Epilepsja potocznie znana padaczką jest choroba neurologiczną opierającą się o liczne zaburzenia w funkcjonowaniu struktur mózgowych. Zastosowanie diety ketogennej opierającej się na zwiększonej podaży tłuszczy w diecie przynosi pożądane rezultaty w leczeniu tego schorzenia.
Do głównych objawów przy epilepsji zaliczamy napady drgawkowe, które są niekontrolowaną odpowiedzią organizmu na zaburzenia w przewodnictwie bioelektrycznym mózgu. Choroba ta ujawnia się głównie w wieku dziecięcym, jednak występują przypadki pojawienia się symptomów choroby również w wieku dorosłym. Jako skuteczną terapię w łagodzeniu objawów epilepsji tj. zmniejszenia napadów drgawkowych jest włączenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego. Dodatkową metodą, którą uważa się jako element terapii w lekoopornej padaczce jest wprowadzenie alternatywnego sposobu odżywania się - z większą ilością tłuszczów.
Stanem ketozy w organizmie określa się stan produkcji ciał ketonowych będących ubocznym metabolitem utlenienia tłuszczy. W przypadku zmniejszonej podaży glukozy z pożywania, a tym samym mniejszej jej ilość we krwi, organizm wykorzystuje jako substytut energetyczny ciała ketonowe uwalniane w procesie oksydacji kwasów tłuszczowych. W procesie utlenienia kwasów tłuszczowych dochodzi do produkcji takich związków jak aceton czy kwas 3-hydroksymasłowy. Wykorzystanie jako paliwa energetycznego ciał ketonowych znalazło zastosowanie w łagodzeniu przebiegu padaczki lekoopornej. Wytworzenie stanu ketozy u chorego wymaga racjonalnego przejścia na wytwarzanie zwiększonej ilości ciał ketonowych z racji zwiększonej podaży tłuszczu. Pacjent początkowo przez pierwsze 1-2 dni zostaje wprowadzony w stan "głodu metabolicznego" z racji zmniejszenia podaży składników pokarmowych. Następnie stopniowo zwiększona jest podaż energetyczna z udziałem tłuszczy. Ciągła kontrola wydalanych ciał ketonowych pozwala na dalszą ocenę skuteczności diety. Podczas stosowania diety ketogenicznej zakłada się wprowadzenie tłuszczy MCT (średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe) na poziomie 60%. Jeśli jednak występują objawy takie jak nudności wymioty, bóle brzucha zaleca organicznie udziału MCT z jednoczesnym podwyższeniem zawartości kwasów tłuszczowych długołańcuchowych.
Zastosowanie diety ketogennej opiera się na zwiększeniu prawie 4 krotnie podaży tłuszczy z jednoczesnym zmniejszeniem udziału węglowodanów i białka. Proporcja podaży tłuszczu i węglowodanów z białkami wynosi ok. 4:1, co oznacza, że na 4 g tłuszczu przypada 1 g białka z węglowodanami liczonych łącznie. Głównie restrykcja dotyczy węglowodanów zwłaszcza tych prostych, dlatego też jest określana jako dieta niskowęglowodanowa. Nadwyżki glukozy we krwi związane z zbyt duża ilością przyjmowanych pokarmów o wysokiej zawartości węglowodanów, negatywnie wpływają na przebieg choroby. Podaż węglowodanów w codziennym żywieniu z zastosowaniem diety ketogennej powinna ograniczać się do około 3% podaży tego składnika. Aby osiągnąć takie złożenia należy wyeliminować produkty o wysokiej zawartości węglowodanów tj.:
- produkty zbożowe pełnego przemiału (mąka biała, makarony, kasze)
- produkty mleczne (mleko, jogurty)
- produkty wysokoprzetworzone tj. chipsy, cukierki, batony itp.
- słodkie napoje
Założenia energetyczne względem udziału składników białkowych powinny mieścić się w wartościach około 7% (10-15% łącznie z węglowodanami). Warto wybierać źródła pełnowartościowego białka. Do zalecanych produktów białkowych przy diecie ketogenicznej należą:
- chude mięsa (cielęcina, wołowina, drób)
- ryby
- produkty mleczne tj. śmietana
Głównymi źródłami tłuszczu w diecie powinny być oleje zarówno roślinne jak i zwierzęce, warzywa i owoce o znaczącej zawartości tłuszczu np. awokado. Do produktów mlecznych jakie należy zastosować, aby utrzymać odpowiednią ilość tłuszczu w diecie są: masło, pełnotłuste sery, śmietana i inne. Więcej informacji o dietach wpywających na poprawę zdrowia można znaleźć na kcalmar.com/blog/
Liczne badania naukowe potwierdzają, iż wykorzystanie ciał ketonowych jako paliwa energetycznego u chorych z epilepsją pozytywnie wpływa na przebieg choroby z jednoczesnym zmniejszenie napadów drgawkowym. Pamiętać należy jednak, iż jest to dieta trudna do zbilansowania wymagająca ścisłej kontroli dietetyka. W diecie tej może dojść do stanów niedoborowych niektórych składników mineralnych np. wapnia, jak również witamin. Wówczas niezbędne jest włącznie odpowiedniej suplementacji. Chcąc wprowadzić dietę ketogeniczną najlepiej jest zapisać się na konsultację z dietetykiem. Specjalistów z zakresu żywienia z miast z całej Polski można odnaleźć dzięki zaawansowanej wyszukiwarce dietetyków na portalu Kcalmar.com.
