W samej Europie ponad 130 milionów ludzi ma alergię górnych dróg oddechowych, a ponad 30 mln – astmę. Na przebieg tych chorób wpływa wiele czynników takich jak: palenie tytoniu czy zanieczyszczenie środowiska. Jak rozpoznać te schorzenia i skutecznie leczyć? Wyjaśnia ekspertka portalu „Twoje Zdrowie” – prof. Ewa Czarnobilska z Polskiego Towarzystwa Alergologicznego.
Alergia górnych dróg oddechowych rozpoczyna się w nosie. To jest alergiczny nieżyt nosa, który nieleczony doprowadza do rozwoju przewlekłego lub ostrego zapalenia zatok.
Czynnikami odpowiedzialnymi za rozwój alergii górnych dróg oddechowych są przede wszystkim alergeny całoroczne, szczególnie roztocze kurzu domowego, alergeny odzwierzęce - najczęściej kota i psa oraz tzw. alergeny sezonowe związane z uczuleniem na pyłki.
Do rozwoju przewlekłego alergicznego zapalenia - zarówno w górnych, jak i dolnych drogach oddechowych - może doprowadzić alergia na zarodniki grzybów pleśniowych.
Objawy alergicznego nieżytu nosa różnią się w przypadku alergenów całorocznych. Jest to katar o charakterze zatkanego nosa. Czasem jedynym objawem jest odchrząkiwanie, kaszel nad ranem. Do tego kataru pacjenci często się przyzwyczajają, nie zgłaszają się do lekarza i nie leczą, a jest to katar bardzo niebezpieczny, ponieważ zapalenie alergiczne ze śluzówki nosa przedostaje się do zatok i prowadzi do przewlekłego zapalenia zatok, którego objawem są bóle głowy, zaburzenia koncentracji oraz zaburzenia snu.
Istotna jest wczesna diagnoza alergologiczna. Wykonanie testów skórnych, może potwierdzić czynnik wywołujący alergie dróg oddechowych. Następnym krokiem jest unikanie tych alergenów, wypłukiwanie ich z nosa wodą morską oraz stosowanie leków przeciwhistaminowych czy sterydów donosowych.
Skutecznym, przyczynowym leczeniem jest immunoterapia swoista - nie tylko w postaci zastrzyków, ale również tabletek czy kropli. Taką immunoterapię podjęzykową pacjent może stosować samodzielnie w domu, nie musi zgłaszać się regularnie do poradni alergologicznej, jak w przypadku tradycyjnego odczulania.
Zarówno u dorosłych jak i u dzieci rozpoznaje się alergię dolnych dróg oddechowych. Jest to astma oskrzelowa, która wywołana jest najczęściej alergenami całorocznymi, jak roztocze kurzu domowego czy alergeny odzwierzęce. Coraz częściej lekarze obserwują tzw. astmę sezonową, czyli tą wywołaną alergenami pyłku drzew, traw lub chwastów.
Istnieją nowoczesne, skuteczne metody leczenia astmy oskrzelowej, jak sterydy wziewne i leki rozszerzające oskrzela. W przypadku ciężkich postaci astmy oskrzelowej - wg obecnych wytycznych - nie stosuje się sterydów doustnych, które mają bardzo wiele niekorzystnych efektów, a wprowadza się tzw. leki biologiczne pozwalające uzyskać kontrolę objawów choroby, a tym samym poprawić jakość życia pacjentów. Są wskazaniem do leczenia astmy ciężkiej, zamiast do tej pory stosowanych sterydów doustnych.
Astma jest przewlekłym alergicznym zapaleniem. Dlatego pacjentom podaje się sterydy wziewne. Wprawdzie nie odczuwają oni wtedy natychmiastowej poprawy w oddychaniu, jednak takie leczenie pozwala zahamować zapalenie alergiczne, a tym samym powstrzymać rozwój astmy. Druga grupa leków to tzw. leki ratunkowe, czyli rozszerzające oskrzela. Po ich zastosowaniu, pacjentowi lepiej się oddycha.
Pacjenci z astmą nie powinni na własną rękę odstawiać sterydów wziewnych i wybierać zamiast ich wyłącznie leków rozszerzających oskrzela, gdyż wówczas nie leczymy stanu zapalnego. Jest to bardzo niebezpieczne, może doprowadzić do ostrego zaostrzenia astmy, który może skończyć się pobytem na oddziale ratunkowym.
