Od wielu lat obserwuje się wzrost zainteresowania produktami naturalnymi. Do takich produktów zalicza się m.in. naturalny miód pszczeli. Do wytworzenia miodu służą pszczołom nektar i spadź.
Głównym składnikiem miodu są węglowodany i woda, ale produkt ten jest także źródłem naturalnych przeciwutleniaczy i enzymów. Około 80 procent to cukry proste - glukoza i fruktoza. Poza nimi w miodzie znajdują się także wielocukry melecytoza i erloza.
Z innych związków obecnych w miodzie trzeba wymienić kwasy organiczne, flawonoidy (m.in. mirycetyna, kwercetyny i hesperydyny) oraz barwniki. W miodzie znajdują się także małe ilości witamin i składników mineralnych.
Trudno jednoznacznie wykazać konkretne działanie lecznicze miodu. Wynika to przede wszystkim z faktu, że nie ma wystarczającej liczby dobrze zaplanowanych i przeprowadzonych badań na ten temat. Wydaje się także, że korzystne zmiany, które obserwuje się w niektórych badaniach są wynikiem oddziaływania odżywczego, a nie konkretnego działania leczniczego.
Wielu badaczy zwraca także uwagę na aktywność przeciwdrobnoustrojową miodów i tłumaczy ją niskim pH oraz dużą ilością cukru w tym produkcie spożywczym. Właściwości przeciwbakteryjne związane są także z zawartością w nim niewielkich ilości nadtlenku wodoru, który powstaje w wyniku działania enzymów obecnych w miodzie.
Istnieją także prace wskazujące na przeciwkaszlowe właściwości miodu. Autorzy badania z 2012 roku wyciągnęli wniosek, że miód podany dzieciom 30 minut przed snem w ilości 1,5 łyżeczki lepiej niż placebo łagodził nasilenie nocnego kaszlu związanego z przeziębieniem.
Aby miód zachował wszystkie wartości odżywcze, nie może być podgrzany do temperatury przekraczającej 45oC, gdyż dochodzi wtedy do inaktywacji enzymów i miód pełni rolę tylko produktu słodzącego.
Miód najlepiej przechowywać w szczelnie zamkniętym szklanym, porcelanowym lub kamionkowym pojemniku. Najlepsza temperatura od 0 do 10 stopni Celsjusza. Wilgotność powietrza powinna wynosić od 65 do 75 procent. Pomieszczenie, w którym przechowuje się miód powinno być zaciemnione.
Konsystencja miodu tuż po zebraniu jest gęsta i lepka. Natomiast w miarę zwiększania się długości przechowywania miodu, dochodzi do jego krystalizacji. Jest to proces fizyczny, który polega na zmianie konsystencji miodu z płynnej na stałą. Proces ten przebiega z różną szybkością i uzależniony jest od odmiany miodu, a dokładnie od stosunku glukozy do fruktozy. Trzeba podkreślić, że ten proces w żaden sposób nie obniża jakości miodu.
Miodu nie należy podawać dzieciom przed ukończeniem 12. miesiąca życia z uwagi na to, że może on zawierać przetrwalniki Clostridium botulinum, zdolne do produkcji botuliny, czyli toksyny jadu kiełbasianego.
Miód nie jest także wskazany u osób z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej z uwagi na dużą zawartość cukrów prostych. Należy także pamiętać, że miód ma duże ilości fruktozy, której spożycie nie powoduje uwalniania insuliny. Efektem tego jest osłabiony poposiłkowy wyrzut leptyny, białka odpowiedzialnego za długoterminową regulację bilansu energetycznego organizmu. Dodatkowo fruktoza nie hamuje wydzielania greliny (zwanej hormonem głodu). Uważa się, że te dwa procesy mogą prowadzić do spożywania nadmiernych ilości kalorii.
Jedno jest także pewne, że spożycie herbaty z cytryną i miodem nikomu nie zaszkodzi. Należy jednak pamiętać, aby miód rozpuścić w letniej herbacie, gdyż w przeciwnym wypadku wysoka temperatura pozbawi go wszystkich wartości odżywczych i sprawi, że miód stanie się zwykłą substancją słodzącą.
Więcej o właściwościach miodu można przeczytać na stronach Medycyny Praktycznej.
(ag)
