Światowy Dzień Autyzmu jest obchodzony corocznie 2 kwietnia we wszystkich krajach wspólnoty ONZ. Autyzm obok AIDS, nowotworów i cukrzycy jest, według ONZ, największym zagrożeniem zdrowotnym dla ludzkości.

To zaburzenie neurorozwojowe, czyli w obrazie mózgu może nie być żadnych zmian. W okresie rozwoju ośrodkowego układu nerwowego dochodzi do zaburzeń w kształtowaniu funkcji mózgu. W pierwszym okresie rozwoju zaburzenie dotyczy głównie nieprawidłowości w rozwoju odbierania i przetwarzania bodźców sensorycznych. Osoby z autyzmem mają problemy z mówieniem, postrzeganiem świata, rozumieniem relacji społecznych. W odmienny sposób odbierają także wrażenia zmysłowe, jak np. smaki, czy bodźce zewnętrzne

Ponieważ zaburzenia autystyczne mogą mieć różne symptomy i inną głębokość zaburzeń, dlatego używa się określenia "spektrum zaburzeń autystycznych" (z ang. Autism Spectrum Disorder, w skrócie ASD). Cztery razy częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek. Cechą charakterystyczną tego zaburzenia jest fakt, że do pewnego momentu nie daje żadnych istotnych objawów - wszystko wskazuje na to, że dziecko rozwija się prawidłowo. Zmiana następuje najczęściej między 18. a 48. miesiącem życia dziecka.

Przyczyny autyzmu

W tej chwili wiadomo, że nie ma jednej przyczyny wystąpienia autyzmu. U każdego dziecka może być inny zestaw czynników, który prawdopodobnie przyczynił się do rozwoju tego zaburzenia - mówi psychiatra, Michał Wroniszewski. Mogą to być zarówno czynniki genetyczne, jak i powikłania okresu płodowego takie jak np.: infekcje w czasie ciąży, niedotlenienie, ale także wcześniactwo, jak i zaburzeń okołoporodowych.

Autyzm dziecięcy nie jest zaburzeniem, które u każdego z chorych objawia się w ten sam sposób. Wśród osób autystycznych są osoby głęboko niepełnosprawne, niemówiące, bardzo słabo funkcjonujące społecznie, ale także lepiej funkcjonujące, posługujące się mową, posiadające pewien stopień umiejętności społecznych, a czasem wyróżniają się  ponadprzeciętnym poziomem niektórych sprawności intelektualnych - zauważa psychiatra.

Pierwsze objawy, które powinny zaniepokoić

W pierwszym roku życia potwierdzone w badaniach objawy zagrożenia wystąpieniem ASD dotyczą ograniczenia kontaktu wzrokowego oraz braku reakcji na wołanie po imieniu. Dziecko nie szuka i nie odwzajemnia kontaktu wzrokowego z innymi osobami lub jest to kontakt bardzo krótkotrwały i ulotny. Rodzice czasami mówią "patrzy na mnie jakby mnie nie widział, jakbym był przezroczysty".

W drugim roku życia dziecka najważniejszymi objawami rozwoju ASD są: brak umiejętności uwspólniania uwagi poprzez kontakt wzrokowy, brak wskazywania informującego, czy innych form uwspólniania zainteresowań, brak rozwoju zabaw na niby i tematycznych.

U dwulatka dochodzi brak zainteresowania innymi dziećmi. Równie ważnym objawem w całym okresie od pierwszego do trzeciego roku życia jest wycofanie się z rozwoju mowy, na jakimkolwiek etapie to wystąpiło - wokalizacji, gaworzenia, słów - "zamilknięcie dziecka".

Nie ma dokładnych danych, co do liczby osób z autyzmem w Polsce - mówi dr Wroniszewski. Z badań epidemiologicznych przeprowadzanych w różnych krajach można ocenić, że w Polsce osób tych może być co najmniej 60 tysięcy.