Letni urlop to nie tylko czas odpoczynku, dobrej zabawy i niezapomnianych przygód, to często także nowe, nieznane nam środowisko i miejsca, w których możemy być narażeni na choroby. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie przygotowanie do wyjazdu, które zapewni nam bezpieczny wypoczynek i komfort podróży. Lekarza medycyny podroży podpowiada, jak uniknąć zakażeń pokarmowych oraz radzi, przeciw jakim chorobom powinniśmy się zaszczepić, by urlop był nie tylko udany, ale i zdrowy.

REKLAMA
zdj. ilustracyjne

Dla kogo konsultacja u lekarza medycyny podróży?

Konsultacja z lekarzem medycyny podróży zalecana jest szczególnie osobom planującym wyjazdy zagraniczne do krajów tropikalnych, w których istnieje zwiększone ryzyko zarażenia się szeregiem chorób zakaźnych. Takie osoby powinny szczególnie rozważyć szczepienia ochronne.

Wybór szczepień zależy oczywiście od indywidualnego stanu zdrowia, czy sytuacji epidemiologicznej kraju, który planujemy odwiedzić. Warto jednak wiedzieć, gdzie wymagane są szczepienia obowiązkowe, a w których krajach powinniśmy rozważyć dodatkową ochronę, związaną ze zwiększonym ryzykiem występowania choroby na danym terenie - tłumaczy dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka, lekarz medycyny podróży. Jest to szczególnie ważne, jeśli spodziewamy się niskiej jakości warunków higienicznych na miejscu naszego wypoczynku, słabego poziomu opieki zdrowotnej czy tropikalnych owadów, które mogą przenosić choroby zakaźne.

U niektórych osób nawet wyjazd do krajów Unii Europejskiej wymaga szczepienia przeciwko wściekliźnie czy wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Ponadto, w zależności od indywidualnego ryzyka i miejsca podroży, często wśród szczepień zalecanych znajdują się te przeciw: tężcowi, krztuścowi, a w przypadku podróży w rejony tropiku i subtropiku durowi brzusznemu, chorobie meningokokowej, japońskiemu zapaleniu mózgu, wściekliźnie czy cholerze - podkreśla dr hab. n. med. Bożena Walewska-Zielecka, która dodaje, że decydując się na szczepienie, warto wiedzieć, iż chronią nas one przed wystąpieniem problemów ze zdrowiem, a jednocześnie zmniejszają ryzyko ewentualnej hospitalizacji, która szczególnie w krajach tropikalnych i rozwijających się może stanowić dla nas zagrożenie.

Nie wolno zapomnieć o stosowaniu profilaktyki antymalarycznej. Lekarz medycyny podróży dobierze właściwy lek w zależności od miejsca pobytu i stanu zdrowia pacjenta. Konsultacja ze specjalistą pomoże także tym, którzy chcą aktywnie spędzać czas podczas urlopu - mogą oni uzyskać wskazówki, jak bezpiecznie nurkować, uprawiać wspinaczkę lub inne sporty ekstremalne.

Kiedy zaszczepić się przed wyjazdem na wakacje?

Planując wyjazd, warto zgłosić się do specjalisty medycyny podróży ok. 1,5 miesiąca przed wyjazdem. Udając się na konsultację, zabierzmy ze sobą listę leków, które przyjmujemy i dokumenty potwierdzające wcześniejsze szczepienia. Jeśli posiadamy tzw. żółtą książeczkę, to aby ustalić schemat i zakres szczepień, należy ją przedstawić podczas wizyty.

Które szczepienia wybrać?

Przed podróżą należy odpowiednio wcześnie upewnić się, że zostały u nas wykonane wszystkie szczepienia obowiązkowe, zawarte w Programie Szczepień Ochronnych. Należy też sprawdzić, czy kraj, do którego planujemy podróż, wymaga wpisu świadczącego o uodpornieniu przeciwko żółtej gorączce. W części krajów świata szczepienie to jest obligatoryjne i nie jest możliwe przekroczenie granicy bez przedstawienia świadectwa szczepienia. W bardzo wielu krajach zalecane jest szczepienie się przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi i polio.

