O tętniaku aorty mówimy wtedy, gdy dochodzi do nadmiernego poszerzenia aorty. Jest to bardzo groźne schorzenie. Pęknięcie tętniaka jest bowiem stanem zagrażającym życiu. Jak do tego dochodzi i czy można się przed tym uchronić? Szczegółowo wyjaśnia to, nasz ekspert lek. Jakub Kuciński z Oddziału Klinicznego Choroby Wieńcowej i Niewydolności Serca w krakowskim Szpitalu im. Jana Pawła II.
Tętniakiem nazywamy fragment tętnicy, którego światło w wyniku procesu chorobowego uległo poszerzeniu o ponad 50 proc. w porównaniu do wartości prawidłowej. U zdrowych osób, średnica aorty w początkowym odcinku jej przebiegu zwykle nie wynosi więcej niż 40 mm.
Na wymiary aorty ma wpływ wiele czynników, takich jak płeć, wiek, rozmiary ciała (wzrost, masa i powierzchnia ciała) oraz wartości ciśnienia tętniczego. Warto wiedzieć, że wraz z wiekiem następuje powolne poszerzanie się aorty. Proces ten zazwyczaj jest bardziej widoczny u mężczyzn. Największą rolę w tym procesie odgrywa - następujące z biegiem lat - zmniejszenie elastyczności ściany aorty i wysokie ciśnienie tętnicze.
W przypadku, kiedy dochodzi do nadmiernego poszerzenia aorty, wówczas mówimy o tętniaku. Z czasem tętniak może ulegać stopniowemu powiększaniu. Zdecydowanie jest to groźna choroba, m.in. dlatego, że pęknięcie tętniaka jest stanem zagrażającym życiu.
Tętniaki zazwyczaj przez długi czas nie wywołują żadnych objawów. Dopiero w bardziej zaawansowanych stanach, takich jak rozwarstwienie tętniaka, czy jego pęknięcie może pojawić się:
- ból w klatce piersiowej, o nagłym początku
- duszności
- kołatanie serca
- zawroty głowy, omdlenie
- Osoby o zwiększonym ryzyku wystąpienia tętniakowatego poszerzenia aorty to:
- osoby z blaszkami miażdżycowymi w aorcie
- osoby z nieleczonym lub niedostatecznie leczonym nadciśnieniem tętniczym
- osoby palące papierosy i wyroby tytoniopodobne
- osoby z niedomykalnością zastawki aortalnej
- osoby starsze
W zależności od lokalizacji tętniaka, z pomocą w wykrywaniu zmian przychodzą nam badania wykorzystujące fale ultrasonograficzne np. USG brzucha lub Echo serca. Nieocenione są też badania tomografii komputerowej.
Leczenie tętniaków jest leczeniem operacyjnym. Polega na wszyciu w zmieniony odcinek naczynia protezy naczyniowej lub wewnątrznaczyniowej. Wybór metody uzależniony jest od wielu czynników anatomicznych, jak na przykład lokalizacji zmiany, wielkości aorty, odległości tętniaka od tętnic nerkowych, czy stanu tętnic biodrowych.
O kwalifikacji do zabiegu oraz o sposobie jej przeprowadzenia decyduje chirurg naczyniowy w oparciu o badania obrazowe, takie jak angio-TK.
Głównym założeniem leczenia operacyjnego tętniaka aorty jest zabezpieczenie chorego przed pęknięciem oraz krwotokiem oraz zapobieganie powikłaniom zatorowo-zakrzepowym.
