień Walki z Rakiem

W tym dniu w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii wszystkie panie mogą wykonać na bezpłatne badania profilaktyczne: cytologię i mammografię. Cytologia to podstawowe badanie profilaktyczne, którego wykonanie pozwala na wczesne wykrycie raka szyjki macicy i stanów przedrakowych. Zgodnie z zaleceniami medycznymi, cytologię powinna wykonywać każda kobieta co najmniej raz na 3 lata. Na bezpłatną cytologię mogą zgłaszać się kobiety w wieku 25-59 lat, które w okresie ostatnich trzech lat nie miały wykonanego badania cytologicznego na NFZ. Na badanie można zgłosić się w piątek, 4 lutego, w godzinach od 8-14.00 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).   

Z kolei mammografia to podstawowa i najbardziej popularna metoda diagnostyczna piersi. To badanie nie wymagające żadnego dodatkowego przygotowania, a dawka promieniowania podczas badania jest zbliżona do otrzymywanej podczas prześwietlenia zęba. Na bezpłatną mammografię szpital zapraszam kobiety w wieku 50-69 lat (rocznikowo), które nie wykonały badania mammograficznego ciągu ostatnich dwóch lat. Na badanie można zgłosić się w piątek, 4 lutego, w godzinach od 8-16.30 do Centrum Diagnostyki i Terapii Chorób Piersi do punktu informacyjnego (główne wejście do budynku Centrum od ul. Rolnej).

Opracowanie: