Coraz częściej przekonujemy się o tym, że rak to nie wyrok, a nastawienie psychiczne pacjenta może zdziałać cuda. Powiedzmy sobie jednak szczerze - nie zawsze tak jest, a sukces leczenia onkologicznego w dużej mierze zależy rodzaju nowotworu. Pomimo rozwoju medycyny i farmakologii, wciąż nie ma leku na raka, a część nowotworów złośliwych charakteryzuje się zdecydowanie wyższą śmiertelnością od innych. Określa się to na podstawie tzw. względnego wskaźnika przeżyć 5-letnich.

Do najbardziej zabójczych nowotworów należy rak trzustki. Rozwija się w tkankach trzustki, gruczołu wspomagającego trawienie i wydzielającego hormony. Pięcioletnie względne przeżycie wynosi 11,5 proc.

Daje mało charakterystyczne objawy, co utrudnia diagnostykę. Mogą pojawić się:

  • wymioty i nudności nieznanego pochodzenia,
  • bóle grzbietu lub nadbrzusza,
  • zaburzenia wypróżniania i tłuszczowe stolce,
  • zaburzenia trawienia,
  • osłabienie i utrata masy ciała.


Kolejną diagnozą, która nie daje optymistycznych rokowań - jest międzybłoniak opłucnej. Pięć lat przeżywa zaledwie 12 proc. pacjentów.

To nowotwór złośliwy, wywodzący się z  warstwy komórek, które wyścielają niektóre jamy ciała i otaczają narządy wewnętrzne. Większość podtypów rozwija się w tkance otaczającej płuca, czyli błonie surowiczej nazwanej opłucną. Inny, często wykrywany rodzaj - tworzy się w otrzewnej, tkance wyściełającej brzuch i otaczającej narządy jamy brzusznej, takie jak żołądek i wątroba.

Choroba najczęściej diagnozowana jest po 60-tym roku życia u mężczyzn, a głównie objawy to:

  • ból w klatce piersiowej,
  • przewlekły kaszel,
  • duszności,
  • spadek masy ciała.


Nowotwór ma zwykle agresywny przebieg, może naciekać okoliczne tkanki i ważne życiowo narządy.

Kolejny na liście jest rak pęcherzyka żółciowego. Częściej występuje u kobiet, a czynnikami ryzyka są: otyłość i uzależnienie od alkoholu. Swój początek ma w pęcherzyku żółciowym, który połączony jest drogami żółciowymi z wątrobą i dwunastnicą. Jego głównym zadaniem jest gromadzenie i uwalnianie żółci, która jest niezbędna w procesach trawiennych.

Wśród objawów mamy:

  • bóle nadbrzusza - głównie w prawej, górnej części,
  • żółtaczkę,
  • wymioty i nudności,
  • tłuszczowe stolce,
  • zaburzenia trawienia,
  • osłabienie.


Niestety, nowotwór bardzo długo nie daje żadnych dolegliwości i diagnozowany jest przypadkowo podczas badań USG, wykonywanych z innych wskazań. 19,4 proc. chorych przeżywa pięć lat.

Poza podium, ale wciąż na szczycie listy

Czwarte miejsce - rak przełyku, który najczęściej dotyka mężczyzn po 40. roku życia. Wśród czynników ryzyka można wymienić: otyłość, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i refluks żołądkowy, który wywołuje stany zapalne.

Uwagę powinny zwrócić:

  • zaburzenia połykania, 
  • bóle w okolicach mostka,
  • zmniejszenie masy ciała,
  • czkawka,
  • duszności,
  • kaszel,
  • chrypka.


Dalej mamy raka wątrobowokomórkowego i raka wewnątrzwątrobowych przewodów żółciowych. Znaczącą rolę w rozwoju tego typu nowotworu - odgrywa alkoholowa marskość wątroby lub jej niealkoholowe stłuszczenie, ale też przewlekłe zapalenie typu B lub wirusowe zapalenie typu C. Pojawiają się:

  • bóle w prawym podżebrzu,
  • żółtaczka,
  • powiększenie wątroby,
  • wodobrzusze,
  • utrata wagi,
  • osłabienie.


Rak płuca i oskrzeli - także na liście tych najtrudniejszych. Głównymi przyczynami są: palenie i używanie wyrobów tytoniowych, narażanie się na ich dym, ale również kontakt ze szkodliwymi substancjami jak azbest czy arsen. Objawy - zwłaszcza na początku - można pomylić z napadami astmy lub przewlekłą infekcją dróg oddechowych. Najczęściej są to:

  • zaburzenia oddychania - ciężki lub skrócony oddech i duszności,
  • odkrztuszanie krwi lub śluzu o brunatnej barwie,
  • bóle w klatce piersiowej,
  • zaburzenia połykania,
  • chrypka.


Bardzo agresywna jest też ostra białaczka monocytowa, z 5-letnim względnym przeżyciem: 24,8%. Rozwija się w komórkach prekursorowych krwi, znajdujących się na drodze do przekształcenia się w inne komórki układu odpornościowego zwane monocytami. Pierwsze objawy choroby przypominają częste infekcje wirusowe lub bakteryjne, ale jej rozwój jest bardzo gwałtowny.

Charakterystyczne są:

  • gorączka,
  • osłabienie,
  • krwawienie z nosa,
  • częste zakażenia,
  • stany zapalne dziąseł.


Ostatni na tej liście jest rak mózgu. U osób dorosłych najczęściej jest efektem przerzutów z innych nowotworów, np. raka piersi czy płuc. Czynnikiem ryzyka może być na przykład obciążenie genetyczne. W zależności od lokalizacji - guz może wywoływać różne dolegliwości:

  • wymioty i nudności - nasilone rano,
  • bóle głowy,
  • osłabienie sprawności,
  • zaburzenia pamięci,
  • zaburzenia snu i świadomości,
  • napady padaczkowe.

Gdy guz znajduje się w płacie ciemieniowym - chory może odczuwać dodatkowo zaburzenia czucia. Nowotwory pnia mózgu - powodują często opadanie powiek i problemy z widzeniem. Z kolei, guz umiejscowiony w płacie czołowym - wywołuje takie symptomy, jak kłopoty z mową: zamianę słów czy popełnianie błędów gramatycznych i językowych.

Mogą też pojawić się objawy psychiczne:

  • zaburzenia lękowe,
  • pobudzenie psychoruchowe,
  • zaburzenia depresyjne,
  • drażliwość,
  • zmiany osobowości,
  • zaburzenia odżywiania,
  • apatia,
  • epizody psychotyczne.


W diagnostyce guzów mózgu stosuje się przede wszystkim badania obrazowe, takie jak rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. Dają one możliwość wczesnego wykrycia choroby i zwiększają szanse na wyleczenie, bo pokazują dokładną lokalizację zmiany oraz pozwalają na ocenę jej stanu.