Warto rozważyć także dodatkowe szczepienia przeciwko:

  • durowi brzusznemu - szczepienie to zalecane jest przy podróży do krajów o odmiennej strefie klimatycznej, zwłaszcza do Azji i Afryki (m.in. do Tanzanii, Kenii, Chin, Egiptu, Indii, Indonezji, Iranu, Malezji, na Malediwy, do Maroka, Meksyku, na Seszele, Sri Lankę, do Kambodży, Laosu czy Wietnamu);


  • WZW typu A - szczepienie zalecane niemal we wszystkich krajach świata;


  • wściekliźnie - choroba ta występuje niemal na całym świecie, dlatego warto się zaszczepić niezależnie od kierunku wyjazdu, jednak szczepienie jest szczególnie zalecane w przypadku wyjazdu w dzikie, wiejskie tereny krajów strefy tropikalnej, jeśli dostęp do placówek opieki medycznej będzie utrudniony. Należy pamiętać, że szczepienie przeciwko wściekliźnie nie zwalnia ze szczepienia poekspozycyjnego, które podawane jest, jeśli dojdzie do ugryzienia przez ssaka (w tym nietoperza), ale zmniejsza liczbę dawek szczepionki, które należy przyjąć w takiej sytuacji;


  • cholerze - szczepienie zalecane jest przed wyjazdem do krajów rozwijających się w Azji, Afryce, Ameryce Środkowej i Południowej, jeśli stwierdzono tam ogniska cholery lub jeśli w nieodległym czasie doszło tam do katastrof czy kataklizmów. Szczepionka przeciwko cholerze daje krzyżową odporność z bakteriami biegunki podróżnych - dlatego warto rozważyć to szczepienie, jeśli wybieramy się w region tropiku i będziemy przebywać w warunkach niskiego standardu higieniczno-sanitarnego;


  • japońskiemu zapaleniu mózgu - szczepienie zalecane przy podróży do krajów azjatyckich (Filipiny, Korea Północna, Korea Południowa, Laos, Malezja, Mongolia, Nepal, Pakistan, Rosja, Singapur, Sri Lanka, Tajwan, Tajlandia, Timor, Wietnam, wyspy zachodniej części Pacyfiku) oraz Australii i Oceanii, szczególnie Papui Nowej Gwinei - zwłaszcza, jeśli będziemy podróżować po terenach wiejskich i lasach tropikalnych, a podróż planujemy na dłużej niż jeden miesiąc. Wyjeżdżając na wakacje w porze nasilonego występowania komarów, warto zabezpieczyć się również w przypadku krótszej podróży;


  • żółtej gorączce - przedstawienie certyfikatu szczepienia wymagane jest w niektórych krajach afrykańskich (Angola, Burundi, Etiopia, Gabon, Ghana, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Liberia, Mali, Sierra Leone, Togo). Jeśli w tych krajach jesteśmy tranzytem - to w kraju docelowym także możemy spodziewać się kontroli certyfikatu. Szczepienie jest także mocno rekomendowane w przypadku podróży do Brazylii, Boliwii czy Kolumbii. Szczegółowe informacje i wymagania uzyskacie Państwo podczas wizyty u lekarza medycyny podróży.

Rozważ szczepienie także przed podrożą w Polsce!

O szczepieniach warto pomyśleć, planując również wakacje w Polsce. Choć z pozoru może nam wydać się to zbyteczne, tego typu wyjazdy również mogą wiązać się ze zwiększonym ryzykiem zakażenia szeregiem chorób, w szczególności wirusowym zapaleniem typu A lub B. Do zakażenia WZW A może dość drogą pokarmową podczas spożywania żywności i napojów niewiadomego pochodzenia. Ryzyko zachorowania na WZW B może być związane z korzystaniem z zabiegów kosmetycznych czy wykonywaniem tatuaży i przekłuć. Źródłem zakażenia (zarówno WZW A, jak i B) może być także kontakt seksualny bez zabezpieczenia z osobą zakażoną.

Szczepienia warto też mieć na uwadze, planując letni czas blisko natury, nad jeziorem, w górach, czy wysyłając nasze dzieci na kolonie i obozy. Wówczas powinniśmy rozważyć szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.

(ek/mc)