Głowy nie badamy często - musimy mieć faktycznie powody do niepokoju. Przyjęło się, że może czasami boleć i są osoby, które częściej skarżą się na tę dolegliwość. A kiedy warto zadać sobie pytanie, czy to może być guz? Jakie mogą być powody do dalszej diagnostyki? Co roku ok. 2 tys. osób w Polsce umiera z powodu nowotworów mózgu.
Guz może dawać różne objawy, w zależności od jego lokalizacji w ośrodkowym układzie nerwowym.
Ponad połowa pacjentów doświadcza nasilających się bólów głowy. Zwłaszcza wtedy, gdy nie chcą one ustąpić - mogą świadczyć o tym, że jest jakiś ucisk na nerwy i naczynia krwionośne w mózgu.
Jednym z pierwszych objawów tego, że rozwija się guz - może być napad padaczki. Według danych, mogła go doświadczyć nawet połowa chorych. To zawsze wymaga konsultacji z lekarzem.
Możemy także mieć wrażenie - albo to obserwacja z zewnątrz - że zmieniło się nasze zachowanie i sposób odbierania rzeczywistości. Mamy częste wahania nastroju, inaczej niż kiedyś reagujemy na różne sytuacje. To bardzo mało charakterystyczny objaw i może świadczyć też o innych problemach, choćby psychicznych - jednak jeżeli nas martwi, to lepiej poszukać przyczyny.
Masz kłopoty z pamięcią i koncentracją? Guz zlokalizowany w płacie czołowym lub skroniowym - może powodować, że częściej zapominamy, mamy trudności z logicznym myśleniem oraz podejmowaniem decyzji.
Uczucie ciągłego wyczerpania fizycznego i psychicznego - to objaw, który często towarzyszy guzom mózgu. Jeżeli jesteś senny, ogólnie osłabiony, potrzebujesz częstych drzemek w ciągu dnia i stałeś się drażliwy - lepiej sprawdzić te symptomy.
Wczesnymi objawami mogą być nudności i wymioty. Zwłaszcza wtedy, gdy towarzyszą im bóle i zawroty głowy, a nie łączymy ich z żadną infekcją - nie wolno ich lekceważyć.
Nowotwór może też powodować problemy ze wzrokiem i wysławianiem się, pogorszenie słuchu czy zachwianie równowagi. Takie dolegliwości należy zawsze i natychmiast zgłosić lekarzowi.
Jest wiele rodzajów guzów mózgu i przede wszystkim boimy się tych złośliwych - które rosną szybko i mogą powodować przerzuty.
Guz łagodny ich nie daje i zwykle rozwija się powoli, jednak nie oznacza to, że nie jest niebezpieczny - uciska na otaczające go struktury (np. mózg), uszkadzając je. Może też powodować zwiększenie ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Wśród rodzajów guzów mózgu wyróżniamy:
- glejaki - większość nowotworów z tej grupy jest złośliwa,
- oponiaki - są najczęściej występującymi nowotworami łagodnymi mózgu,
- nowotwory splotu naczyniówkowego - mogą być łagodne i złośliwe, rak splotu naczyniówkowego jest nowotworem złośliwym, który występuje częściej u dzieci,
- nowotwory pochodzenia zarodkowego - są złośliwe i najczęściej występują u niemowląt i małych dzieci,
- nowotwory z komórek germinalnych pochodzą z komórek rozrodczych - zwykle guzy te są łagodne i występują u dzieci,
- guzy szyszynki - mogą być zarówno złośliwe jak i łagodne, szyszyniak zarodkowy to złośliwy rodzaj guza szyszynki, który najczęściej występuje u dzieci,
- guzy nerwów czaszkowych i przykręgosłupowych - to narośla występujące w nerwach i wokół nich, w głowie najczęściej występuje nerwiak nerwu słuchowego i jest łagodny,
- nowotwory regionu siodłowego - większość jest łagodna,
- pierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego - jest nowotworem złośliwym.
Nie można wskazać jednoznacznych przyczyn powstawania guzów mózgu - ale są czynniki ryzyka, jak:
- wiek - częściej występują u osób starszych,
- narażenie na promieniowanie jonizujące - na przykład radioterapię,
- genetyka.
Guzy mózgu mogą być też przerzutami z nowotworów, które rozwinęły się w innych częściach ciała. Najczęściej jest to rak: piersi, jelita grubego, nerki, płuca czy czerniak.
Średnia liczba zachorowań wynosi około 3 tysięcy rocznie.