17 procent Polaków nie wie, co to jest autyzm

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe. Ponieważ zaburzenia autystyczne mogą mieć różne symptomy używa się określenia "spektrum zaburzeń autystycznych" (z ang. Autism Spectrum Disorder, w skrócie ASD). Cztery razy częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek. Cechą charakterystyczną tego zaburzenia jest fakt, że do pewnego momentu nie daje żadnych istotnych objawów - wszystko wskazuje na to, że dziecko rozwija się prawidłowo. Zmiana następuje najczęściej między 18., a 48. miesiącem życia dziecka.

Z najnowszego badania CBOS wynika, że zdecydowana większość badanych (83 proc.) słyszała o autyzmie. Co setny badany (1 proc.) zadeklarował, że jego dziecko ma autyzm, co jedenasty (9 proc.) - że ma taką osobę wśród członków bliższej lub dalszej rodziny, a nieco ponad jedna piąta (22 proc.) - że autyzmem dotknięty jest ktoś ze znajomych bądź dziecko znajomych.

Więcej niż co czwarty ankietowany (28 proc.) zna osobę lub osoby z tym zaburzeniem tylko z widzenia, a prawie połowa (49 proc.) zetknęła się z takimi osobami za pośrednictwem mediów, filmów czy literatury. Autorzy badania zaznaczają, że w sondażu nie pytano o zdiagnozowane przypadki autyzmu - celem badania było zrekonstruowanie społecznego obrazu tego zaburzenia.

Zdecydowana większość badanych potrafiła wymienić jakieś zachowania związane z autyzmem, a jedynie 14 proc. nie było w stanie podać żadnych skojarzeń, choć - jak zaznaczają autorzy badania - nie wszyscy wymieniali cechy typowe dla autyzmu, myląc to zaburzenie - jak się wydaje - z innymi niepełnosprawnościami.

Najwięcej, bo ponad jedna trzecia badanych (36 proc.) kojarzy autyzm przede wszystkim z "życiem we własnym świecie", do którego trudno innym dotrzeć, z wycofaniem, zamknięciem w sobie, izolacją. 18 proc. kojarzy go z trudnością w kontaktach z innymi ludźmi, a 13 proc. - z trudnością w komunikacji werbalnej i pozawerbalnej.

Z przedstawionej ankietowanym listy cech, które mogą im się kojarzyć z autyzmem, najczęściej wskazywano trudność w nawiązywaniu kontaktu z innymi (72 proc.) oraz problemy z komunikacją, mową, porozumiewaniem się (60 proc.). Nieco ponad połowa badanych łączy autyzm z problemami z rozpoznawaniem emocji (52 proc.), unikaniem kontaktów, wycofaniem (50 proc.) oraz nietypowymi, powtarzalnymi zachowaniami (47 proc.).

Respondenci najczęściej wyrażali przekonanie, że osoba z autyzmem najlepiej realizowałaby się w zawodach artystycznych (41 proc.). Na dalszych miejscach znalazł się zawód informatyka (23 proc.) i naukowca (23 proc.).

88 proc. osób uważa, że osobom z autyzmem i ich rodzinom ciężko żyje się w społeczeństwie. W przypadku dzieci z autyzmem przeważają opinie, że nastawienie do nich jest życzliwe i nieznacznie przeważa nad opiniami, że jest niechętne (46 proc. wobec 43 proc.). W przypadku nastawienia do dorosłych osób z autyzmem niechęć - w opinii badanych - przeważa nad życzliwością (48 proc. wobec 34 proc.).

Z deklaracji ankietowanych wynika, że kontakty z osobami autystycznymi najczęściej wywołują zakłopotanie (50 proc.), współczucie (34 proc.) i bezradność (30 proc.). Rzadziej towarzyszy im życzliwość (14 proc.), akceptacja i zrozumienie (12 proc.), lęk czy strach (12 proc.). Mniej niż co dziesiąty badany uważa, że wywołują one niechęć (8 proc.), litość (7 proc.) bądź zainteresowanie (6 proc.).

Zdaniem ponad połowy badanych, wsparcie ze strony państwa dla osób dotkniętych tym zaburzeniem - zarówno dzieci (56 proc.), jak i dorosłych (55 proc.) - jest niewystarczające. Jedynie nieliczni (odpowiednio 6 proc i 4 proc.) uważają, że jest ono dostateczne.

_(ag)