Okres jesienno-zimowy to czas, kiedy coraz więcej dzieci dopada wszawica. Widać to zwłaszcza w aptekach, gdzie z półek szybko znikają środki przeciwko wszom. Jak rozpoznać wszawicę, co robić, jeżeli zobaczymy ją u swojego dziecka i jak się przed nią ochronić?
Wszawica to choroba zakaźna, którą wywołują stawonogi - wszy ludzkie. Najczęstszą postacią jest wszawica głowowa. Wielkość dorosłego owada nie przekracza 5 minimetrów. Samice każdego dnia składają od 5 do 10 białych jaj, zwanych gnidami, które rozmiarami przypominają główkę od szpilki. W ciągu 4 - 14 dni z jaj wylęgają się larwy, które następnie przekształcają się w dorosłe osobniki. Wszy pasożytują wyłącznie na owłosionej części skóry i żywią się krwią człowieka. W miejscu ugryzienia powstaje odczyn zapalny skóry, który powoduje uczucie silnego świądu. Okres przenoszenia trwa tak długo, jak długo żyją wszy lub ich jaja.
Zakażenie wszawicą następuje bezpośrednio przez kontakt z włosami osoby chorej (przytulanie się, stykanie się głowami) lub pośrednio poprzez używanie wspólnych przyrządów do pielęgnacji włosów (szczotki, grzebienie), ozdób do włosów, nakryć głowy, ręczników i bielizny pościelowej. Najłatwiej zarazić się wszawicą w dużych skupiskach ludzkich (przedszkola, szkoły, internaty, akademiki i zatłoczone środki komunikacji miejskiej). Należy podkreślić, iż problem wszawicy dotyczy wszystkich, bez względu na dbałość o higienę osobistą czy status społeczny.
Najbardziej charakterystycznym objawem wszawicy jest świąd skóry. Jeżeli dziecko często drapie się po głowie, trzeba niezwłocznie skontrolować jej skórę oraz włosy. Wszy występują najczęściej za uszami i przy potylicy (z tyłu głowy). Obecność dorosłych osobników można zauważyć gołym okiem, wyglądają jak ziarenka sezamu. Jaja (gnidy) występują zwykle u nasady włosów. Wyglądem przypominają łupież, jednak w przeciwieństwie do niego trudno je usunąć. Znalezienie na włosach charakterystycznych białych jaj lub aktywnych stadiów rozwojowych tj. nimf i postaci dojrzałych potwierdza rozpoznanie wszawicy.
Jeżeli rodzić po skontrolowaniu włosów i głowy dziecka podejrzewa wszawicę, powinien od razu udać się do lekarza. Leki zwalczające wszy są dostępne w każdej aptece bez recepty. Bielizna osobista i pościel powinny być wyprane w gorącej wodzie (55°C) i wyprasowane gorącym żelazkiem. Trzeba też sprawdzić skórę głowy wszystkich członków rodziny, czy przypadkiem nie doszło do zarażenia. Rodzice powinni też poinformować dyrektora szkoły, do której chodzi dziecko. Dzieci nie powinny wracać do szkoły, dopóki w ich włosach są widoczne gnidy.
Żeby uchronić się przed wszawicą, trzeba zachowywać podstawowe zasady higieny. Trzeba też używać wyłącznie osobistych przedmiotów do pielęgnacji włosów (szczotki, grzebienie, ozdoby do włosów). Niewskazane jest też noszenie cudzych czapek, odzieży, używanie nieswoich ręczników, czy spanie w nieswojej pościeli. Trzeba też pamiętać, że zachowanie tych zasad nie chroni całkowicie przed zarażeniem i wszawica wcale nie oznacza, że nie dba się o swoją higienę.
źródła: WSSE Poznań/Medycyna Praktyczna
(ag)
