Ziemniaki są jednym z podstawowych składników polskiej diety, cenionym za wszechstronność i smak. To warzywo jest źródłem białka o wysokiej wartości biologicznej oraz korzystnych dla naszego organizmu składników odżywczych. Mimo to wokół kartofli narosło wiele mitów, które mogą wprowadzać w błąd. Ewa Trusewicz, dietetyk kliniczny i ekspertka kampanii „Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz” prostuje najczęściej powtarzane nieprawdy na temat tych produktów.
To nie ziemniaki same w sobie mogą przyczyniać się do zwiększenia masy ciała, a sposób ich przygotowania. Gotowane lub pieczone są niskokaloryczne i mogą być częścią zrównoważonej diety. Problem stanowią potrawy, w których ziemniaki łączone są z dużą ilością tłuszczu, jak frytki smażone w głębokim oleju czy chipsy.
Skrobia w ziemniakach to węglowodany złożone, które są metabolizowane przez organizm inaczej - wolniej niż cukry proste. Dzięki temu dostarczają energii na dłuższy czas, nie powodując nagłego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Dodatkowo, jeśli ugotowane kartofle schłodzimy, powstanie skrobia oporna (forma błonnika), która obniży ilość dostępnej do strawienia "normalnej" skrobi.
Chociaż ziemniaki są bogatym źródłem węglowodanów, ich wpływ na poziom cukru we krwi może być zrównoważony poprzez odpowiednie połączenie z białkami i tłuszczami. Ważny jest też wybór metod obróbki termicznej, które obniżają indeks glikemiczny (IG), jak gotowanie kartofli w skórce czy spożywanie ich po ugotowaniu na zimno, np. w sałatkach (schłodzone kartofle będą miały niższy IG, ponieważ powstaje w nich skrobia oporna).
Każde warzywo ma swoje unikalne korzyści, a kartofle wcale nie są gorsze od innych. Zawierają wiele składników odżywczych, które są ważne dla zdrowia: witaminę C i witaminy z grupy B, potas, który jest kluczowy dla zdrowia serca, mięśni i układu nerwowego, a także błonnik wspomagający trawienie i dający uczucie sytości na dłużej.
Ziemniaki można włączyć do diety zgodnej z obowiązującymi normami żywienia na wiele sposobów. Aby zachować walory odżywcze kartofli, warto gotować je w skórce, na parze, piec lub dusić. Wówczas stają się znakomitym składnikiem różnorodnych posiłków, bez konieczności dodawania do nich nadmiernej ilości tłuszczu.
W rzeczywistości ziemniaki są jednym z łatwiejszych do strawienia źródeł skrobi, pod warunkiem, że są odpowiednio przygotowane. Problemy z trawieniem mogą wynikać z zastosowanych dodatków do kartofli, takich jak ciężkie sosy lub skwarki, bądź dużej ilości tłuszczu w potrawach smażonych, np. frytkach czy plackach.
Ziemniaki są jednym z najbardziej wszechstronnych warzyw. Istnieją setki odmian kartofli, a każda z nich ma unikalne właściwości, smaki i zastosowania kulinarne: od młodych ziemniaków, przez te idealne do pieczenia i sałatek, po odmiany doskonałe do przyrządzania puree.
Organizatorem ogólnopolskiej kampanii promocyjno-edukacyjnej "Ziemniaki czy kartofle? Wybierz, smakuj i jedz" jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych.
