Niska rozpoznawalność niektórych chorób hematologicznych, późna diagnostyka przekładająca się na rokowanie i skuteczność leczenia – to jedne z wyzwań, na które odpowiada Stowarzyszenie Hematologia Nowej Generacji. Inicjatywa skupia lekarzy i naukowców skoncentrowanych na interdyscyplinarnym rozwoju hematologii w Polsce w tym również wykorzystującym uczenie maszynowe zwane potocznie sztuczną inteligencją. Właśnie zainaugurowano działalność Stowarzyszenia. W czasie inauguracji omówione zostało zagadnienie splenomegalii, jako problemu mutlidyscyplinarnego.
Stowarzyszenie Hematologia Nowej Generacji powstało w czerwcu 2018 roku. Wśród kluczowych zadań, jakie stawia sobie stowarzyszenie, jest: prowadzenie działalności edukacyjnej i naukowej, inicjowanie niekomercyjnych, wieloośrodkowych badań klinicznych, wspieranie nowej generacji naukowców wykorzystujących najnowsze osiągnięcia nauki w celu optymalizowania opieki nad chorymi, a także zwiększanie świadomości społecznej dot. chorób hematologicznych oraz promowanie rozwoju hematologii, jako nauki i dziedziny medycyny.
Idea utworzenia stowarzyszenia, które zaangażuje nie tylko hematologów, zrodziła się z potrzeby edukacji oraz znalezienia sposobu na to, aby środowisko lekarzy mogło mieć wpływ na rozwój innowacji w dziedzinie hematologii oraz by zwiększyć wykrywalność chorób u pacjentów w Polsce - podkreśla profesor Krzysztof Giannopoulos, kierownik Zakładu Hematoonkologii Doświadczalnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierownik Oddziału Hematologicznego Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, prezes Stowarzyszenia Hematologia Nowej Generacji.
Misją stowarzyszenia jest wprowadzanie technologii jutra do aktualnej praktyki hematologicznej poprzez integrację nowoczesnych technik komputerowych, sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w proces diagnostyki schorzeń hematologicznych. Stowarzyszenie jest także odpowiedzialne za organizację i wspieranie współpracy pomiędzy ośrodkami hematologicznymi i onkologicznymi, prowadzenie biobanków, baz danych i badań obserwacyjnych, sponsorowanie badań klinicznych i przedklinicznych.
Pionierskim projektem Stowarzyszenia jest kampania edukacyjna poświęcona diagnostyce splenomegalii, czyli powiększenia śledziony. Sprawdzanie tego samemu jest trudne, zwłaszcza w sytuacji choćby niewielkiej otyłości brzusznej. Objawy, które powinny zmusić nas do wizyty u lekarza POZ, to nadmierna utrata wagi ciała, czyli powyżej 10 procent w ciagu 6 miesięcy, oczywiście bez związku z prowadzeniem diety, nadmierna męczliwość, potliwość, niewyjaśnione bóle kostne. To obajwy, które zwłaszcza w sytuacji, w której występują razem, powinny nas zaniepokoić i zachęcić do wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej - podkreśla profesor Tomasz Sacha.
Przyczyn splenomegalii jest wiele, dlatego też pierwsze badania powinny być wykonywane wielokierunkowo. Nasze Stowarzyszenie będzie współpracować ze środowiskiem lekarzy rodzinnych, specjalistów chorób zakaźnych, chirurgii naczyniowej czy też hepatologii - podkreśla profesor Krzysztof Giannopoulos. Ogromnie cieszę się ze współpracy Stowarzyszenia Hematologii Nowej Generacji ze środowiskiem lekarzy rodzinnych a także szerokim gronem lekarzy różnych specjalności. Ta kampania pokazuje, że wspólnie możemy pracować nad opracowaniem algorytmu diagnostycznego dla chorych ze splenomegalią w Polsce - także w praktyce lekarza POZ. Niezwykle istotna jest świadomość, że od prawidłowej decyzji lekarza POZ może zależeć dalsze postępowanie diagnostyczne, prawidłowa diagnoza oraz szybkie rozpoczęcie leczenia - dodaje doktor Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych, rzecznik Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce.
Splenomegalia może być także jednym z objawów nowotworów hematologicznych takich jak przewlekła białaczka szpikowa, przewlekła białaczka limfocytowa, osteomielofibroza oraz chłoniaki. Powiększenie śledziony towarzyszy także chorobie Gauchera, chorobie Niemann’a-Pick’a oraz innym chorobom spichrzeniowym, marskości wątroby, a może być również spowodowane zakrzepicą żyły wrotnej lub naciskiem na żyły w śledzionie lub wątrobie.
Projekt będzie realizowany w ramach kampanii edukacyjnej, promującej świadome wykonywanie podstawowych badań u lekarza rodzinnego, między innymi morfologii krwi i w wybranych przypadkach - USG jamy brzusznej.
W przypadku wykrycia towarzyszącej hepatomegalii, lekarz rodzinny powinien wykonać dodatkowe badania, m.in.: aminotransferaza asparaginianowa (ASPAT), aminotransferaza alaninowa (ALAT), bilirubina, czas protrombinowy (INR) i/lub albumin, retikulocyty, antygen HBS.
Jeśli wartość enzymów wątrobowych będzie podwyższona, pacjent powinien zostać skierowany do hepatologa, natomiast przy prawidłowych wartości dla enzymów wątrobowych - powinien zostać skierowany do hematologa po wykonaniu morfologii krwi wraz z rozmazem manualnym. W razie wykrycia masywnej splenomegalii lub towarzyszącej jej limfadenopatii pacjent od razu powinien zostać skierowany do hematologa.
