Nowotwory są bardzo dużym problemem zdrowotnym. Na raka cierpi coraz więcej ludzi. Tylko w Polsce co roku jest rozpoznawanych 150 tysięcy chorób nowotworowych, a umiera na nie 90 tysięcy osób.
Czym są nowotwory?
Nowotwory to grupa chorób, w których komórki naszego organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a te komórki które powstają, nie przekształcają się w typowe tkanki ciała. To że organizm traci kontrolę nad tym podziałem, jest efektem mutacji genu, który koduje białka uczestniczące w cyklu komórkowym.
Skłonność do mutacji genów może być dziedziczona rodzinnie. Zwiększenie ryzyka zachorowania na nowotwór mogą spowodować też niektóre zachowania, takie jak palenie papierosów, promieniowanie słoneczne, czy nadużywanie alkoholu. Szacuje się, że aż 80 procent przypadków nowotworów jest spowodowanych czynnikiem zewnętrznym, dlatego bardzo ważna jest profilaktyka i minimalizowanie ryzyka.
Typy nowotworów
Nowotwory łagodne są nowymi masami tkankowymi, które rosną powoli. Co ważne, podczas tworzenia się nie niszczą sąsiednich tkanek. Często są otoczone torebką. W przypadku nowotworów łagodnych leczenie może być skuteczne, ponieważ po wycięciu nie następuje nawrót choroby, a rak nie daje przerzutów.
Nowotwory miejscowo złośliwe to takie, które mogą naciekać i niszczyć sąsiadujące z nimi tkanki. Po usunięciu mogą też się wznawiać, dlatego przy ich leczeniu ważna jest dokładna obserwacja pacjenta, nawet po wyzdrowieniu.
Najgorszym typem są nowotwory złośliwe. Charakteryzują się szybkim tempem rozwoju i mogą objawiać się wzrostem naczyń w ich obrębie. Naciekają do innych struktur i mogą dawać przerzuty do różnych miejsc w organizmie. Według badań 30 procent pacjentów, którzy zgłaszają się do onkologa, ma już przerzuty.
Komórki nowotworowe najczęściej przemieszczają się po organizmie przez układ limfatyczny. Po oderwaniu się od tkanki w innym miejscu organizmu, komórki mogą tworzyć nowe nowotwory.
W Polsce w ostatnich latach zanotowano dwukrotny wzrost zachorowalności na nowotwory. Najczęściej Polacy chorują na raka płuc, co stanowi 20 procent wszystkich zachorowań. Następne w kolejności są nowotwory gruczołu krokowego, rak jelita grubego i rak pęcherza moczowego.
Objawy nowotworów
Wiele z nowotworów może rozwijać się bezobjawowo, jednak możemy wymienić kilka oznak, które powinny nas zaniepokoić.
- Wyczuwalne zgrubienie na skórze, lub guz
- Nietypowe krwawienie z naturalnych otworów ciała
- Niegojące się rany
- Zmiana kształtu znamion na skórze
- Przedłużający się kaszel i chrypka bez wyraźnej przyczyny
- Niegojące się rany
- Zaburzenia trawienia
- Nagła utrata masy ciała
- Nietypowe zmiany temperatury ciała
- Ból utrzymujący się przez dłuższy czas
Profilaktyka
Kiedy zauważymy u siebie któryś z tych objawów, warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który może nas skierować na dalsze badania. Bardzo ważne też jest stałe kontrolowanie swojego zdrowia. Regularne wykonywanie podstawowych badań krwi, czy moczu powinno w porę nas zaalarmować.
Leczenie nowotworu zależy w dużym stopniu od tego gdzie umiejscowiony jest rak, jakiego jest typu i na jakim etapie rozwoju został wykryty. W niektórych przypadkach jest możliwa interwencja chirurgiczna, która może całkowicie zlikwidować nowotwór. W większości zachorowań niezbędna jest chemioterapia, radioterapia, czy inne leczenie immunologiczne.