Ibuprofen i paracetamol mogą przyczyniać się do rozwoju oporności bakterii na antybiotyki, co jest jednym z największych zagrożeń dla zdrowia ludzi. To wyniki badań przeprowadzonych przez australijskich naukowców, opublikowane w czasopiśmie „Antimicrobials and resistance”.
Do tej pory uważano, że główną przyczyną oporności bakterii na antybiotyki jest niewłaściwe i nadmierne sięganie po leki z tej grupy. Teraz naukowcy z University of South Australia w Adelajdzie wykazali, że wpływ na to mogą mieć także inne środki. Badanie przeprowadzono wśród: seniorów, mieszkańców domów opieki, u których często - z powodu licznych chorób - stosuje się wiele różnych leków, w tym antybiotyki.
Pod lupę wzięto dziewięć powszechnie używanych leków:
- ibuprofen - przeciwzapalny lek na bóle i gorączkę,
- diklofenak - lek przeciwzapalny i przeciwbólowy,
- paracetamol - przeciwbólowy i przeciwgorączkowy,
- furosemid - lek moczopędny stosowany w leczeniu nadciśnienia, obrzęków,
- metforminę - lek na cukrzycę i insulinooporność,
- atorwastatynę - lek z grupy statyn, obniżający wysoki poziom cholesterolu,
- tramadol - silny lek przeciwbólowy stosowany m.in. po operacjach,
- temazepam - z grupy benzodiazepin, działający uspokajająco i nasennie pseudoefedrynę - powszechnie stosowaną w zapaleniu górnych dróg oddechowych.
Jak się okazało, dwa z nich: ibuprofen oraz paracetamol, zwiększały częstość mutacji powstających pod wpływem cyprofloksacyny - antybiotyku o szerokim spektrum działania - u bakterii Escherichia coli, które wywołują choroby układu pokarmowego i dróg moczowych. Prowadziło to do rozwoju silnej oporności tych bakterii na antybiotyki. Jednoczesne stosowanie tych dwóch leków, dodatkowo zwiększało częstość mutacji i poziom oporności E. coli na cyprofloksacynę.
Kiedy bakterie były wystawione na działanie cyprofloksacyny w połączeniu z ibuprofenem i paracetamolem, rozwinęło się u nich więcej mutacji genetycznych niż w przypadku działania samego antybiotyku, co pomagało im szybciej rosnąć i stawać się wysoce opornymi. Co niepokojące, bakterie były nie tylko oporne na cyprofloksacynę, ale zaobserwowano u nich również zwiększoną oporność na wiele innych antybiotyków z różnych klas - wyjaśniła główna autorka pracy dr Rietie Venter.
Odkrycie ma mieć szczególne znaczenie zwłaszcza dla seniorów, którzy regularnie stosują wiele różnych leków jednocześnie.
Zjawisko to jest szczególnie powszechne w domach opieki dla osób starszych, gdzie seniorom przepisuje się wiele leków - nie tylko antybiotyki, ale także leki przeciwbólowe, nasenne czy obniżające ciśnienie krwi, co sprawia, że takie miejsca sprzyjają rozwojowi oporności bakterii na antybiotyki - podkreśla ekspertka.
Według Światowej Organizacji Zdrowia - problem oporności drobnoustrojów na leki stanowi globalne zagrożenie. Szacuje się, że w 2019 r. oporność bakterii na antybiotyki była bezpośrednio odpowiedzialna za 1,27 mln zgonów.
Badanie zwraca uwagę na to, że trzeba dokładnie rozważyć ryzyko związane ze stosowaniem wielu leków.
Autorzy pracy uważają, że dalsze badania nad interakcjami leków u osób poddawanych długotrwałemu leczeniu farmakologicznemu pozwolą lepiej zrozumieć, w jaki sposób powszechnie stosowane leki mogą wpływać na skuteczność antybiotyków.
